A Republica de Namibia ye un país d'o sudueste d'Africa que se troba en a costa atlantica, a lo norte de Sudafrica, a lo sud d'Angola y Zambia y a l'este de Botsuana.
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Tien una extensión de 824.295 km² y una población de 2.533.794 habitants en 2017. A suya capital ye Windhoek (221.000 h).
Republica de Namibia Republic of Namibia Republiek van Namibia Republik Namibia | |||||
| |||||
Himno nacional: Namibia, Land of the Brave | |||||
Capital | Windhoek | ||||
Forma de gubierno President Primer ministro | Republica Nangolo Mbumba Saara Kuugongelwa-Amadhila | ||||
Independencia De Sudafrica | 21 de marzo 1990 | ||||
Superficie • Total | Posición 33º 825.418 km² | ||||
Población • Total • Densidat | Posición 143º 2.500.000 (2016) 2,81 hab/km² |
O paisache de Namibia por un regular consta de cinco arias cheograficas, cadaguna con condicions abioticas caracteristicas y vechetación con bella variación adintro y superposición entre ellas: o saso central, o desierto de Namibia, a Gran Escarpa, a sabana arbolada y lo desierto de Kalahari.
O desierto de Namibia, que da nombre lo país, y fueras a redolada norte, ye un puesto ixuto y desertico con radida precipitación pluvial. En dita redolada d'o norte se troba o parque nacional Etosha, un d'os mas grans d'o mundo y destacable per a gran diversidat vechetal y animal d'especies caracteristicas d'a sabana africana. Lo desierto de Kalahari s'extiende per l'este de Namibia.
Namibia s'extiende dende os 17 ° S dica os 25 ° S de latitut: climaticament o rango d'o cinto d'alta presión subtropical. A descripción climatica cheneral ye arida. Os maximos de temperatura son limitaus per a elevación cheneral de tota a rechión: nomás en l' extremo sud, Warmbad, per eixemplo, se rechistran maximos per dencima de 40 °C.
Normalment, o cinto subtropical d'alta presión, con ciels esclarexius frecuents, proporciona mas de 300 días de sol per anyo. Ye situau en o canto sud d'os tropicos; o Tropico de Capricorno curta lo país per metat. L'hibierno (junio-agosto) ye por un regular ixuto. Totas dos estacions pleviosas ocurren en verano: a chicota estación pleviosa entre setiembre y noviembre,y la gran entre febrero y abril. L'humedat ye baixa y a precipitación meya vareya dende cuasi cero en o desierto costero dica mas de 600 mm en a faxa de Caprivi. As precipitacions son muit variables y as sequeras son comuns. Enl'estiu de 2006/07, as precipitacions se rechistroron muit per debaixo d' a meya anyal. En mayo de 2019, Namibia declaró l'estau d'emerchencia en respuesta a la sequera, y lo prorrogó per atros 6 meses en octubre de 2019.
L'orache y lo clima en a redolada costera son dominaus per a corrient freda de Benguela de l'Oceano Atlantico que fluye enta lo norte, que representa una precipitación muit baixa (50 mm per anyo u menos), boira densa frecuent y temperaturas chenerals mas baixas que en a resta d'o país. En hibierno, ocasionalment ocurre una condición conoixida como Bergwind (alemán pa "brochina de montanya") u Oosweer (afrikaans pa "clima de l'este"), un aire ixuto y calient que bufa dende l'interior enta la costa. Como l'aria dezaga d'a costa ye un desierto, istos aires pueden convertir-se en tronadas d'arena, deixando depositos d'arena en l'Oceano Atlantico que son visibles en imáchens de satelite.
As arias d'o Saso Central y Kalahari tienen amplos rangos de temperatura diurna de dica 30 °C. L'Efundja, l'inundación estacional anyal d'as redoladas septentrionals d'o país, a ormino causa no solo mals a l'infraestructura sino tamién perda de vidas. As plevidas que causan estas inundacions s'orichinan en Angola, fluyen enta a cuenca Cuvelai-Etosha de Namibia y implen as planas aluvials astí. As piors inundacions ocurrioron dica agora en marzo de 2011 y desplazoron a 21.000 personas.
A pesar d'a suya reducida población (nomás 2.055.080 habitants), Namibia conta con muitos grupos etnicos diferents. O grupo mas gran ye d'os owambos, que han controlau politicament a país dende la suya independencia. Atros grupos son hereros, himba, san, nama y basters. Toz éls conforman o 85 % d'a población. Se calcula que a población blanca suma arredol d'o 7 % d'o total (resident en a gran mayoría en a capital), y os mezclizos y mulatos suposan o 8 %. En total, os emigrants constituyen o 2 %. A convivencia y o radiu numero de conflictos caracterizan as relacions entre os cuantos grupos etnicos. Namibia, con 3,08 habitants per km2, tien a segunda densidat de población mas baixa de cualsequier estau sobirano (dimpués de Mongolia).
Namibia se trestalla en 14 rechions:
# | Rechión | Capital | Habitants (2011) | Area (km2) | Densidat (habitants/km2) |
---|---|---|---|---|---|
1 | Rechión de Kunene | Opuwo | 86,856 | 115,260 | 0.8 |
2 | Rechión d'Omusati | Outapi | 243,166 | 26,551 | 9.1 |
3 | Oshana Region | Oshakati | 176,674 | 8,647 | 20 |
4 | Rechión d'Ohangwena | Eenhana | 245,446 | 10,706 | 22 |
5 | Rechión d'Oshikoto | Omuthiya | 181,973 | 38,685 | 4.7 |
14 | Rechión de Kavango Ueste | Nkurenkuru | 107,905 | 23,166 | 4.7 |
6 | Rechión de Kavango Este | Rundu | 115,447 | 25,576 | 4.5 |
7 | Rechión de Zambezi | Katima Mulilo | 90,596 | 14,785 | 6.1 |
8 | Rechión d'Erongo | Swakopmund | 150,809 | 63,539 | 2.4 |
9 | Rechión d'Otjozondjupa | Otjiwarongo | 143,903 | 105,460 | 1.4 |
10 | Rechión d'Omaheke | Gobabis | 71,233 | 84,981 | 0.8 |
11 | Rechión de Khomas | Windhoek | 342,141 | 36,964 | 9.2 |
12 | Rechión d'Hardap | Mariental | 79,507 | 109,781 | 0.7 |
13 | Rechión d'ǁKaras | Keetmanshoop | 77,421 | 161,514 | 0.5 |
A economía de Namibia tradicionalment ha dependiu d'a menería, sobretot a explotación de diamants y uranio; encara que bi chiquez chacimientos d'arambre, estanyo y plomo. A pesca ye important, encara que han disminuyiu as capturas a partir d'os anyos 1970. En anyos recients o turismo s'ha tornau muito mas important dada a polideza natural d'o país y l'interesant fauna nativa, tradicionalment africana, pero en un ambient diferent a comunament asociau con a sabana africana.
Estatos d'Africa |
Alcheria | Angola | Benín | Botsuana | Burkina Faso | Burundi | Cabo Verde | Camerún | Chad | Chibuti | Comoras | Costa de Vori | Echipto1 | Eritrea | Eswatini | Etiopia | Gabón | Gambia | Ghana | Guinea | Guinea-Bissau | Guinea Equatorial | Kenya | Lesoto | Liberia | Libia | Madagascar | Malawi | Mali | Marruecos | Mauricio | Mauritania | Mozambique | Namibia | Nícher | Nicheria | Republica Centroafricana | Republica d'o Congo | Republica Democratica d'o Congo | Ruanda | Sahara Occidental2 | Sant Tomé y Prencipe | Senegal | Seychelles | Sierra Leone | Somalia | Somalilandia2 | Sudafrica | Sudán | Sudán d'o Sud | Tanzania | Togo | Tunicia | Uganda | Zambia | Zimbabwe |
Dependencias: Ascensión | Canarias | Ceuta | Madeira | Mayotte | Melilla | Pantelleria | Reunión | Santa Helena | Socotra | Tristán da Cunha |
1 Parcialment en Asia. 2 Parcialment reconoixito u en disputa |
This article uses material from the Wikipedia Aragonés article Namibia, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). O texto ye disponible baixo a Creative Commons Attribution/Share-Alike License; puede que sigan d'aplicación atros termins. Se veiga as Condicions d'uso ta más detalles. Wikipedia ye una marca rechistrada d'a Wiki Du học, una organización sin animo de lucro. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Aragonés (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.