Λινοβάμβακοι

Οι Λινοβάμβακοι (στην κυπριακή διάλεκτο και Λινοπάμπατζοι) ήταν μια κοινότητα με ανάμικτες μουσουλμανικές και χριστιανικές πρακτικές, που ζούσε στην Κύπρο.

Σήμερα, αποτελούν μέρος των Τουρκοκύπριων.

Ετυμολογία

Η λέξη Λινοβάμβακοι είναι σύνθετη από τις λέξεις λινό (ύφασμα) και βαμβάκι. Με αυτήν περιγράφονταν οι Χριστιανοί στη Κύπρο, κυρίως Έλληνες Ορθόδοξοι, που υποχρεώνονταν να γίνουν μουσουλμάνοι. Στη πραγματικότητα, οι άνθρωποι αυτοί εμφανίζονταν μεν δημόσια σαν μουσουλμάνοι, στο σπίτι τους όμως, ή μεταξύ γνωστών, ήταν Έλληνες και Χριστιανοί.

Δεν είναι γνωστός ο ακριβής λόγος της προέλευσης της λέξης. Μια ερμηνεία λέει πως, επειδή οι εξισλαμισμένοι από την μια εμφανίζονταν δημόσια σαν μουσουλμάνοι και από την άλλη σαν Χριστιανοί, λέγονταν λινοβάμβακοι επειδή ήταν σαν ρούχο που από την μια είναι λινό και από την άλλη βαμβακερό. Άλλη ερμηνεία λέει πως ονομάζονταν έτσι επειδή είχαν του λιναριού τα πάθη, διότι το λινάρι απαιτούσε πολλή και δύσκολη δουλειά για την καλλιέργεια του, μα είχε και πολλά οικονομικά οφέλη. Έτσι, λέει η ερμηνεία αυτή, ο όρος λινοβάμβακοι χρησιμοποιούνταν ως μεταφορά για να τους προσδιορίσει επειδή μυστικά ήταν Χριστιανοί και δημόσια μουσουλμάνοι.

Ιστορία

Λινοβάμβακοι 
Χασάν Πουλί, μια ιστορική μορφή στην κυπριακή λαογραφία

Ο Βενετοτουρκικός πόλεμος (1570-1573) κατέληξε με την Κύπρο υπό οθωμανική κατάκτηση. Αμέσως μετά τον πόλεμο τέθηκαν σε ισχύ κυρώσεις για τον Λατινικό πληθυσμό του νησιού. Με την Βενετοτουρκική αντιπαλότητα στο αποκορύφωμά της, οι Οθωμανοί φοβόνταν το ρίσκο ασφαλείας που εξέθεταν οι Λατινο-Καθολικοί της Κύπρου, και πιο συγκεκριμένα ότι θα μπορούσαν να δελεάσουν τους Βενετούς να επιστρέψουν. Ως αποτέλεσμα, η Οθωμανική ανεκτικότητα προς την Καθολική κοινότητα ήταν πολύ λιγότερη από αυτή προς την Ελληνική Ορθόδοξη κοινότητα. Εκτός από την πολιτική και θρησκευτική πίεση, υπήρχε μια οικονομική καταπίεση που συμπεριλάμβανε την αφαίρεση των δικαιωμάτων τους πάνω στη δική τους περιουσία. Οι Καθολικοί κάτοικοι, που αποτελούσαν μηδαμηνά ποσοστά επί του συνολικού πληθυσμού, και που επηρεάστηκαν από αυτές τη καταπίεση, αποτελούνταν από Λατίνους, Βενετούς, Μαρωνίτες και Αρμένιους (που δεν ήταν καθολικοί), οι οποίοι ασπάστηκαν το Ισλαμ για να αποφύγουν τη δουλεία, την καταπίεση ή και τον θάνατο. Από αυτούς προήλθε ένα μέρος των Λινοβαμβάκων. Με την συνέχιση της τουρκοκρατίας και της ασυδοσίας που την χαρακτήριζε, και για να γλιτώσουν από τη καταπίεση, πολλοί Έλληνες δήλωναν μουσουλμάνοι. Με το ξεκίνημα της Βρεττανικής κατοχής στο νησί το 1878 πολλοί από αυτούς επέστρεψαν πίσω στην Ορθοδοξία, αλλά κανένας στο Ρωμαιοκαθολικισμό και ειδικά στη Μαρωνίτικη κοινότητα --η οποία υπάρχει ακόμα στο νησί.

Οι Λινοβάμβακοι δεν έδειχναν προς τα έξω την Χριστιανική θρησκεία τους, λόγω του ψεύτικου προσηλυτισμού τους. Στην καθημερινή ζωή επέλεγαν ένα μουσουλμανικό όνομα που να μοιάζει με το χριστιανικό. Π.χ. αν λέγονταν Μιχάλης, επέλεγαν το όνομα Κεμάλ. Ή, αν λέγονταν Αβραάμ, επέλεγαν το Ιμπραήμ, ο Ιωσήφ γινόταν δημόσια Γιουσούφ, ο Μωυσής γινόταν Μούσα. Στην ετήσια στρατολόγηση συχνά επιλέγονταν στον Οθωμανικό στρατό, και απέφευγαν την πληρωμή φόρων για μη μουσουλμάνους. Οι Λινοβάμβακοι δεν υιοθέτησαν αληθινά το Ισλάμ, αλλά μόνο στην εξωτερική εμφάνιση. Αυτό τους επέτρεπε να έχουν τα πλεονεκτήματα που παρέχονταν μόνο σε μουσουλμάνους. Για παράδειγμα, κατανάλωναν συχνά αλκοόλ και χοιρινό κρέας, και δεν παρευρίσκονταν σε θρησκευτικές τελετές και παραδόσεις παρόμοιες με την "τουρκοκυπριακή" κουλτούρα σήμερα. Λόγω της χριστιανικής προέλευσης τους, πολλά από τα χωριά των Λινοβαμβάκων έχουν ελληνικά και χριστιανικά ονόματα, όπως ονόματα αγίων. Η ελληνική τους προέλευση φαίνεται, επίσης, και από τον τρόπο που προφέρουν την ελληνική γλώσσα. Η προφορά αυτή δεν δείχνει προέλευση από ομιλητές της τουρκικής μα από ομιλητές της Ελληνικής.

Οι πολιτιστικές ρίζες και η ιστορία των Λινοβαμβάκων μπορεί να βρεθεί μέσα από όλη την Τουρκοκυπριακή ζωή και λογοτεχνία. Για παράδειγμα, δύο από τους κυριότερους και διακεκριμένους χαρακτήρες στην Κυπριακή λαογραφία είναι οι "Gavur Imam" (άπιστος ιμάμης) και "Χασάν Πουλί". Οι Λινοβάμβακοι έγιναν μέρος της πλειοψηφίας όλων των εξεγέρσεων και επαναστάσεων ενάντια στην οθωμανική κυριαρχία, και άλλων τοπικών φορέων εξουσίας στο νησί.

Εγκατάσταση

Πολλά από τα χωριά και τις γειτονικές περιοχές που έγιναν τουρκοκυπριακά κτήματα, ήταν στο παρελθόν κέντρα δραστηριότητας των Λινοβάμβακων. Αυτά περιλαμβάνουν τα:

  • Αγιος Σωζόμενος
  • Άγιος Θεόδωρος
  • Αρμενοχώρι
  • Άγιος Ανδρόνικος
  • Αγιος Ιάκωβος
  • Άγιος Ιωάννης
  • Άγιος Χαρίτων
  • Δάλι
  • Φρόδισια
  • Γαληνόπορνη
  • Κατω Αρόδες
  • Κόκκινα
  • Κορνόκηπος
  • Λιμνίτης
  • Λουρουτζίνα
  • Μελούντα
  • Πλατάνι
  • Ποταμιά
  • Κρίτου Μαρόττου
  • Βρέτσια

Οι Λινοβάμβακοι σήμερα

Λινοβάμβακοι 
Διαδηλωτής από τις Τουρκοκυπριακές διαδηλώσεις του 2011

Το σύστημα των μιλλέτ της Οθωμανικής αυτοκρατορίας καταργήθηκε από την βρετανική αποικιακή διοίκηση. Σε αυτή την περίοδο, οι άνθρωποι της Κύπρου διαχωρίστηκαν σε δύο κύριες ομάδες στις απογραφές και τα αρχεία διοίκησης. Επειδή μέχρι το 1914 η Βρεττανία εξασφάλισε μόνο την διοίκηση της Κύπρου αλλά όχι την κυριαρχία, ήθελε να έχει καλές σχέσεις με την Τουρκία. Και έτσι στις απογραφές οι Λινοβάμβακοι θεωρούνταν σαν μέρος των Τουρκοκυπρίων.

Η πολιτική της Τουρκίας σχετικά με τους τουρκοκύπριους και ο μαζικός παράνομος εποικισμός στο κατεχόμενο τμήμα του νησιού, οδήγησε σε πολιτική αναταραχή και σε αυξανόμενη ένταση μεταξύ Τουρκοκυπρίων και Τούρκων. Σε απάντηση της σύγκρουσης υπήρξε μια εκ νέου αφύπνιση των ριζών των Λινοβαμβάκων από την Τουρκοκυπριακή κοινωνία που έχει οδηγήσει στο σχηματισμό οργανισμών και ομάδων.

Δες επίσης

Για περαιτέρω ανάγνωση

Παραπομπές

Tags:

Λινοβάμβακοι ΕτυμολογίαΛινοβάμβακοι ΙστορίαΛινοβάμβακοι Οι σήμεραΛινοβάμβακοι Δες επίσηςΛινοβάμβακοι Για περαιτέρω ανάγνωσηΛινοβάμβακοι ΠαραπομπέςΛινοβάμβακοιΚύπροςΤουρκοκύπριοι

🔥 Trending searches on Wiki Ελληνικά:

ΤρίκαλαΕλληνικός ΣτρατόςΜάχη των ΘερμοπυλώνΝαρκισσισμόςΚαρκίνοςΝέα ΔημοκρατίαΖωή ΚωνσταντοπούλουΜετάφραση GoogleΔημόσια Υπηρεσία ΑπασχόλησηςΑναστάσιος ΠολυζωίδηςΣαλαμίνα (νησί)ΔούναβηςΣάκης ΡουβάςΤζόλυ ΓαρμπήΜουσείο του ΛούβρουΕθνικισμόςΜαρία ΚιουρίΚολοσσαίοΕλένη ΜενεγάκηΑνδρέας ΝινιάδηςΝεϊμάρΧβιτσά ΚβαρατσχέλιαΚατερίνα ΔαλάκαΠροεστοίΕυαγόρας ΠαλληκαρίδηςΤουρκοκρατίαΟμάρι ΤετράντζεPoor Things (ταινία)Παντελής ΧατζηδιάκοςΑσίαΟμάδα αίματοςΘοδωρής ΖαγοράκηςΚαππαδοκίαΗ κήρυξη της επανάστασης στη ΜάνηΜαρίνα ΣάττιΓεώργιος Α΄ της ΕλλάδαςΠυκνότηταΑνδρέας ΦιλιππίδηςΓιάννης ΚωνσταντέλιαςΑμοξικιλλίνηΣφαγή της ΧίουΜετρό ΑθήναςΒλαντίμιρ ΠούτινΖέτα ΜακρυπούλιαΜάρκος ΜπότσαρηςΠροτεσταντισμόςΔημήτρης ΠέλκαςΕιδικές Δυνάμεις (Ελλάδα)Μεγάλη ΕβδομάδαΝαυάγιο (Ζάκυνθος)ΡομάΑλέξανδρος Υψηλάντης (Φιλικός)Ντόρα ΜπακογιάννηΔημήτρης ΠαπαμιχαήλΝίκος ΡίζοςΚατάλογος κωδικών κλήσεων χωρώνΑδαμάντιος ΚοραήςΤζορτζ ΜπάλντοκAegean AirlinesΑζερμπαϊτζάνΜηνιγγίτιδαΒαλκάνιαΚωνσταντίνου και ΕλένηςΣαγράδα ΦαμίλιαΒουλγαρίαΕλβετίαΣταφυλόκοκκοςΠαπαφλέσσας (ταινία)Σημαία της ΕλλάδαςΚάχα ΚαλάτζεΑυτοκίνητοΑυτοκρατορικό Ιαπωνικό ΝαυτικόΠολιτείες των ΗΠΑΗράκλειο ΚρήτηςΜεσαίωναςΕγκλήματα (τηλεοπτική σειρά)🡆 More