Βαρόνος Ναρκωτικών

Ο Βαρόνος ναρκωτικών (αγγλικά: Drug lord‎‎), ή εναλλακτικά ναρκέμπορας ή βασιλιάς των ναρκωτικών, είναι ένα υψηλόβαθμο στέλεχος, κατά κανόνα o αρχηγός, εγκληματικής οργάνωσης που ελέγχει ένα μεγάλο δίκτυο ατόμων οι οποίοι εμπλέκονται στο παράνομο εμπόριο ναρκωτικών.

Συνήθως, δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία που να συνδέουν τέτοια άτομα με το εμπόριο ναρκωτικών ενώ συχνά εμφανίζονται ως ιδιοκτήτες νόμιμων επιχειρήσεων που, εκτός από νόμιμες πηγές εσόδων, χρησιμεύουν και ως «βιτρίνα» για την παράνομη διακίνηση ναρκωτικών και το ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Ως επί το πλείστων, οι διωκτικές αρχές δυσκολεύονται να βρουν αποδείξεις που να συνδέουν τον αρχηγό και τα μέλη αυτών των ομάδων με παράνομες δραστηριότητες καθώς η παρακολούθηση τους είναι χρονοβόρα και πολύ δαπανηρή. Επιπλέον, αυτές οι οργανώσεις έχουν στενές σχέσεις με πολιτικά πρόσωπα ενώ διαφθείρουν και δωροδοκούν κρατικούς αξιωματούχους προκειμένου να αποφευχθεί η δίωξή τους.

Το πλέγμα των σχέσεων μεταξύ οργανωμένων εγκληματικών ομάδων και κρατικών αρχών χαρακτηρίζεται από κίνητρα σχετιζόμενα με τη δύναμη και τα κέρδη που αποφέρουν παράνομες δραστηριότητες όπως συνάγεται από τις αμέτρητες και αμοιβαία επωφελείς σχέσεις ανταλλαγής μεταξύ του οργανωμένου εγκλήματος, πολιτικών, κρατικών υπαλλήλων και αστυνομικών. Το παράνομο εμπόριο ναρκωτικών, όπως και άλλες δραστηριότητες συνυφασμένες με τον οργανωμένο έγκλημα, στηρίζεται στη ζήτηση που υπάρχει για χρήση ναρκωτικών ουσιών από μεγάλο αριθμό χρηστών κυρίως στις δυτικές κοινωνίες. Το γεγονός ότι το εμπόριο ναρκωτικών υπόκειται στις δυνάμεις προσφοράς και ζήτησης καθιστά ακόμη πιο δύσκολη την αντιμετώπισή του.

Αν και η κοινωνία κατά κανόνα αντιδρά αρνητικά σε εγκληματικές δραστηριότητες που συνδέονται με τη διακίνηση ναρκωτικών, ένα μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης συχνά γοητεύεται από την υποτιθέμενη δύναμη τέτοιων ομάδων και κυρίως από την προσωπικότητα του αρχηγού.

Από τη δεκαετία του 1970, η έρευνα για την ηγεσία του οργανωμένου εγκλήματος (και κατ' επέκταση, τους βαρόνους ναρκωτικών) έχει εξελιχθεί, όπου από τη στιγμή που οι μελέτες τόνιζαν τη σημασία του ανθρώπινου κεφαλαίου της ηγεσίας (π.χ. ατομικά χαρακτηριστικά), έχει πλέον αναπτυχθεί ώστε να επικεντρώνεται στο κοινωνικό κεφάλαιο του ηγέτη (π. μεσάζοντες πληροφοριών και πόρων, κοινωνική θέση και πρόσβαση σε πληροφορίες).

Μετά τον θάνατο του Πάμπλο Εσκομπάρ το 1993, σημειώθηκαν σημαντικές αλλαγές στη δομή του εμπορίου ναρκωτικών, αποχωρώντας από τεράστια καρτέλ όπως το Καρτέλ Μεντεγίν του Χουάν Νταβίντ Οτσόα. Οι σημερινοί βαρόνοι έχουν αρχίσει να διασπούν τα μεγάλα καρτέλ σε πολύ μικρότερες οργανώσεις. Με αυτόν τον τρόπο, μείωσαν τον αριθμό των ατόμων που εμπλέκονται και συρρίκνωσαν τον ρόλο τους, πιθανότατα σε μια προσπάθεια να αποφύγουν τη μοίρα των προκατόχων τους. Με τη νεότερη τεχνολογία, οι βαρόνοι των ναρκωτικών είναι σε θέση να διαχειρίζονται τις επιχειρήσεις τους πιο αποτελεσματικά από τα παρασκήνια, κρατώντας τους εαυτούς τους μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας και μακριά από τις λίστες καταζητούμενων του FBI και της DEA. Αυτά τα μικρότερα καρτέλ αποδεικνύονται σιγά σιγά ασφαλέστερα και πιο κερδοφόρα για τους εμπλεκόμενους.

Ο Πάμπλο Εμίλιο Εσκομπάρ (1 Δεκεμβρίου 1949 – 2 Δεκεμβρίου 1993) ήταν Κολομβιανός βαρόνος ναρκωτικών. Ο Εσκομπάρ ήταν ίσως ο πιο μεγαλύτερος διακινητής κοκαΐνης που υπήρξε ποτέ. Θεωρείται ο «Βασιλιάς της Κοκαΐνης» και είναι γνωστός ως το αφεντικό όλων των βαρόνων ναρκωτικών. Το 1989 το περιοδικό Forbes τον ανακήρυξε ως τον έβδομο πλουσιότερο άνθρωπο στον κόσμο, με εκτιμώμενη προσωπική περιουσία 30 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ.

 

Ο Χοακίν Γκουσμάν είναι ο πιο διαβόητος βαρόνος των ναρκωτικών όλων των εποχών, σύμφωνα με την Αμερικανική Υπηρεσία Δίωξης Ναρκωτικών (DEA). Τη δεκαετία του 1980 ήταν μέλος του Καρτέλ της Γκουανταλαχάρα και μετά την σύλληψη του αφεντικού του Μιγκέλ Άνχελ Φέλιξ Γκαλιάρντο, δημιούργησε το Καρτέλ Σιναλόα. Ο Γκουσμάν είναι γνωστός για τη χρήση εξελιγμένων σηράγγων - παρόμοιων με αυτή που βρίσκεται στο Ντάγκλας της Αριζόνα - για τη παράνομη μεταφορά κοκαΐνης από το Μεξικό προς τις Ηνωμένες Πολιτείες στις αρχές της δεκαετίας του 1990, όπως για παράδειγμα ενός φορτίου 7,3 τόνων κοκαΐνης, που ήταν κρυμμένο σε κουτιά με πιπεριές τσίλι και προοριζόταν για τις Ηνωμένες Πολιτείες, κατασχέθηκε σε περιοχή κοντά στην Μπάχα της Καλιφόρνια.

Το οργανωμένο έγκλημα παρουσιάζεται με μία ρομαντική διάσταση σε μυθιστορήματα και κινηματογραφικές ταινίες ενώ οι οργανωμένοι εγκληματίες εμφανίζονται ως άτομα συμπαθή και κατά βάθος καλοσυνάτα. Ο Νονός (αγγλ.The Godfather) του Μάριο Πούζο που εκδόθηκε το 1969 είναι ένα από τα πιο δημοφιλή και με τις μεγαλύτερες πωλήσεις μυθιστορήματα στην ιστορία. Επίσης, η σειρά Narcos (2015-2017) υπήρξε μια από τις πιο δημοφιλείς σειρές μεταξύ των συνδρομητών του Netflix.