Λιποβάνοι: εθνότητα

Εγκαταστάθηκαν στο πριγκιπάτο της Μολδαβίας, στην ανατολική Βλαχία (Μουντενία) και στις περιοχές της Δοβρουτσάς και του Μπουντζάκ, κατά τη διάρκεια του 17ου και 18ου αιώνα. Σύμφωνα με τη ρουμανική απογραφή του 2002, υπάρχουν συνολικά 35.791 Λιποβάνοι στη Ρουμανία, εκ των οποίων οι 21.623 ζουν στη Δοβρουτσά.

Η προέλευση του ονόματος των Λιποβάνων δεν είναι γνωστή με ακρίβεια, αλλά ίσως προέρχεται από τις φλαμουριές ("λίπα" ή "Липа" στο ρωσικά) της περιοχής που κατοικούν η οποία συνορεύει με τα Άγρια Πεδία. Ωστόσο, μια ιστορία ισχυρίζεται ότι το όνομα των Λιποβάνων προέρχεται από τον Φίλιππο (1672-1742) που είναι σύμφωνα με ισχυρισμούς το πραγματικό όνομα του Νικίτα Πουστόσβιατ (πέθανε το 1683), ο οποίος σύμφωνα με τον αμφίβολο θρύλο ηγήθηκε μιας ομάδας αντιφρονούντων που μετανάστευσαν στη Ρουμανία, υιοθετώντας το όνομα Φιλίποφτσι που έγινε έπειτα Λιπόφτσι και Λιποβάνε. Μια άλλη ιστορία λέει ότι προέρχεται από το "Φιλίποφκα", όνομα αργίας αφιερωμένη στον Άγιο Φίλιππο της Μόσχας.

 

 

Οι Λιποβάνοι μετανάστευσαν από τη Ρωσία τον 18ο αιώνα, ως αντιφρονούντες από την κύρια Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία. Εγκαταστάθηκαν κατά μήκος του Προύθου στη Μολδαβία και στο Δέλτα του Δούναβη. Έχουν διατηρηθεί ισχυρές θρησκευτικές παραδόσεις που προηγούνται των μεταρρυθμίσεων της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας που έγιναν από τον Πατριάρχη Νίκωνα. Όταν ο Πατριάρχης έκανε αλλαγές στον τρόπο προσκυνήματος το 1652, κάποιοι πιστοί άρχισαν να προσκυνούν με τον παλαιό τρόπο. Συνέχισαν έτσι να μιλάνε παλαιά ρωσικά, να κάνουν τον σταυρό τους με δύο αντί για τρία χέρια, και μεγάλωναν το μούσι τους. Η ρωσική κυβέρνηση και η επίσημη εκκλησία τους κυνήγησε και κάποιοι αυτοκτόνησαν αυτοπυρπολούμενοι (γνωστοί ως σοσιγκάτιελι), με πολλούς άλλους να μεταναστεύουν.

 

Το 1876, οι Λιποβάνοι διευρύνθηκαν με την άφιξη των Σκόπτσι, που μετανάστευσαν στη Ρουμανία για να διαφύγουν τη δίωξη.

Οι Λιποβάνοι θεωρούνται σχισματικοί από τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία, παρόλο που οι τελευταία οι σχέσεις έχουν βελτιωθεί. Δείτε το άρθρο για τους Παλαιούς Πιστούς.

Το κύριο κέντρο των Λιποβάνων της Ουκρανίας είναι το Βίλκοβε, στο οποίο διατηρούν την εκκλησία του Αγίου Νικόλα. Για να φτιάξουν τα σπίτια τους οι Λιποβάνοι δημιουργούν νησίδες ξερής γης σκάβοντας λάσπη από τάφρους και δημιουργώντας μια σειρά καναλιών. Οι τοίχοι των σπιτιών φτιάχνονται από καλαμιές και λάσπη, ενώ τα καλάμια είναι το υλικό της σκεπής. Λόγω των χαρακτηριστικών αυτών των υλικών, αυτά τα σπίτια τείνουν να βυθίζονται στη λάσπη και πρέπει να ξαναφτιάχνονται κάθε λίγα χρόνια.

Ο πληθυσμός είναι γνωστός για το γεγονός ότι έχει κόκκινα μαλλιά.

Για λεπτομέρειες σχετικά με τους Λιποβάνους της Βουλγαρίας, βλέπε Ρώσοι στη Βουλγαρία.

• Κοινότητα των Λιποβάνων Ρώσων στη Ρουμανία
• Ορθόδοξη Παλαιοχριστιανική Εκκλησία των Λιποβάνων