Λευκά Όρη: οροσειρά στην δυτική Κρήτη.

Η οροσειρά Λευκά Όρη ή Μαδάρες βρίσκεται στη δυτική Κρήτη, εκτεινόμενη σε περιοχή με μήκος 60 και πλάτος 35 χιλιομέτρων. Ουσιαστικά καλύπτουν το μεγαλύτερο τμήμα του νομού Χανίων και τμήμα του νομού Ρεθύμνης. Με την κορυφή τους Πάχνες στα 2.453 μέτρα, να είναι 3.00 μέτρα χαμηλότερα της Ίδας (Τίμιος Σταυρός), της ψηλότερης κορυφής του Ψηλορείτη που είναι στα 2.456μ. Αξιοσημείωτο είναι πως στον ορεινό όγκο των Λευκών Ορέων υπάρχουν συνολικά 58 κορυφές άνω των 2.000μ.

Λευκά Όρη
Χάρτης της Κρήτης του 1598, του Abraham Ortelius, Αναφέρονται οι Μαδάρες ως Madara m. (monte), νοτιοδυτικά. Λευκά Όρη
Ύψος	2.453 μέτρα
Κορυφή	Πάχνες
Γεωγραφικά στοιχεία
Γεωγραφικό Διαμέρισμα	Κρήτη

 

Το ανάγλυφό τους διαμορφώνει τα οροπέδια των Ομαλού, Ασκύφου και ένα πλήθος φαραγγιών, με γνωστότερο αυτό της Σαμαριάς. Επίσης κάποια ακόμη πλατώματα (π.χ Νιάτο), αλλά και αναρίθμητες χαράδρες, σπήλαια, βάραθρα, δολίνες, γκρεμούς και ρήγματα.

 

Υψηλότερες κορυφές αποτελούν οι Πάχνες (2.453 μ.), Τρόχαρης (2.401 μ.), Μέσα Σωρός (2.397), Διπλή Θοδωρή (2.377), ενώ συνολικά 58 υπερβαίνουν τα 2.000 μέτρα. Κύριο χαρακτηριστικό τους είναι ένα εσωτερικό υψίπεδο στα 1.800-2.100 μέτρα, το οποίο περιβάλλεται από μία "θάλασσα" κορυφών. Εξαιτίας της ιδιαιτερότητας της μορφολογίας τους, ο αναβάτης οφείλει πάντα να διαθέτει γνώσεις και μέσα προσανατολισμού, δεδομένου ότι υφίσταται σοβαρή πιθανότητα να χαθεί.

 

Δέχονται πολύ μεγάλα ετήσια ύψη βροχής (2.000 mm). Το καλοκαίρι ωστόσο επικρατεί πλήρης ξηρασία και ο ανεφοδιασμός του επισκέπτη με νερό (σε πηγές και ρυάκια από την τήξη του χιονιού) δυσχεραίνεται στα μεσαία και χαμηλά υψόμετρα. Η χαμηλότερη θερμοκρασία που καταγράφηκε ποτέ ήταν στις 13 Φεβρουαρίου 2004 -33⁰C.

Ανάβαση

Υπάρχουν αρκετές διαδρομές και τρόποι να προσεγγιστούν από τη νότια ή βόρεια πλευρά τους. Πάντως, περισσότερο ενδιαφέρον εμφανίζει η συνολική διέλευση του συγκροτήματος των Λευκών Ορέων, αντί για την ανάβαση σε κάποιες μεμονωμένες κορυφές. Ο χρόνος για την πρώτη εξαρτάται από την εποχή του έτους, σε κάθε περίπτωση απαιτούνται όμως αρκετές ώρες και πιθανή διανυκτέρευση στο ύπαιθρο.

Παράλληλα περίπου μεταξύ τους και με κατηφορική διεύθυνση προς τις νότιες ακτές στο Λιβυκό πέλαγος, συναντώνται ορισμένα από τα φαράγγια με το μεγαλύτερο ενδιαφέρον στην Ελλάδα, π.χ Αράδαινας (ανάμεσα στα ευρωπαϊκά με τα υψηλότερα τοιχώματα), Ελυγιά, Κλάδου (ή Δωμάτων, πλέον επιβλητικό και δύσβατο όλων), Σαμαριάς, Τρυπητής, και κάποια μικρότερου μήκους αλλά με πλούσια χλωρίδα: Αγίας Ειρήνης, (Ν)Ίμπρου, Σφακιανό (Βαρθολομά ή Λαγκό) κλπ. Η ημερήσια διάβαση καθενός τους, πρόκειται και από μόνη της για μία συνιστώμενη προοπτική εξόρμησης.

Καταγράφεται συνεχής από τη Νεολιθική εποχή, όπως αποδεικνύουν οι αρχαιολογικές έρευνες. Κτίσματα της Βυζαντικής, Ενετικής και Οθωμανικής κατοχής σώζονται και εντός ακόμη του σημερινού οικιστικού ιστού των χωριών. Η απομόνωση και το άγριο του τόπου συνδυαζόμενα με το ελεύθερο φρόνημα και το φιλοπόλεμο των κατοίκων, ευνόησαν ώστε η ορεινή αυτή περιοχή να αποτελεί σχεδόν πάντοτε έναν από τους πυρήνες εκδήλωσης των εκάστοτε εξεγέρσεων, ορμητήριο και καταφύγιο των επαναστατημένων Κρητών.

• Λευκά Όρη, πρώην Υπουργείο Περιβάλλοντος
•   Τα Βουνά της Ελλάδας • Λευκά Όρη (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)