Δημήτρης Κολλάτος: Έλληνας συγγραφέας και σκηνοθέτης

Γεννήθηκε στις 9 Ιουνίου 1937 στην Αθήνα . Έγραψε την πρώτη του ποιητική συλλογή το 1956, ενώ ήταν μαθητής στο λύκειο.

Το 1959-1960 ίδρυσε το "Πειραματικό Θέατρο Τσέπης" ανεβάζοντας, εκείνη και τις επόμενες δύο θεατρικές περιόδους, σε ένα υπόγειο της οδού Στουρνάρη, τη "Φαλακρή τραγουδίστρια" του Ιονέσκο, το "Τέλος του παιχνιδιού" του Σάμιουελ Μπέκετ και το "Δωμάτιο" του Χάρολντ Πίντερ, Ένα βροχερό απόγευμα του Ουίλιαμ Ινγκ, "Ο μακαρίτης" Ρενέ ντε Ομπαλντιά . Σκηνοθέτησε την "Ιφιγένεια εν Ταύροις" του Ευριπίδη στο ρόλο της Ιφιγένειας η Μαριέτα Ριάλδη . Στις 7 Οκτωβρίου 1961 στο Παρίσι ανέβασε την "Ιφιγένεια εν Ταύροις" του Ευριπίδη, στο Centre culturel Πρωταγωνιστές ήταν οι: Arlette Baumann, Roger Jandly, Nicolas Ruffieux,M.-F. Bonte, F. Guiman. Το γαλλικό περιοδικό "L'Express" χαρακτήρισε την παράσταση "μία άνοιξη στο γαλλικό θέατρο". Η Αρλέτ Μπωμάν έγινε σύζυγός του, από την οποία απέκτησε δύο γιούς, τον Αλέξανδρο και τον Άλκη, και η οποία πρωταγωνίστησε στις ταινίες του.

Το 1962 γύρισε την πρώτη του ταινία μικρού μήκους "Αθήνα Χι Ψι Ξι", που βραβεύτηκε στο [Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης].  Ακολούθησε η μεσαίου μήκους ταινία του , "Ελιές" το 1964, που κι αυτή βραβεύτηκε. Το 1966 η μεγάλου μήκους ταινία του ,"Θάνατος του Αλέξανδρου", στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης αγνοήθηκε από τα επίσημα βραβεία, πήρε όμως τρία βραβεία Κριτικών (καλύτερης ταινίας, καλύτερου σεναρίου, καλύτερης μουσικής) και γνώρισε όχι μόνο καλλιτεχνική αλλά και εισπρακτική επιτυχία, αφού όταν κατάφερε επιτέλους να προβληθεί στους αθηναϊκούς κινηματογράφους έκοψε σε μία εβδομάδα, 29.900 εισιτήρια. Ο Μάνος Χατζηδάκις είχε πει: «Η σημαντικοτέρα ταινία που προεβλήθη εις το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, αληθινά πανίσχυρη παρουσία που με άφησε άναυδον με το θάρρος και την δύναμιν της συλλήψεώς της, ήταν η ταινία του Δημήτρη Κολλάτου "Ο Θάνατος του Αλέξανδρου". Αυτή είναι η αληθινά μεγάλη ταινία του φεστιβάλ. Ο Δημήτρης Κολλάτος είναι ο πρώτος Δραματουργός του ελληνικού κινηματογράφου».

Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας στην Ελλάδα, εγκαταστάθηκε μόνιμα στη Γαλλία, όπου ανέβασε 20 θεατρικές παραγωγές, δημιουργώντας το "Θέατρο της Τέχνης" (Théatre de l'Art) στο ίδιο κτίριο του Châtelet Σατλέ, στο Παρίσι. Εκεί παρουσίασε, μεταξύ άλλων, το έργο Philippe Pétain  και το θεατρικό έργο του "Γυναίκα του Σωκράτη", ένα μονόλογο με πρωταγωνίστρια τη σύζυγό του Αρλέτ Μπωμάν που ανέβασε στο θέατρο Τέχνης. Η πρεμιέρα έγινε στις 22 Δεκεμβρίου 1973. Επιλέχτηκε ως καλύτερη παράσταση της χρονιάς, και παρουσιάστηκε στο θέατρο των εθνών στις Βρυξέλλες και επαναλήφθηκε τον Ιανουάριο του 1975 και το Σεπτέμβριο του 1976. Γύρισε επίσης την ταινία "Συμπόσιο" (1972), με θέμα τον έρωτα και την ομοφυλοφιλία. Το 1974 ανέβασε το θεατρικό του έργο "Καλησπέρα κύριε Τσέχοφ " με συμπρωταγωνίστριες την Αρλέτ Μπωμάν και την Φανί Αρντάν.

Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα το 1975, άρχισε να ανεβάζει μια σειρά παραστάσεων που από πολλούς θεωρήθηκαν πως έχουν ως στόχο την πρόκληση (όπως τα "Σόδομα και Γόμορρα" με γυμνό που εκείνη την εποχή έκανε σάλο) ή έστω τον πολιτικοκοινωνικό ακτιβισμό και όχι την τέχνη, όπως οι "Οι εφοπλιστές",  "Άγιος Πρεβέζης" που έγινε και ταινία (1982),"Οι Γιατροί" . Το λεγόμενο "θέατρο καταγγελίας". Κέρδισε ωστόσο τις συμπάθειες με τη μαχητική του στάση όσον αφορά τα δικαιώματα των αυτιστικών παιδιών, ορμώμενος από την προσωπική του εμπειρία με τον γιο του Άλκη, και τη δημιουργία ειδικού χώρου στην Αίγινα για τα αυτιστικά παιδιά.

Στην αυτοβιογραφική ταινία "Ζωή με τον Άλκη" (1988), το ρόλο του αυτιστικού νεαρού έπαιξε ο άλλος του γιος, Αλέξανδρος Κολλάτος, που βραβεύτηκε με ειδική Μνεία για την ερμηνεία του στο ρόλο του αυτιστικού ,αδελφού του. Ο Αλέξανδρος έκτοτε έγινε ηθοποιός και σκηνοθέτης. Άλλη μια ταινία, "Κόκκινα τριαντάφυλλα σου έκοψα" (1993), μιλά όχι μόνο για την εμπειρία ενός γονιού με αυτιστικό παιδί αλλά και για την αυτοκτονία της συζύγου του Αρλέτ Μπωμάν. Στην ταινία του «Αλέξανδρος και Αϊσέ» (1998), πάλι με πρωταγωνιστή τον γιό του Αλέξανδρο, προσεγγίζει το θέμα της μουσουλμανικής μειονότητας μέσα από μια ερωτική ιστορία. Ενώ η «Διαθήκη του ιερέα Ζαν Μεσλιέ» (2009), επιστρέφει πάλι στο θέμα της θρησκείας και το ρόλο της εκκλησίας.

Στη Γαλλία το 1977 γύρισε τη μεσαίου μήκους "Η Γαλλία του Ζισκάρ", μια κριτική ματιά στη Γαλλία της δεκαετίας του '70.

Στην τηλεόραση είχε για ένα χρόνο δική του εκπομπή με τίτλο: «Ο Κολλάτος χωρίς λογοκρισία». Το 1989 και ξανά το 2013 έθεσε υποψηφιότητα ως ευρωβουλευτής. Το 2011 δημιούργησε την Ένωση Πολιτών Πόρτα-Πόρτα, μια νέα μορφή πολιτικής παρέμβασης που οργανώνει διάφορα "χάπενινγκ" διαμαρτυρίας κατά της πολιτικής ηγεσίας, της παρέμβασης ξένων δυνάμεων στη χώρα κτλ. Το 2014 γύρισε την ταινία "Διόνυσος", με θέμα την Ελλάδα της κρίσης που συμμετείχε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.

Θεατρικές σκηνοθεσίες

1959-1962, Αθήνα με το πειραματικό θέατρο Τσέπης

• Φαλακρή τραγουδίστρια του Ιονέσκο
• Τέλος του παιχνιδιού του Σάμιουελ Μπέκετ (Μαριέττα Ριάλδη, Μάκης Καβουριάρης, Γιώργος Σαλπιγγίδης, Θέμης Ζερβός)
• Δωμάτιο του Χάρολντ Πίντερ
• Ιφιγένεια εν Ταύροις

Παρίσι

• 1961 Ιφιγένεια εν Ταύροις του Ευριπίδη (Centre culturel 07-10-1961)
• 1967/68  Dialogues des courtisanes (Comédie de Paris)
• 1973, 1975, 1976 La femme de Socrate (Théâtre d'Art)
• 1973/74 Philippe Pétain (Théâtre d'Art)
• 1975 Le Dernier Empereur (Théâtre d'Art)  
• 1976 Bonsoir Monsieur Tchekhov (Théâtre 347 Théâtre d'Art)
• 1976 Voyage avec la drogue et la mort (Théâtre d'Art)
• L'Amant arabe (Théâtre d'Art)
• Une Histoire d'Amour sous la Ve République

Αθήνα

• 1975 Ένας Έλληνας σήμερα
• 1980 Άγιος Πρεβέζης (θίασος Πέτρου Φυσσούν)
• 1981 Εφοπλιστές
• 1982 Ο Μεγιστάνας του Τύπου
• 1983 Η Ελλάδα του Αντρέα
• 1984 ΟΙ ΓΙΑΤΡΟΙ
• 1984 Η ζωή με τον Άλκη
• 1985 Σόδομα και Γόμορα’ του Ντε Σαντ
• 1986 Η TV του Κολλάτου
• 1986 Η Ελλάδα του Αρκουδέα
• 1987 "Καζανόβα"
• 1988 "Μισό-Μισό"
• 1989 " Όλοι οι απατεώνες επί σκηνής"
• 1990 Ελλάδα Ώρα Μηδέν
• 1991 Αντιπολεμικός Αριστοφάνης (Αποσπάσματα αντιπολεμικών έργων του Αριστοφάνη .Στο ρόλο της Λυσιστράτης η Καίτη Κριτσωτάκη)
• Το ελληνικό παραμύθι (Η Ελλάδα του Γιωργάκη) Σάτιρα του Δημήτρη Κολλάτου. Ερμηνεύουν: Δ. Κολλάτος, Σπ. Φωκάς, Αλ. Τομαζάνη, Π. Νικολαΐδης. Σκην.: Τ. Ζωγράφος. Μουσ.: Αλ. Παπαδημητρίου.

Κινηματογράφος

• 1962 Αθήνα Χι Ψι Ξι (μικρού μήκους, 11 λεπτά)
• 1964 Ελιές (μικρού μήκους, 24 λεπτά)
• 1966 "Θάνατος του Αλέξανδρου"
• 1972-75 Συμπόσιο
• 1977 Η Γαλλία του Ζισκάρ
• 1978-80 Νίκος Μερτής - στροφή δεξιά
• 1980/81 Ψάχνοντας για την Πηνελόπη
• 1981/82 Άγιος Πρεβέζης
• 1988 Ζωή με τον Άλκη
• 1993 Κόκκινα τριαντάφυλλα σου έδωσα
• 2001 Αλέξανδρος και Αϊσέ
• 2006 Η ψυχή του αββά
• 2007 Θυμάμαι (ντοκυμανταίρ)
• 2009 Διαθήκη του ιερέα Ζαν Μεσλιέ
• 2014 Το χωνί - Η Εκδίκηση του Διόνυσου

Βιβλία

• 1956 ΠΟΙΗΜΑΤΑ Δέκα ερωτικά ποιήματα
• 1964, ανατ. 1978 Οι ελιές (διηγήματα), Βιβλιοπωλείον της Εστίας, επανέκδ. 2006 από Εκδόσεις Καστανιώτη
• 1971 Δέκα ερωτικά ποιήματα εμπνευσμένα από τη Σαπφώ
• 1972 Καπετάν Αντώνης: ο τελευταίος των Ελλήνων (μυθιστόρημα), Εκδόσεις Γκοβόστη
• 1975 Η γυναίκα του Σωκράτη (θεατρικό έργο), Πλειάς
• 1986 Η ζωή με τον Άλκη
• 1980 Ψάχνοντας την Πηνελόπη (διήγημα)
• Η Γαλλία του Ζισκάρ (διηγήματα)
• 1983 Αυτό το παιδί είναι μόνο του: επιλογή κειμένων για τον πρώιμο νηπιακό αυτισμό (μελέτη)
• 1984 Η ζωή με τον Άλκη (θεατρικό έργο)
• 2002 Η γυναίκα του Σωκράτη (θεατρικό έργο),επανέκδοση Πελασγός
• 2020 Ερωτικές επιστολές
• 2022 Ταξίδι στη Συρία

• ΙΜDB
• Πρωτοπορία
• Peter Cowie World Filmography
• Vrasidas Karalis, A History of Greek Cinema (2012)
• Συνέντευξή του στον "Εξώστη"