- Бе – төрүүр кыс мал.
- Кызырак – назыны үш харлыг, бир дугаар төрүүр мал, кызырак дөненде төрүүр, оон ыңай кулуннуг бе.
- Кулун – бениң чаш төлү, назыны бир хар чедир, эр кулун база кыс кулун дээр.
- Богба – бир харлыг, эр богба азы кыс богба дээр.
- Чаваа – назыны ийи харлыг, ону хунан дээр.
- Дөнен мал – назыны үш харлыг, эр дөнен мал, кыс дөнен мал дээр.
- Аът – чазап каан эр мал, чедишкен аът азы мунар аът дээр.чазап каан чылгы малды аът санынга киир санаар, бир чамдыкта чазап каан эмдик чавааны шала мунган болур азы эмдик хевээр салыптар, ынчангаш ону эмдик аът дижир.
- Кыжаалаң – дижин дүжүрүп чоруур чаваа мал.
- Караңгы чалыы – бештен сес хар чедир аът, хөлге аъды.
- Сөөк-диш – назыны тос хар азы он хар чеде берген болгаш кырып бар чоруур аът.
- Дижи улчуя берген чылгы – эъди шүүрелип, кырый берген аът.
- Аскырак – үрелиг мал, чазаттынмаан болгаш назыны ийи-үш харлыг.
- Аскыр – чазаваан болгаш үрелиг эр мал, назыны чедишкен болур.
Чылгы малдың чүзүнү янзы-бүрү болгаш хувулгаазын хевирлиг. Челин, кудуруун барымдаалап адагылаар: чарба-челиг, чайык-челдиг, шыдың-кудуруктуг,уялыг-кудуруктуг суг-суг дигилээр.
Чылгы малдың өңнери
Ак аът, маңган-ак, кыскыл-ак аът, ала аът, дорала, карала, ояла, сарала, хувула, өле, хүрең-ала, шилги-ала, доруг аът, кыскыл-доруг, сарыг-доруг, кара аът, калчан-кара, кускун кара, куу-кара, ой аът, ак-ой,кара-ой, кызыл-ой, сарыг аът, кара-сарыг, ак-сарыг, көк аът, калчан-көк, хүрең аът, кара-хүрең, калчан-хүрең, шилги аът, калчан-шилги, хүрең-шилги, шавыдар аът,калдар-аът, мелдер аът, кула аът, калчан-кула, бора аът, ак-бора, көк-бора, кара-бора, кыр аът, калчан-кыр, калдар-кара, мелдер-доруг, калчан-доруг, ак-хавак, ак-хээрик, ак-майык, шокар аът, бора-шокар, көк-шокар, сылдыс-шокар, калчан-хоор, хоор аът, калчан-бора, ак-хаай.
Кижи болуру чажындан,
Аът болуру кулунундан.
