Historija Sudana

Na njih je velik utjecaj izvršila civilizacija Starog Egipta s kojom su se često sukobljavali, ali i trgovali i preuzimali njene kulturne stečevine.

U trećem ili četvrtom vijeku na područje Sudana proširilo se kršćanstvo, ali sredinom 7. vijeka sa sjevera dolazi islam koji tokom slijedećih 1000 godina postaje dominatna vjera. Važna kraljevstva srednjovjekovnog Sudana bila su Makurija i Senar.

Godine 1820. Sudanom je zavladao susjedni Egipat. Egipatska vlast, a osobito pokušaj ukidanja ropstva u drugoj polovici 19. vijeka, koji su podupirale zapadne kolonijalne sile, izazvali su veliko nezadovoljstvo Sudanaca pa je 1885. izbila pobuna pod vodstvom Muhameda Ahmeda - Mahdija koja je nakon početnih velikih uspjeha okrunjenih osvajanjem Kartuma 1885. i formiranjem države ipak ugušena pobjedom britanske vojske 1898. Formalno Britansko-Egipatski Kondominijum, Sudan je de facto bio pod britanski - protektorat (kolonija) podijeljen na napredniji arapski sjever i afrički jug koji je prepušten kršćanskim misionarima.

Godinu dana prije stjecanja nezavisnosti 1956. na jugu je izbio građanski rat zbog nezadovoljstva tamošnjih kršćana hegemonijom muslimana u političkom i privrednom životu zemlje. Mirovni je sporazum postignut 1972. poslije 17 godina borbi, ali se rat ponovno rasplamsao 1983. nakon ukidanja dogovorene autonomije juga i uvođenja elemenata šerijata u sudanske zakone. Od nezavisnosti, Sudanom su uglavnom vladali vojni oficiri koji su na vlast dolazili državnim udarima. General Omar el Bašir je došao na vlast državnim udarom 1989, a pobedio na izborima 1995. Omar el Bašir je bio drugi put izabran za predsednika 30.12. 2000 Sudana i obećao da će nastaviti napore za uspostavljenje mira u zemlji u kojoj je oko dva miliona ljudi poginulo u sukobima u građanskom ratu ili umrlo od gladi. Tokom 1990-ih ovdje je svoju bazu imao Osama bin Laden. Godine 2003. sukobile su se provladine paravojne jedinice Džandžavidi i nearapski islamski gerilci u istočnoj pokrajini Darfur.

 

Historija Sudana na Wikimedijinoj ostavi

• Photographs from the Sudan
• P.M. Holt and M.W. Daly, A History of the Sudan (1961, 5th ed. Longman 2000)
• South Sudan: A History of Political Domination - A Case of Self-Determination, (Riek Machar)
• Civil War in Sudan: The Impact of Ecological Degradation
• Multimedia Presentation on Darfur Arhivirano 2022-03-31 na Wayback Machine-u
• Sudan Emancipation & Preservation Network (SEPNet) Arhivirano 2008-05-10 na Wayback Machine-u
• (fr) Voyage au pays des pharaons noirs Travel in Sudan : pictures and notes on the nubian history
• Short History of Sudan, Dr. Mohamed H. Fadlalla, iUniverse, 30 April 2004, ISBN 978-0595314256
• The Problem of Dar Fur, Dr. Mohamed Hassan Fadlalla, iUniverse, Inc. (July 21, 2005), ISBN 978-0595365029