Επιχείρηση Όπερα

Επιχείρηση που ολοκληρώθηκε επιτυχώς με την καταστροφή του πυρηνικού αντιδραστήρα, γεγονός μείζονος σημασίας για το Ισραήλ και την ασφάλεια στην περιοχή. Με την επίθεση αυτή οι Ισραηλινοί αποσόβησαν την πραγμάτωση του χειρότερού τους εφιάλτη, την ανάπτυξη ατομικής βόμβας από τους Άραβες, εξέλιξη η οποία θα άλλαζε δραματικά το γεωστρατηγικό τοπίο της περιοχής αλλά και παγκοσμίως, απειλώντας και αυτή ακόμα την ίδια την υπόσταση του κράτους του Ισραήλ.

Τον Ιούλιο του 1960, μεσούντος του Ψυχρού Πολέμου, η Σοβιετική Ένωση συνήψε συμφωνία με το Ιράκ για την κατασκευή ενός πυρηνικού αντιδραστήρα στο έδαφος της αραβικής αυτής χώρας για ερευνητικούς σκοπούς. Στην ουσία, η σοβιετική αρκούδα εξήγε τεχνογνωσία με αντάλλαγμα τις καλές σχέσεις με το Ιράκ (σχέσεις που εξασφάλιζαν παρακολούθηση των δραστηριοτήτων του Ιράκ και της Μέσης Ανατολής εκ του σύνεγγυς με τους κατάσκοπους να κινούνται πιο ελεύθερα σε ένα φιλικά διακείμενο πληθυσμό προς οτιδήποτε έμοιαζε ρωσικό) και την αποφυγή πρόσδεσής του στο άρμα του Βορειοατλαντικού εχθρού (ΝΑΤΟ). Το Ιράκ από την πλευρά του είχε προφανή στόχο την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων στο απώτερο μέλλον. Η ανέγερση των εγκαταστάσεων ξεκίνησε το 1963 και ολοκληρώθηκε το 1968, οπότε ο αντιδραστήρας, ισχύος 2MW, έτοιμος πια, τέθηκε σε λειτουργία, με καύσιμο επαρκές για δέκα έτη.

Τον ίδιο χρόνο, το 1968, ξέσπασε επανάσταση από τους Μπααθιστές στο Ιράκ και ο πραξικοπηματίας πρόεδρος Μπακρ διόρισε στη θέση του πρωθυπουργού τον Σαντάμ Χουσεΐν, ο οποίος όντας σημαίνον στέλεχος του Επαναστατικού Συμβουλίου, του πολιτικού οργάνου που ανέλαβε ντε φάκτο (de facto) τη διακυβέρνηση του Ιράκ, συγκέντρωσε ουσιαστικά όλες τις εξουσίες.

To 1978, όταν τέθηκε το ζήτημα του ανεφοδιασμού του αντιδραστήρα λόγω παρέλευσης της δεκαετίας επάρκειας του αρχικού καυσίμου, η ιρακινή πλευρά ζήτησε την προμήθεια περισσότερου ισχυρού καυσίμου, 80% εμπλουτισμένου ουρανίου σε σχέση με το αρχικό 10% και παράλληλα την αύξηση της ισχύος του αντιδραστήρα στα 5MW. Λίγους μήνες μετά, τον Ιούλιο του 1979, ο πρόεδρος Μπακρ αποσύρθηκε για λόγους υγείας και ο Σαντάμ Χουσεΐν ανέλαβε πρόεδρος του Ιράκ, έχοντας και τυπικά το ανώτατο πολιτικό αξίωμα.

Λόγω της σχετικής απροθυμίας των Σοβιετικών και κυρίως του αυστηρού ελέγχου που ασκούσαν στις δραστηριότητες του Ιράκ, γρήγορα κατέστη φανερό ότι για να πετύχει η ανάπτυξη πυρηνικών όπλων, το Ιράκ έπρεπε να στραφεί στις δυτικές χώρες.

• Israel's Secret Wars (Μυστικοί Πόλεμοι του Ισραήλ) των Ian Black & Benny Morris
• Soldier Spies (Στρατιωτικοί Κατάσκοποι) του Samuel Katz