Ιμπραήμ Πασάς: Οθωμανός πολιτικός και στρατηγός

Γεννήθηκε στην Καβάλα, ή κατά μερικούς ιστορικούς στο χωριό Νουσρατλί (σημ. Νικηφόρος) της Δράμας, όπου η οικογένεια του είχε βρει προσωρινό καταφύγιο, κατά τη διάρκεια μιας μεγάλης επιδημίας πανώλης που είχε ξεσπάσει στην Καβάλα. Ήταν κατά πάσα πιθανότητα γιος του χεδίβη Μεχμέτ Αλή, αν και μερικοί υποστηρίζουν ότι ήταν θετός γιος του και κάποιας χριστιανής, χήρας του Τουρματζή. Παντρεύτηκε την αιχμάλωτη εγγονή του Θ. Ταμπακόπουλου.

Το 1818 κατέλαβε την πρωτεύουσα των Ουαχαμπιτών, Ντιρίγια, και αιχμαλώτισε τον αρχηγό τους, Αμπντουλάχ. Τότε ο Σουλτάνος τον ονόμασε Πασά της Μέκκας και βεζίρη με τρεις Ιππουρίδες. Στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στο Κάιρο, όπου ξεκίνησε την αναδιοργάνωση του στρατού και του ναυτικού σύμφωνα με ευρωπαϊκά πρότυπα. Το 1821-1822 έλαβε μέρος στην εκστρατεία στο Σουδάν.

Το 1824, κατά τη διάρκεια της ελληνικής επανάστασης, στάλθηκε από τον πατέρα του στην Πελοπόννησο για να βοηθήσει τους Οθωμανούς, επικεφαλής στρατιάς Αιγυπτίων που έφτασε να αριθμεί τουλάχιστον 35.000 άνδρες. Αφού πρώτα στάθμευσε στην Κρήτη, τον Φεβρουάριο του 1825, αποβιβάστηκε στον Μωριά. Κυρίευσε αρχικά την Τρίπολη και το Ναυαρίνο, ωστόσο η επίθεσή του τον Ιούνιο στους Μύλους Αργολίδας αποκρούστηκε από τον Δημήτριο Υψηλάντη. Το 1826 κατέλαβε το Μεσολόγγι και το 1828, και αφού ο στόλος του είχε καταστραφεί στο Ναυαρίνο, αποχώρησε από την Ελλάδα μετά την παρέμβαση των Γάλλων με την Εκστρατεία του Μωριά. Κατά την εκστρατεία αυτή προκάλεσε μεγάλες καταστροφές στην Πελοπόννησο, πυρπολώντας οικισμούς, κόβοντας ελιές, οπωροφόρα δένδρα και καλώντας τον πληθυσμό να προσκυνήσει (Κοτσώνης, σ. 486).

Το 1831 στράφηκε εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Κατέλαβε πόλεις της Συρίας και τον επόμενο χρόνο κατατρόπωσε τον οθωμανικό στρατό στο Ικόνιο. Ύστερα από παρέμβαση όμως της Ρωσίας, σταμάτησε την προέλασή του στην Κωνσταντινούπολη. Το 1839 έγιναν ξανά εχθροπραξίες μεταξύ των δύο χωρών, που είχαν σαν αποτέλεσμα την ήττα των Οθωμανών στο Νεζίπ.

Απεβίωσε στις 10 Νοεμβρίου του 1848 στο Κάιρο από φυματίωση.

 

• Μιχαήλ Γιοτσαλίτης, «Ολίγα περί της κατά Κυνουρίας κατ' Ιούλιον 1826 επιδρομής Ιμβραήμ», Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, τομ. Ζ, σελ. 155-161.
• Μιχαήλ Β. Σακελλαρίου, Η απόβαση του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο καταλύτης για την αποδιοργάνωση της Ελληνικής Επανάστασης 24 Φεβρουαρίου - 23 Μαΐου 1825, εκδ. Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2012.