Βασίλειο Της Δαρδανίας

Το όνομα του το πήρε από τους Δαρδάνους μια πρωτόγονη Βαλκανική φυλή που έγινε αργότερα ο πυρήνας του βασιλείου. Το ευρύτερο βασίλειο περιείχε το σημερινό Κοσσυφοπέδιο, την βορειοδυτική Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας, τμήμα από το Σάντζακ, την Σερβική Νις και το Κούκεσι στην βορειοανατολική Αλβανία. Στα ανατολικά τμήματα του βασιλείου ζούσαν Ιλλυριοί μαζί με Θράκες. Στην Ρωμαϊκή αυτοκρατορία ονομάστηκε επαρχία της Μοισίας ή επαρχία της Δαρδανίας.

 

Η Δαρδανία καταγράφεται για πρώτη φορά τον 4ο αιώνα π.Χ., ο υπέργηρος βασιλιάς Βάρδυλις ένωσε όλες τις Ιλλυρικές φυλές, νίκησε πολλές φορές τους Μακεδόνες και τους Μολοσσούς. Για λίγο κυβέρνησε την Μακεδονία και τοποθέτησε υποτελή βασιλιά (392 π.Χ. - 391 π.Χ.). Μετά από συμμαχία που έκανε μαζί του ο τύραννος των Συρακουσών Διονύσιος ο Πρεσβύτερος, λεηλάτησε την Μολοσσία, θανάτωσε 15.000 άντρες και κυβέρνησε την περιοχή για ένα μικρό διάστημα. Ο Αμύντας Γ΄ της Μακεδονίας αναγκάστηκε από τις πολλές επιδρομές να γίνει υποτελής του Βάρδυλις (372 π.Χ.), επέστρεψε λεηλατώντας τους Μολοσσούς (360 π.Χ.). Ο δεύτερος αδελφός του Αμύντα Γ΄ Περδίκκας Γ΄ της Μακεδονίας γνώρισε μεγάλη συντριβή από τους Δαρδάνιους (359 π.Χ.), 4.000 Μακεδόνες στρατιώτες σκοτώθηκαν και ο ίδιος ο βασιλιάς έπεσε στο πεδίο της μάχης. Ο μικρότερος αδελφός τους Φίλιππος Β΄ της Μακεδονίας ήταν αποφασισμένος να καθαρίσει την Μακεδονία από τους Ιλλυριούς αφού πρώτα θα εξασφάλιζε τον θρόνο από τους διεκδικητές. Έκλεισε προσωρινά ειρήνη μαζί του με στόχο να ετοιμάσει τον στρατό του, ο Φίλιππος Β΄ παντρεύτηκε σε πρώτο γάμο την Αυδάτη Ευρυδίκη της Μακεδονίας εγγονή ή δισέγγονη του Βάρδυλις. Λίγο αργότερα ενώ οι Μακεδόνες ήταν πανέτοιμοι για μάχη ο Βάρδυλις ζήτησε να κρατήσει τα εδάφη που είχε κατακτήσει στην Μακεδονία, ο Φίλιππος Β΄ το αρνήθηκε κατηγορηματικά και ξέσπασε πόλεμος. Οι δύο στρατοί συναντήθηκαν στα Μπίτολα στην βόρειο Μακεδονία (358 π.Χ.), η συντριβή που γνώρισαν οι Ιλλυριοί ήταν τρομερή, 7.000 από αυτούς σκοτώθηκαν ανάμεσα τους και ο υπέργηρος Βάρδυλις, εγκατέλειψαν όλη την Μακεδονία.

Ο γιος του Βάρδυλις Κλείτος επαναστάτησε (334 π.Χ.) συμμάχησε με άλλες Ιλλυρικές φυλές, ο ισχυρότερος ήταν ο Γλαυκίας βασιλιάς των Ταυλαντίων, επαναστάτησαν κατά των Μακεδόνων που κυβερνούσε ο γιος του Φίλιππου Β΄ Αλέξανδρος ο Μέγας. Μετά από μερικές επιτυχίες στην αρχή ηττήθηκαν ξανά, ο Κλείτος παρέμεινε στο βασίλειο του ως υποτελής των Μακεδόνων. Οι Κέλτες εμφανίστηκαν στα Βαλκάνια (279 π.Χ.), οι Δαρδάνιοι και ο βασιλιάς τους Μονoύνιος Α΄ στάθηκαν πρόθυμοι να στείλουν στους Μακεδόνες 20.000 άντρες για βοήθεια, το αρνήθηκε ο τότε βασιλιάς Πτολεμαίος Κεραυνός. Οι Δάρδανοι εξακολουθούσαν πάντα να είναι απειλή για το Μακεδονικό κράτος. Ο Λόνγκαρος κατέλαβε την Βυλάζωρα (230 π.Χ.) από τους Παίονες και επιτέθηκαν στην Μακεδονία, ο βασιλιάς Δημήτριος Β΄ Αιτωλικός ηττήθηκε στην κρίσιμη μάχη. Πολλοί Ιλλυρικοί λαοί που κυβερνούσε τότε η Τεύτα αποστάτησαν από τους Αρδιαίους στους Δαρδανούς, η Τεύτα αναγκάστηκε να αποχωρήσει από την Ήπειρο. Όταν ανέβηκε στον θρόνο ο γιος του Δημητρίου Β΄ Φίλιππος Ε΄ της Μακεδονίας ξεκίνησε πάλι τις συγκρούσεις με τους Δαρδανούς (220 π.Χ. - 219 π.Χ.), ανακατέλαβε την Βυλάζωρα (217 π.Χ.). Οι συγκρούσεις συνεχίστηκαν (211 π.Χ., 209 π.Χ.) όταν οι Δάρδανοι επιτέθηκαν ξανά με τον διεκδικητή του Μακεδονικού θρόνου Αερόπο, κατέλαβαν την Οχρίδα, λεηλάτησαν την περιοχή, πήραν 20.000 αιχμαλώτους και έφυγαν πριν επιστρέψει ο Φίλιππος Ε΄.

Ο βασιλιάς της Δαρδανίας Μπάτο, ο βασιλιάς των Αρδιαίων Πλευράτος Γ΄, ο θείος του Αμυνάνδρος της Αθαμανίας και ο Ρωμαίος Ύπατος συμμάχησαν εναντίον του Φιλίππου Ε΄ (201 π.Χ.). Ο Φίλιππος Ε΄ συμμάχησε με τους Βάσταρνες (183 π.Χ.) και τους κάλεσε να εγκατασταθούν Κοιλάδα Πόλογκ, στην περιοχή της Δαρδανίας που ήταν πιο κοντά στην Μακεδονία. Οι Μακεδόνες και οι Βάσταρνες προχώρησαν σε εκστρατεία κατά των Ιλλυρίων αλλά ο Φίλιππος Ε΄ πέθανε και ο γιος του Περσέας της Μακεδονίας αποσύρθηκε από την εκστρατεία. Οι Βάσταρνες συνέχισαν μόνοι τους, περίπου 30.000 Βάσταρνες προχώρησαν βόρεια τον Δούναβη και νίκησαν τους Δαρδάνιους. Οι Βάσταρνες κατέκτησαν τους Δαρδάνιους (179 π.Χ.) και τους έδιωξαν (174 π.Χ.), αργότερα τους νίκησαν και οι Μακεδόνες (170 π.Χ.) Η Ρωμαϊκή Δημοκρατία έκανε την περιοχή υποτελή (168 π.Χ.) αλλά το Δαρδάνειο βασίλειο διατηρήθηκε μέχρι την χρονιά που ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Οκταβιανός Αύγουστος το κατέκτησε και το προσάρτησε στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (28 π.Χ.). Οι Ρωμαίοι δημιούργησαν την Επαρχία της Μοισίας από τμήματα της Δαρδανίας, αργότερα δημιουργήθηκε η Ρωμαϊκή επαρχία της Δαρδανίας.

• Alaj, Premtim (2019). Les habitats de l'Age du fer sur le territoire de l'actuel Kosovo (Thesis). Université de Lyon.
• Papazoglu, Fanula (1978). The Central Balkan Tribes in pre-Roman Times: Triballi, Autariatae, Dardanians, Scordisci and Moesians. Amsterdam: Hakkert.
• Schermer, Shirley; Shukriu, Edi; Deskaj, Sylvia (2011). Marquez-Grant, Nicholas; Fibiger, Linda (eds.). The Routledge Handbook of Archaeological Human Remains and Legislation: An International Guide to Laws and Practice in the Excavation and Treatment of Archaeological Human Remains. Taylor & Francis.
• Wilkes, J. J. (1992). The Illyrians. Blackwell.