Άδακας

Ζει στη Νότια Σαχάρα, αλλά έχει εισαχθεί και στην Τυνησία. Η επιστημονική του ονομασία είναι Addax nasomaculatus και δεν περιλαμβάνει υποείδη.

Άδακας
Κατάσταση διατήρησης
Κινδυνεύει άμεσα με αφανισμό (IUCN 3.1)
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα (Animalia) Συνομοταξία: Χορδωτά (Chordata) Ομοταξία: Θηλαστικά (Mammalia) Τάξη: Αρτιοδάκτυλα (Artiodactyla) Οικογένεια: Βοοειδή (Bovidae) Υποοικογένεια: Ιπποτραγίναι (Hippotraginae) Γένος: Άδδαξ (Addax) Laurillard, 1841 Είδος: A. nasomaculatus
Διώνυμο
Addax nasomaculatus (Άδδαξ ο ρινοκηλιδωτός) (Blainville, 1816)
Κατανομή του άδακα: Πράσινο=Ιθαγενές Κόκκινο=Εισαχθέν

Η αντιλόπη άδακας έχει περίπου 1 μέτρο (3,3 πόδια) στο ύψος του ώμου και το βάρος της κυμαίνεται 60 έως 120 κιλά (130 - 260 λίβρες). Ο χρωματισμός του τριχώματος τους ποικίλλει ανάλογα με την εποχή. Τον χειμώνα είναι γκριζοκάστανα με λευκά οπίσθια τεταρτημόρια και τα πόδια. Το καλοκαίρι, αλλάζει εντελώς και γίνεται λευκή ή ξανθιά. Το κεφάλι του είναι στολισμένο με μια σκούρα μάσκα. Τόσο τα αρσενικά, όσο και τα θηλυκά έχουν έχουν ένα ζευγάρι ελικοειδή κέρατα που μπορούν να φτάσουν σε ύψος το 1 μέτρο στα μεγαλύτερα..

Ο άδακας αναφέρεται από αρχαιοτάτων χρόνων. Χαρακτηριστικές απεικονίσεις που χρονολογούνται από την εποχή της αρχαίας Αιγύπτου μάς οδηγούν στο συμπέρασμα ότι εκείνα τα χρόνια ο άδακας ήταν εξημερωμένο είδος, επειδή μερικοί απεικονίζονται δεμένοι με σκοινιά σε πασσάλους. Στις τοιχογραφίες της Θήρας εμφανίζονται δύο τέτοιες αντιλόπες. Πιθανόν και η περίφημη «στρεψίκερως αντιλόπη» του Πλίνιου να ήταν ένας άδακας.

Ο άδακας κάποτε ήταν διαδεδομένος σε όλη τη Σαχάρα και το Μαγκρέπ (Βόρεια Αφρική), όπως επίσης και στην Αραβική χερσόνησο και σε ορισμένες περιοχές της Εγγύς Ανατολής. Σήμερα όμως ζει μόνο στη Μαυριτανία, τον Νίγηρα και το Τσαντ, ενώ έχει επανεισαχθεί στην Τυνησία.

 

Οι άδακες απαντούν γενικά σε μικρές ομάδες που αριθμούν έως και 20 ζώα, σπάνια περισσότερα.

Είναι αρκετά επιλεκτικοί ως προς τη διατροφή τους: προτιμούν μόνο ένα είδος φυτού (το Chloris gayana) που αποτελεί τη βάση του διαιτολογίου τους. Ο άδακας μπορεί να μείνει χωρίς νερό για πολύ μεγάλα χρονικά διαστήματα, ενώ μπορεί να μυρίσει τη βροχή από απόσταση 100 χιλιομέτρων.

Ο άδακας είναι πολύ νομαδικός χαρακτήρας, καθώς μπορεί να διανύσει έως και 100 χιλιόμετρα μέσα σε ένα μόνο βράδυ για να βρει τόπους βοσκής.

Ο άδακας απειλείται κυρίως από τον ανταγωνισμό από τους βοσκούς, οι οποίοι θεωρούν τον άδακα ανεπιθύμητο ανταγωνιστή στη διεκδίκηση της πενιχρής περιοχής, και το "ψυχαγωγικό" κυνήγι.

Ο άδακας έχει εξαφανιστεί έξω από τη Σαχάρα, ενώ ακόμα και στη μεγάλη έρημο γίνεται ολοένα πιο σπάνιος, περιορισμένος σε μερικές από τις πιο άγονες κι απρόσιτες περιοχές. Το είδος θεωρείτε Κρισίμως κινδυνεύον και προστατεύεται από το 1960, ενώ σε αρκετές χώρες της Βόρειας Αφρικής έχουν γίνει προσπάθειες επανένταξης του είδους στη φύση.