Κυβέρνηση Ιωάννη Μεταξά 1936

Συγκεκριμένα, την κυβέρνηση στήριξε, εκτός του Κόμματος των Ελευθεροφρόνων, το Μεταρρυθμιστικό Εθνικό Κόμμα και η Γενική Λαϊκή Ριζοσπαστική Ένωσις, το Λαϊκόν Κόμμα (που έδωσε ψήφο ανοχής) και το Φιλελεύθερο (που έδωσε ψήφο με επιφυλάξεις). Υπέρ της κυβέρνησης ψήφισαν επίσης ο Γεώργιος Καφαντάρης (αρχηγός και μοναδικός βουλευτής του Προοδευτικού Κόμματος) και ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου (αρχηγός και μοναδικός βουλευτής του Αγροτικού Εργατικού Κόμματος). Την ψήφο εμπιστοσύνης αρνήθηκαν οι βουλευτές του Παλλαϊκού Μετώπου και ο Γεώργιος Παπανδρέου (αρχηγός και μοναδικός βουλευτής του Δημοκρατικού Κόμματος).

Κυβέρνηση Ιωάννη Μεταξά

Βασιλευομένη Δημοκρατία
Ημερομηνία σχηματισμού	13 Απριλίου 1936
Ημερομηνία διάλυσης	29 Ιανουαρίου 1941
Πρόσωπα και δομές
Αρχηγός Κράτους	Γεώργιος Β΄ της Ελλάδας
Πρόεδρος Κυβέρνησης	Ιωάννης Μεταξάς
Συνολικός αριθμός Μελών	60
Κατάσταση στο νομοθετικό σώμα	Κυβέρνηση διορισμένη από τον Βασιλιά Καθεστώς της 4ης Αυγούστου, μετά τις 4 Αυγούστου 1936
Ιστορία
Θητεία νομοθετικού σώματος	2 Μαρτίου 1936 - 4 Αυγούστου 1936 Γ΄ Αναθεωρητική Βουλή Μετά τις 4 Αυγούστου 1936 δεν υπήρχε Κοινοβούλιο
Προϋπολογισμοί	1937 - 1938 Έσοδα: 16.486.490.777 δρχ., Έξοδα: 16.849.914.273 δρχ.
Προηγούμενη	Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Δεμερτζή 1935
Διάδοχη	Κυβέρνηση Αλέξανδρου Κορυζή 1941

Η Βουλή - ύστερα από πρόταση της κυβέρνησης - διέκοψε τις εργασίες της, από την 1η Μαΐου έως τις 30 Σεπτεμβρίου 1936. Τη νομοθετική της εξουσία την εκχώρησε για το διάστημα αυτό σε Νομοθετική Επιτροπή (στην οποία θα μετείχαν όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί καθώς και βουλευτές κατά αναλογία κοινοβουλευτικής δύναμης του κάθε κόμματος και με συνολικό αριθμό μελών 40), η οποία θα έλεγχε το έργο της κυβέρνησης. Τον Μάιο του 1936, μια σειρά απεργιών και εργατικών διεκδικήσεων -με αποκορύφωμα την απεργία των καπνεργατών στη Θεσσαλονίκη - θα κατασταλούν με ιδιαίτερη βία από τα σώματα ασφαλείας, ενώ θα δώσουν στον Μεταξά την αφορμή που αναζητούσε για την επιβολή δικτατορικού καθεστώτος.
Τους επόμενους λίγους μήνες, συνεχίστηκαν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των κομμάτων για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας. Ο ξαφνικός θάνατος του Π. Τσαλδάρη διέκοψε τις (από ότι φαινόταν) καρποφόρες συνομιλίες του με τον Θ. Σοφούλη, και ο αρχηγός των Φιλελευθέρων έστρεψε την προσοχή του στα μετριοπαθή αντιβενιζελικά κόμματα. Έτσι, προς τα τέλη Ιουλίου του 1936, ήρθε σε συμφωνία σχηματισμού κυβέρνησης με τον αρχηγό του Εθνικού Λαϊκού κόμματος, Ιωάννη Θεοτόκη. Στις 22 Ιουλίου, ανακοίνωσε μάλιστα και στον βασιλιά τη συμφωνία που επετεύχθη, αλλά χωρίς να πιέσει για επίσπευση των διαδικασιών, περιμένοντας να τελειώσει το διάστημα των θερινών διακοπών της Βουλής.
Ο βασιλιάς Γεώργιος όμως, και ο Ιωάννης Μεταξάς, σπεύδοντας να προλάβουν τα γεγονότα, και παραμονή μιας ακόμα μεγάλης απεργίας, επιβάλλουν, στις 4 Αυγούστου 1936, δικτατορία.

 

Σύνθεση υπουργικού συμβουλίου

• «Πρωθυπουργός» - («Πρόεδρος του υπουργικού συμβουλίου»): Ιωάννης Μεταξάς

• «Επί των Εξωτερικών υπουργός»: προσωρινά, Ιωάννης Μεταξάς
• «Επί της Δικαιοσύνης υπουργός»: Κωνσταντίνο Βρυάκο

- αντικαταστάθηκε στις 11 Μαΐου 1936, προσωρινά, από τον Γεώργιο Λογοθέτη

• «Επί των Εσωτερικών υπουργός»: Γεώργιος Λογοθέτης

- αντικαταστάθηκε στις 18 Μαΐου από τον Θεόδωρο Σκυλακάκη

• «Επί των Εσωτερικών υφυπουργός» : Κωνσταντίνος Μπακόπουλος
• «Επί της Παιδείας και των Θρησκευμάτων υπουργός»: Νικόλαος Λούβαρης
• «Επί των Οικονομικών υπουργός» : Γεώργιος Μαντζαβίνος
• «Επί των Οικονομικών υφυπουργός» : Αριστοτέλης Ι. Βαλαωρίτης
• «Επί της Εθνικής Οικονομίας υπουργός» : Νικόλαος Κανελλόπουλος
• «Επί της Εθνικής Οικονομίας υφυπουργός» : Γρηγόριος Κασιμάτης
• «Επί των Δημοσίων Συγκοινωνιών υπουργός»: Άγγελος Οικονόμου
• «Επί των Δημοσίων Συγκοινωνιών υφυπουργός» : Κωνσταντίνος Νικολόπουλος
• «Επί της Γεωργίας υπουργός»: Αντώνης Μπενάκης

- αντικαταστάθηκε στις 3 Ιουνίου 1936 από τον Γεώργιο Κυριακό

• «Επί της Κρατικής Υγιεινής και Αντιλήψεως υπουργός» : Δημοσθένης Ελευθεριάδης
• «Επί της Κρατικής Υγιεινής και Αντιλήψεως υφυπουργός» : Αριστοτέλης Κούζης
• «Επί των Στρατιωτικών υπουργός»: Ιωάννης Μεταξάς
• «Επί των Στρατιωτικών υφυπουργός»: Κωνσταντίνος Πλατής

- αντικαταστάθηκε στις 2 Ιουνίου 1936 από τον συνταγματάρχη Νικόλαο Παπαδήμα

• «Επί των Ναυτικών υπουργός»: Στέφανος Παπαρρηγόπουλος

- αντικαταστάθηκε στις 3 Ιουλίου 1936, προσωρινά, από τον Ιωάννη Μεταξά

• «Επί των Ναυτικών υφυπουργός» :Δευκαλίων Ρεδιάδης
• «Επί της Αεροπορίας υπουργός» : προσωρινά, Ιωάννης Μεταξάς

• «Υπουργός - Γενικός Διοικητής Κρήτης» : Παναγιώτης Σφακιανάκης
• «Υπουργός - Γενικός Διοικητής Μακεδονίας» : αντιστράτηγος, Κωνσταντίνος Πάλλης (αντιστράτηγος)

- αντικαταστάθηκε στις 2 Ιουνίου 1936 από τον υποστράτηγο Νικόλαος Τσίπουρας

• «Υπουργός - Γενικός Διοικητής Θράκης» : υποστράτηγος Αθανάσιος Σουλιώτης

- αντικαταστάθηκε στις 3 Ιουλίου 1936 από τον στρατηγό Περικλή Καβδά

• «Υπουργός - Γενικός Διοικητής Ηπείρου» : Χαρίλαος Παναγιωτάκος

 

 

Στις 4 Αυγούστου του 1936, με το «Διάγγελμα προς τον Ελληνικόν λαόν», ο Ιωάννης Μεταξάς αναγγέλει ότι «...προέβη τῇ ἐγκρίσει τῆς Αὐτοῦ Μεγαλειότητος τοῦ Βασιλέως εἰς τὴν κήρυξιν τοῦ Στρατιωτικοῦ Νόμου καθ’ ἅπασαν τὴν Χώραν καὶ τὴν διάλυσιν τῆς Βουλῆς. και ζητάει από τον Ελληνικό λαό «...πλήρη πειθαρχίαν πρὸς τὸ Κράτος, ἀπαραίτητον διὰ τὴν σωτηρίαν τῆς Ἑλληνικῆς κοινωνίας καὶ ἄνευ τῆς ὁποίας πειθαρχίας πραγματικὴ ἐλευθερία δὲν δύναται νὰ ὑπάρξῃ.
Ὀφείλω ὅμως νὰ δηλώσω ἐπίσης κατηγορηματικῶς ὅτι πᾶσαν οἱανδήποτε ἀντίδρασιν κατὰ τοῦ ἐθνικοῦ τούτου ἔργου τῆς Ἑλληνικῆς Ἀναγεννήσεως εἶμαι ἀποφασισμένος νὰ τὴν ἐξουδετερώσω διὰ τοῦ τραχυτέρου τρόπου.
Την ίδια ημέρα, ανεστάλησαν τα άρθρα «5», «6», «10», «12», «14», «20» και «95» του Συντάγματος,
επιβλήθηκε στρατιωτικός νόμος
, διαλύθηκε η «Γ΄αναθεωρητική βουλή»
και επιστρατεύτηκαν όλοι οι σιδηροδρομικοί, ταχυδρομικοί, τηλεγραφικοί, τηλεφωνικοί υπάλληλοι, οι αρτεργάτες και οι εργάτες των μύλων, οι τροχιοδρομικοί υπάλληλοι Αθηνών και Θεσσαλονίκης, οι υπάλληλοι της ηλεκτρικής εταιρείας Αθηνών και Θεσσαλονίκης, που ετοιμάζονταν να συμμετάσχουν στη γενική απεργία της Γ.Σ.Ε.Ε., την επόμενη ημέρα.

Σύνθεση υπουργικού συμβουλίου

• «Πρωθυπουργός» - («Πρόεδρος του υπουργικού συμβουλίου»): Ιωάννης Μεταξάς

• «Αντιπρόεδρος υπουργικού συμβουλίου»: Κωνσταντίνος Ζαβιτσιάνος

παραιτήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 1937

• «Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργω» : Αλέξανδρος Παπαχελάς

- αντικαταστάθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 1936 από τον Κοσμά Μπουρμπούλη

• «Επί των Συνεταιρισμών υφυπουργός»  : Μπάμπης Αλιβιζάτος
• «Επί των Εξωτερικών υπουργός»: προσωρινά, Ιωάννης Μεταξάς
• «Επί των Εξωτερικών υφυπουργός»: Νικόλαος Μαυρουδής
• «Υφυπουργός Τύπου και Τουρισμού» (υπαγόμενος στο «Υπουργείο Εξωτερικών»): Θεολόγος Νικολούδης
• «Επί της Δικαιοσύνης υπουργός»: προσωρινά, Γεώργιος Λογοθέτης

- αντικαταστάθηκε στις 17 Ιουλίου 1938 από τον Άγη Ταμπακόπουλο

• «Επί των Εσωτερικών υπουργός»: Θεόδωρος Σκυλακάκης

- αντικαταστάθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 1936, προσωρινά, από τον Ευρυσθέα Μαγιάκο
- αντικαταστάθηκε 15 Μαϊου 1937 από τον Ιωάννη Δουρέντη

• «Επί των Εσωτερικών υφυπουργός - τομέας Αγορανομίας»: Ευρυσθέας Μαγιάκος

- αντικαταστάθηκε 15 Μαϊου 1937 από τον Περικλή Κρητικό
- αντικαταστάθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 1938 από τον Γεώργιο Ζαφειρόπουλο

• «Υφυπουργός Δημοσίας Ασφαλείας» (υπαγόμενος στο «Υπουργείο Εσωτερικών»)» :Κωνσταντίνος Μανιαδάκης
• «Επί των Θρησκευμάτων και της Εθνικής Παιδείας υπουργός»: Κωνσταντίνος Γεωργακόπουλος

- αντικαταστάθηκε στις 25 Νοεμβρίου 1938 από τον Πρωθυπουργό
«Επί των Θρησκευμάτων και της Εθνικής Παιδείας υφυπουργός» : Νικόλαος Σπέντζας

• «Επί των Οικονομικών υπουργός» : Κωνσταντίνος Ζαβιτσιάνος

- αντικαταστάθηκε στις 22 Ιανουαρίου 1937 από τον Περικλή Ρεδιάδη
- αντικαταστάθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 1938 από τον Ανδρέα Αποστολίδη

• «Επί των Οικονομικών υφυπουργός» : Περικλής Ρεδιάδης

- αντικαταστάθηκε στις 22 Ιανουαρίου 1937 από τον Ανδρέα Αποστολίδη
η θέση έμεινε κενή στις 10 Φεβρουαρίου 1938

• «Επί της Εθνικής Οικονομίας υπουργός» : προσωρινά, Κωνσταντίνος Ζαβιτσιάνος

- αντικαταστάθηκε στις 31 Αυγούστου 1936 από τον βιομήχανο Ανδρέα Χατζηκυριάκο
- αντικαταστάθηκε στις 24 Ιουλίου 1937 από τον Ιωάννη Αρβανίτη

• «Επί της Εθνικής Οικονομίας υφυπουργός» : Μενέλαος Κυριακόπουλος (από 16 Σεπτεμβρίου 1939)
• «Επί των Δημοσίων Συγκοινωνιών υπουργός»: Άγγελος Οικονόμου
• «Επί των Δημοσίων Συγκοινωνιών υφυπουργός» : Κωνσταντίνος Νικολόπουλος

- αντικαταστάθηκε στις 12 Δεκεμβρίου από τον Σταύρο Πολυζωγόπουλο

• «Επί της Γεωργίας υπουργός»: Γεώργιος Κυριακός
• «Επί της Κρατικής Υγιεινής και Αντιλήψεως υπουργός» - «Επί της Εθνικής Προνοίας υπουργός»:: Αλέξανδρος Κορυζής

- αντικαταστάθηκε στις 13 Ιουλίου 1939, προσωρινά, από τον Ιωάννη Δουρέντη
- αντικαταστάθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 1939 από τον Ηλία Κριμπά

• «Επί της Κρατικής Υγιεινής και Αντιλήψεως υφυπουργός» : Γεράσιμος Αλιβιζάτος

- παραιτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 1938 και η θέση έμεινε κενή

• «Επί των Σιδηροδρόμων υπουργός» - «Επί των Σιδηροδρόμων και Αυτοκινήτων υπουργός»: Γεώργιος Σπυρίδων

- αντικαταστάθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 1938 από τον Γεώργιος Νικολαΐδη

• «Επί της Εργασίας υφυπουργός»: : Αριστείδης Δημητράτος
• «Επί των Στρατιωτικών υπουργός»: Ιωάννης Μεταξάς
• «Επί των Στρατιωτικών υφυπουργός»: συνταγματάρχης Νικόλαος Παπαδήμας
• «Επί των Ναυτικών υπουργός»: προσωρινά, Ιωάννης Μεταξάς
• «Επί των Ναυτικών υφυπουργός» : Δευκαλίων Ρεδιάδης

- αντικαταστάθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 1938 από τον Αμβρόσιο Τζίφο

• «Επί της Εμπορικής Ναυτιλίαςυφυπουργός» :Ιπποκράτης Παπαβασιλείου

• «Επί της Αεροπορίας υπουργός» : προσωρινά, Ιωάννης Μεταξάς
• «Επί της Αεροπορίας υφυπουργός»: Μιχαήλ Πάσσαρης

- αντικαταστάθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 1937 από τον Πέτρο Οικονομάκο

• «Υπουργός - Διοικητής Πρωτευούσης» »:Κωνσταντίνος Κοτζιάς

• «Υπουργός - Γενικός Διοικητής Κρήτης» : Παναγιώτης Σφακιανάκης
• «Υπουργός - Γενικός Διοικητής Μακεδονίας» : Νικόλαος Τσίπουρας

- αντικαταστάθηκε στις 21 Μαρτίου 1937 από τον Γεώργιο Κυρίμη

• «Υπουργός - Γενικός Διοικητής Θράκης» : Περικλή Καβδά

παραιτήθηκε στις 3 Μαΐου 1939 και η θέση έμεινε κενή

• «Υφυπουργός - Γενικός Διοικητής Θράκης»: Ευάγγελος Καλαντζής (από 30 Οκτωβρίου 1939)
• «Υπουργός - Γενικός Διοικητής Ηπείρου» : Χαρίλαος Παναγιωτάκος

- αντικαταστάθηκε στις 31 Αυγούστου 1936 από τον Γεώργιο Κυρίμη
παραιτήθηκε στις 21 Μαρτίου 1936 και η θέση έμεινε κενή
στις 15 Δεκεμβρίου 1937 ανέλαβε ο Βασίλειος Γκορτζής
- ο Β. Γκόρτζης παραιτήθηκε στις 5 Αυγούστου 1938 και η θέση έμεινε κενή