Libië

t Loand ligt op t oostn van Tunesië en Algerieje, in t westn van Egypte, op t noordn van Niger en Tsjaad, in t noordwestn an Soedan en op t zuudn van de Middellaandse Zee. Doarduur ligt t op t zuudn van Italië en Grieknloand.

الجماهيرية العربية الليبية الشعبية الإشتراكية العظمى Al-Jamāhīriyyat al-°Arabiyyat al-Lībiyyat ash-Sha°biyyat al-Ishtirākiyyat al-Uzmā
Kaarte van Libië
Informasie
Sproaken	Arabies
Heufdstad	Tripoli
Geleuf	moslim 97%, Kristendom 3%
Laand en inwonners
Oppervlakte	1.759.540 km²
Inwonners - Dichtheid	6,3 miljoen (2009) 3,6 inw./km²
Koordinaten	, 17° 30′ O26.517.5 27° N, 18° O
Oaverig
Volksleed	Allahu Akhbar
Munteenheid	dinar (LYD)
Tiedzone	+2
Nasjonalen feestdag	n 1en september
Web | Kode | Tel.	.ly | LBY | 218

De heuwdstad is Tripoli, ne haawnstad in t noordwestn an de Middellaandse Zee. n Groot deel van t loand heurt bie de Sahara bie an. t Loand hef featelik niks gen mearn of riviern. Van alle 1.759.540 kilometer in t kwadroat an Libiese groond is alns loand. Dr wörd ewaarket an n soortemeant keunstmoatige rivier, den't van oonder de Sahara t loand water mut tauvoorn. In t noordn an de zee hef t loand n Middellaands Zeeklimaat, vearder hef t loand n dreug weusteklimaat. Doarumme lignt de belangriekste steadn in t noordn.

t Loand is opdeeld in 34 baladiya, wat zovölle beduudt as gemeentes, strekn of proveensies, skoonwal al disse strekn duur mekaar enömn allemoal grötter zeunt as heel België of Neerloand.

t Loand is ne sosjalistiese reppubliek, met Moammar Al-Qadhafi as Gids van de Revolusie.

Opstoand 2011

Noa ne ummeweantelige in Tunesië in 2010 en nen gelukten volsopstoand in Egypte in januwoari 2011 gungn op n 16den februwoari ook in Libië verskeadene doezenden leu de stroate op um te protesteern teegn Qadhafi. In verskilnde steadn wörd ezegd det bie reln wal hoaste 1000 leu umme zeent ekömn, mer doar is gen zekerhead oawer. De wierstoand begun in t noordoostn van Libië in en roond Benghazi en oandere steadn in Cyrenaica, later ook in t noordwestn van t loand woer't Qadhafi's invlood kleander is as in de heuwdstad, mer sleug later ook oawer noar gedeeltes van Tripoli. Skoonwal langs Al-Jazeera en tellefongesprekn de wearld kunnig wör oawer n opstoand in Benghazi, blif dr nog völle ondudelik vuur de westerse berichtgiewige, umdet de regearige gen verslaggiewers taulöt in t opstoandgebeed en t internet dr achterhen edoane hef.

Op 17 meert 2011 steeldn de Veiligheidsroad van de Vereanigde Naasies met resolusie (besloet) 1973 ne no-fly zone in en steund t gebroek tau van 'alle neudige middeln' um Libiese börgers te beskaarmen. n Saamnwaarkingsverboand van westerse loanden, seend 31 meart oonder NAVO-gezag, hef seend 19 meart zowat alle deage vleegtuugbombardemeantn edoane op Libië, woerbie ok börgers umme zeunt ekömn, zo as Saif al-Arab Qadhafi (den in 1986 al gewoond was ewörden bie n oander bombardemeant duur de VS) en dreie van Qadhafi's kleankeender. Vief wekke later gavn nen NAVO-topman indirekt tau dat Gadaffi n doelwit is.

Anvang juni steurn Froankriek de rebeln in de Nafusa-baargen woapens en munisie tau, Qatar bewoapenden de rebellen in Banghazi.

Vanof middeln juli warn dr massademonstroasies vuur de regearing, op 29 juli bombarbeerden de NAVO de Libiese tillevisie.

Libië is ene van de dunstbevolkte loandn op de wearld, met drei man te veerkoante kilometer in t noordn en mear een man te veerkoante kilometer in de rest van t loand. Zowat iederene woont an de kuste, woerduur at ongevear 90% van t hele loand löag steet.

t Libiese volk is ne mengeling van oorsproonkelike Baarbervolkn en Arabiern dee't later noar t loand hen treukn. Dr zeunt kleane Toeareg- en Toeboestamn, dee't heuwdzakelik in t zuudn wont en n roondtreknd bestoan hebt. De meeste boetnloanders komt heuwdzakelik oet de umlignde Afrikaanse loandn, vuural Egypte, Tunesië, mer ook oet Zuud-Afrika.

De sproake met de meeste sprekkers van Libië is t Arabies, en is ook de offisjele loandssproake. Doarnöast wörd nog völle de Baarberse dialekte sprökn, dee't gen offisjele erkennige hebt. Wat Libiërs keant ook Italjaans, mear det zeunt vuural de euldere leu. Ook t Engels is wal bekeand, vuural in de gröttere steadn.