Австрия

Австрия Österreich
Пайдах Герб Гимн: Land der Berge, Land am Strome
Кьилин шегьер:	Вена
Шегьерар:	Вена, Грац, Линц, Зальцбург
ЧӀал:	немцарин чӀал
Идара авунин тегьер:	Парламентдин республика
Кьил:	Александр Ван дер Беллен (президент), Карл Негьаммер (канцлер)
Майдан:	83 883 км² (112-лагьай)
· Цин кьадар %:	1,7
Агьалияр:	8 978 929 кас (93-лагьай)
· Агьалийрин чуькьуьнвал:	107 кас/км²
Пул:	евро
КъВБ:	330,5 млрд. $ (35-лагьай)
· АСКА КъВБ:	49 082 $
ИПВИ:	0,885 (19-лагьай)
Домен:	.at, .eu
Телефондин код:	+43
Сятдин чӀул:	+1

Агьалияр — 9,0 млн кас я.

Кефердин патахъ Чехиядихъ (сергьятдин яргъивал — 362 км), кефердинни рагъэкъечӀдай патахъ Словакиядихъ галаз (сергьятдин яргъивал — 91 км), рагъэкъечӀдай патахъ Венгриядихъ галаз (сергьятдин яргъивал — 366 км), кьиблепатахъ Словениядихъ (сергьятдин яргъивал — 330 км) ва Италиядихъ галаз (сергьятдин яргъивал — 430 км), рагъакӀидай патахъ Лихтенштейндихъ(сергьятдин яргъивал — 35 км) ва Швейцариядихъ (сергьятдин яргъивал — 164 км) галаз, кефердин патахъ Германиядихъ галаз (сергьятдин яргъивал — 784 км) сергьятдал ала. Сергьятдин умуми яргъивал — 2 563 километр я.

Австрияди 83 855 км² (32 377 кв. миля) кьунва, адан чилерал Альп сувайрин климат чкӀанвайди я. Альп сувайра алаз, Австрия лап суван уьлкве я. Вири уьлкведин чилерикай кьилди 32 % 500 метрдилай агъадихъ галай чкайрал ала. Виридалайни кьакьан тӀинкӀ — 3 798 м я. я.

Агьалийрин чӀехи пай немец чӀалан бавариядин нугъатдал хайи чӀалал хьиз рахазва, немец чӀалан вичин стандарт тир жуьреда литературадин чӀал хьиз кӀвалахарзава. Маса чкадин официал чӀалар — венгер чӀал, градищанско-хорват чӀал, словен чӀал я.

Австрия — парламентвилин векилвилин демократия; кӀуьд федерал чиликай ибарат тир федератив гьукумат я. Кьилинни виридалайни чӀехи шегьер — Вена я (1,9 млндилай пара кас).

Австрия дуьньяда виридалайни девлетлу уьлквейрикай сад я. Агьалийрин са касдиз аватзавай КьВБ — 46 330 АСШ-дин доллар (2012 йисуз). Гьукуматди кьакьан дережадин уьмуьр тухунин стандартар туькӀуьрна, 2011-лагьай йисуз инсандин потенциал виликфинин индекс къалурзавай лишандал гьалтайла Австрия дуьньяда 19-лагьайди тир.

1955-лагьай йисалай инихъ уьлкведи СМТ-да иштираквал ийизва; 1995-лагьай йисуз Европадин ГалкӀдихъ агалтна, ЭСКӀвТ-дин диб эцигна.

ГьакӀни 1995-лагьай йисуз Австрияди Шенген икьрардал къул чӀугвана. 1955-лагьай йисуз Австрияди гьамишан нейтралитет ва гьар гьи дяведин блокрихъ хьайитӀани агалт тахьун малумарна. 1999-лагьай йисуз уьлкведи Европадин валюта — евро — кьабулна.

Австриядин чӀехи пай кьазва Альпар сувайри. Къуншивилин гьукуматар: Германия, Чехия, Словакия, Венгрия, Словения, Италия, Швейцария, Лихтенштейн.

Ксар — 8,375 млн исан (2010).Инсан кьелунай 2006, чӀехи миллетдин кӀватӀал — австрийицар — 88,6 % .

Исан кьелунай 2001 йисуз, 73,6 % австрийецар — католикар, 4,7 % — лютеранар, 6,5 % ксар какатзава масса диннрик (ислам — 4,2 %, православи — 2,2 %, иудаизм — 0,1 %; вири зарегистрироват хьана 12 конфесси, гьабрик 3 агъзур сикх (2009)), 12 % ксар кутазва чеб са конфессидик (1991 йисуз гьабрик 8,6 %).

•  
  Грац
•  
  Линц
•  
  Зальцбург
•  
  Инсбрук
•  
  Клагенфурт
•  
  Филлах
•  
  Санкт-Пёльтен

Къалиндалди

федерал чилерин кьилин шегьерар къалурнава.