Tsina: Pagilian idiay Daya nga Asia
103°E / 35°N 103°E / 35; 103
Ti Tsina (/ˈtʃaɪnə/ (
dengngen); Insik: 中国; pinyin: Zhōngguó; kitaen pay ti Nagnagan ti Tsina), opisial a ti Republika ti Tattao iti Tsina (PRC), ket maysa a naturay nga estado a mabirukan idiay Daya nga Asia. Daytoy ti kaaduan ti populasion a pagilian, nga adda ti populasion ti sumurok a 1.3 bilion. Ti PRC ket maysa nga agmaymaysa a partido nga estado a tinurturayan babaen ti Partido Komunista, a ti tugaw iti gobierno ket adda idiay kapitolio a siudad ti Beijing. Daytoy ket nagsansanay to panagturay kadagiti sumurok a 22 a probinsia, dagiti lima nga autonomo a rehion, dagiti uppat a dagus a natengtengngel a munisipalidad (Beijing, Tianjin, Shanghai, ken Chongqing), ken dagiti dua a bukod a nagturturay nga espesial nga administratibo a rehion (Hong Kong ken Macau). Ti PRC ket mangtuton pay ti Taiwan – a tinengtengngel baban ti Republika ti Tsina (ROC), ti sabali nga entidad ti politika – a kas bukodna a maika-23 a probinsia, ti maysa a kontrobersial a pangtunton gapu ti narikut a politikal a kasasaad ti Taiwan ken ti saan pay a nabanagan a Sibil a Gubat ti Insik.
Republika ti Tattao iti Tsina 中华人民共和国 Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó | |
|---|---|
 Wagayway  Nailian a kayarigan | |
Nailian a kanta:
| |
.svg) | |
| Kapitolio | Beijing 39°55′N 116°23′E / 39.917°N 116.383°E |
| Kadakkelan a siudad | Shanghai |
| Opisial a sasao | Moderno a Pagalagadan a Mandarin (wenno Putonghua) |
| Mabigbig a rehional a sasao | Mongoliano, Tibetano, Uyghur, Zhuang, ken dagiti dadduma pay |
| Opisial a naisuratan a pagsasao | Maisasao nga Intsik |
| Opisial a naisuratan | Naipalaka nga Intsik |
| Grupgrupo ti etniko | 91.51% Han; 55 a maibigbigan a minoridad Listaan
|
| Nagan dagiti umili | Intsik |
| Gobierno | Nominal Marxist–Leninist agmaymaysa nga estado[a] |
• Presidente | Xi Jinping |
• Premiero | Li Qiang |
• Sekretario Heneral[b] | Xi Jinping |
• Mangipagulo ti Kongreso | Zhao Leji |
• Mangipangulo ti Komperensia | Wang Huning |
| Lehislatura | Nailian a Kongreso dagiti Tattao |
| Panakaipabangon | |
• Panagtitipon iti Tsina a babaen ti Qin a dinastia | 221 BC |
• Pannakabangon ti Republika | 1 Enero 1912 |
• Nairangarang ti Republika ti Tattao ti Tsina | 1 Oktubre 1949 |
| Kalawa | |
• Dagup | 9,640,821 km2 (3,722,342 sq mi)[c] wenno 9,671,018 km²[c] (Maika-3/Maika-4) |
• Danum (%) | 2.8[d] |
| Populasion | |
• Senso idi 2010 | 1,339,724,852 (Umuna) |
• Densidad | 139.6/km2 (361.6/sq mi) (Maika-53) |
| GDP (PPP) | Karkulo idi 2011 |
• Dagup | $11.316 trilion (Maika-2) |
• Tunggal maysa a tao | $8,394 (Maika-91) |
| GDP (nominal) | Karkulo idi 2011 |
• Dagup | $6.988 trilion (Maika-2) |
• Tunggal maysa a tao | $5,184 (Maika-90) |
| Gini (2012) | 55.0 nangato |
| HDI (2013) |  0.719nangato · Maika-91 |
| Kuarta | Renminbi (yuan) (¥) (CNY) |
| Sona ti oras | UTC+8 (Pagalagadan ti Oras ti Tsina) |
| Pormat ti petsa | yyyy-mm-dd or yyyy年m月d日 (CE; CE-1949) |
| Pagmanehuan | kanawan, mailaksid idiay Hong Kong ken Macau |
| Kodigo ti panagtawag | +86[c] |
| TLD ti internet | .cn[c] .中國 .中国 |
a. ^ Nalaka a karakterisasion iti politikal a patakder manipud iti panawen a 1980 ket saanen a mabalin. b. ^ Ti Sekreatario Heneral ti Partido Komunista ti Tsina (wenno Mangipangulo sakbay idi 1982) ket isu daytoy ti kangatuan a ranggo ti kameng ti partido ken ti kaunaan a kameng ti Politburo. c. ^ 9,598,086 km2 (3,705,842 sq mi) saan a mairaman dagiti naisuppiatan a teritorio. | |
Daytoy ket sumakop ti agarup a 9.6 riwriw a kuadrado kilometro, ti Tsina ket isu ti maikadua a kadakkelan a pagilian babaen ti kalawa ti daga, ken ti maiaktlo wenno maikapat a kadakkelan babaen ti dagup a kalawa, depende iti panangilawlawag iti dagup a kalawa. Ti langa ti daga ti Tsina ket nawatiwat ken agdumaduma, nga adda dagiti estepa a kabakiran ken dagiti desierto ti Gobi ken ti Taklamakan a mangsaksakop kadagiti namaga nga amianan ken amianan a laud nga asideg ti Mongolia ken Tengnga nga Asia, ken dagiti subtropiko a kabakiran nga ad-adu kadagiti nabasbasa nga amianan idiay asideg ti Abagatan a daya nga Asia. Ti langa ti daga ti akinlaud a Tsina ket nagubsang ken agpangato, nga adda ti Himalaya, Karakoram, Pamir ken kabambantayan ti Tian Shan a mangsina ti Tsina iti Abagatan ken Tengnga nga Asia. Dagiti karayan ti Yangtze ken Duyaw, ket isu dagitoy ti maikatlo ken maikainnem a kaatiddogan iti lubong, ken adda dagiti taudanda idiay Tibetano a Banak ken agtultuloy idiay napusek a nataengan iti akindaya nga aplaya. Ti pantar ti Tsina iti igid ti Taaw Pasipiko ket 14,500 kilometro (9,000 mi) ti kaatiddogna ken nabeddengan babaen dagiti baybay ti Bohai, Duyaw, Daya ken Baybay Abagatan Tsina.
Dagiti nagibasaran
Dagiti akinruar a silpo
Dagiti midia a mainaig iti Tsina iti Wiki Commons
Pakaammo ti panagbiahe idiay Tsina manipud iti Wikivoyage (iti Ingles)- Maysa a pagataldiap ti Tsina Naiyarkibo 2012-03-01 iti Wayback Machine
- BBC News – Bariweswes ti Tsina
- Tsina a naikabil iti The World Factbook (iti Ingles)
- Republika ti Tattao ti Tsina manipud idiay UCB Libraries GovPubs
- Tsina iti Curlie (iti Ingles)
This article uses material from the Wikipedia Ilokano article Tsina, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Ti linaon ket magun-od babaen ti CC BY-SA 4.0 malaksid no adda sabali a naibaga. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Ilokano (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.