Испания (исп. España), номи расмӣ Подшоҳии Испания (исп. Reino de España) — кишварест, ки дар қисми ғарбии қитъаи Аврупо ва қисман дар қитъаи Африқо мавқеъ гирифтааст.
Пойтахти Испания, шаҳри Мадрид мебошад. Узви Иттиҳоди Аврупо ва НАТО аст. Испания қисми зиёди (80%) нимҷазираи Иберия ва инчунин ҷазираҳои Канар ва Балеар муттаҳид мекунад. Масоҳати умумии Испания - 504,782 км² (дар якҷоягӣ бо минтақаҳои хурди соҳибихтиёрии соҳили Африка, шаҳрҳои Сеута ва Мелилла) ташкил медиҳад. Испания, чаҳорумин калонтарин кишвар дар Аврупо (пас аз Русия, Украина ва Фаронса) аст.
Шиор: «Plus Ultra» | |
Суруди миллӣ: «[[Суруди миллии Испания|]]» | |
Рӯзи истиқлолият | |
Забони расмӣ | испанӣ |
Пойтахт | Мадрид |
Шаҳри калонтарин | Барселона,Мадрид,Севиля,Валенсия |
Идораи давлат | |
Масоҳат • Ҳамагӣ • Фоизи об. | 51-ум ҷой дар ҷaҳон 504 782 км² 1,04 % |
Аҳолӣ • Ҳамагӣ (2013) • Зичӣ | -ум ҷой дар ҷaҳон 47 370 542 91,45 нафар/км² |
Пули миллӣ | евро |
Интернет-Домен | .es |
Коди телефон | +34 |
Соат | UTC |
Испания давлати воҳиди унитарӣ мебошад. Воҳиди асосии маъмурию ҳудудӣ дар Испания ҷамоати худмухтор ( вилояти мухтор, исп. comunidad autónoma ) аст. Айни замон дар кишвар 17 вилоятҳои мухтор, дар ҳоле, ки Кишвари Баскҳо, Каталония, Наварра, Галисия ва Адалусия мухторияти васеъ доранд.
Ташаккули ҷамоатҳои мустақил дар Конститутсияи соли 1978 пешбинӣ шудааст (аз ҷумла, моддаи 152.1 заминаи институтсионалии ин ҷамъиятҳои мухторро муқаррар мекунад - Ассамблеяи қонунгузорӣ (маҷлис), ки бо раъйи умумӣ интихоб шудааст, Шӯрои Ҳукумат бо вазифаҳои кори иҷроия ва Раиси ҷамоати мухтор, ки Ассамблеяи қонунгузорӣ интихоб кардааст. Маъмулан, қаламравҳои онҳо бо ҳам мувофиқат мекунанд, сарҳадҳои вилоятҳо дар доираи минтақаҳои таърихӣ, гарчанде ки баъзе аз ҷамоатҳо ташаккули маҳаллии хешро танҳо пас аз гузариш ба демократия оғоз намуданд (мисол - Мадрид, Риоҷа).
Ҷамоатҳои мухтор (Вилоятҳои мухтор) оинномаҳои худро доранд; ҳукуматҳои ҷамоатҳо қудратро бо ҳукумати марказӣ мубодила мекунанд. Мақомоти намояндагии ҷамоатҳои мухтор парлумонҳо мебошанд ( Parlamento ), дар Астурия - ҳукумати генералӣ ( Junta General ), дар Мурсия, Экстремадура ва Мадрид - маҷлисҳо ( Асамблеа ), дар Арагон, Кастилия-ла-Манч, Кастилия-Леоне ва Валенсия - палатаҳо ( cortes) ). Мақомоти иҷроия - ҳукуматҳо (Gobierno ), дар Галисия, Экстремадура, Кастилия-ла-Манш, Кастилия-Леон - идораҳо ( Junta), дар Арагон ва Наварра - вакилон ( Diputación ), дар Андалусия, Астурия ва Валенсия - шӯроҳо ( Consejo ), ҳар яке аз ин мақомоти иҷроия аз раис (Presidente ) ва мушовирон ( Consejero ) иборат аст.
Ҷамоатҳои мухтор дар навбати худ, ба музофотҳо тақсим мешаванд (provincias) - ки ҳамагӣ 50-то аст ва ду шаҳри ба ном шаҳри мухтор (ciudades autónomas) дар Африқо - Сеуту ва Мелиля. Мақомоти намояндагии музофотҳо шӯрои музофотҳо (Diputación provincial), мақомоти иҷроия - ҳукуматдории ҳукумат мебошанд (Junta de Gobierno), ки аз раис (Presidente) ва аъзои шӯро (Vocal) иборатанд.
Вилоятҳои мухтор дар навбати худ ба комаркҳо (ноҳияҳо, ё минтақаҳо) тақсим мешаванд, айни замон дар Испания шумораи комаркҳо 324 аст . Комаркҳо, дар навбати худ, ба воҳидҳои маъмурию ҳудудии сатҳи поёнӣ - мунисипалитетҳо, деҳаҳои алоҳида ва ҳатто маҳаллаҳо дар дохили маҳалҳои аҳолинишин тақсим карда мешаванд. Дар Испания зиёда аз 8 ҳазор мунисипалитет мавҷуд аст. Мақоми намояндагии мунисипалитет шӯрои шаҳр ё мақомоти иҷроияи шаҳрдорӣ ( исп. Ayuntamiento, иҷроия - шӯрои маҳаллии ҳокимият ( исп. Junta de Gobierno Local), ки аз Раис(исп. alcalde) ва аъзои шӯро Вокал (исп. Vocal иборат аст.
Шаҳрҳои бузургтарини Испания:
This article uses material from the Wikipedia Тоҷикӣ article Испания, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Муҳтаво таҳти иҷозатномаи CC BY-SA 4.0 ва ё дигар дастрас аст. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Тоҷикӣ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.