Nigeria: Negara berdaulat di Afrika Barat

Negara ini bersempadan dengan Benin di sebelah barat, Chad dan Cameroon di sebelah timur, Niger di sebelah utara dan Teluk Guinea di sebelah selatan. Ialah negara yang ada paling ramai penduduk di Afrika. Kota-kota penting termasuk Abuja, bekas ibu kota Lagos, Abeokuta, Ibadan, Port Harcourt dan Jos.

Republik Persekutuan Nigeria Orílẹ̀-èdè Olómìnira Àpapọ̀ Naìjírìà Republik Nijeriya جمهورية نيجيريا Republic ndi Naigeria Republik Federaal bu Niiseriya
Bendera Jata
Cogan kata: Perpaduan dan Kekukuhan, Kedamaian dan Kemajuan "Unity and Faith, Peace and Progress"
Lagu kebangsaan: "Arise O Compatriots, Nigeria's Call Obey"
Ibu negara	Abuja
Bandar terbesar	Lagos
Bahasa rasmi	Inggeris
Bahasa umum yang diakui	Hausa, Igbo, Yoruba
Demonim	Nigerian
Kerajaan	Republik persekutuan berpresiden
• Presiden	Bola Tinubu (APC)
• Naib Presiden	Kashim Shettima ( - )
• Presiden Senat	David Mark (PDP)
• Speaker Dewan	Dimeji Bankole (PDP)
• Hakim Besar	Olukayode Ariwoola
Kemerdekaan  dari United Kingdom
• Pengisytiharan dan diperakui	1 Oktober 1960
• Pengisytiharan republik	1 Oktober 1963
• Perairan (%)	1.4
Populasi
• Perkiraan 2019	200,007,825 (7)
• Bancian Penduduk 1996	118,550,00
KDNK (PPP)	2019
• Jumlah	$1.264 trilion (13)
• Per kapita	$6,319 (139)
Gini (2019)	43.7 sederhana
HDI (2019)	0.677 sederhana · ke-127
Mata wang	Naira Nigeria (₦) (NGN)
Zon waktu	UTC+1 (WAT)
• Musim panas (DST)	UTC+1 (tidak diperhatikan)
Kod panggilan	+234
Kod ISO 3166	NG
DPT internet	.ng
1 ² KDKK adalah pada 2006; jumlah dan per kapita bagaimanapun, adalah pada 2005.

Negara ini diduduki lebih 250 suku etnik yang menuturkan lebih 500 aneka bahasa dengan pelbagai budaya. Tiga kelompok yang utama sebanyak 60% penduduk ialah bangsa Hausa–Fulani di kawasan utara, bangsa Yoruba di kawasan barat dan bangsa Igbo di kawasan timur.

Kawasan terangkum dalam Nigeria ini pernah mempunyai banyak kerajaan lama sejak alaf pertama. Lembaga politik yang membentk negara moden Nigeria terhasil daripada penggabungan negeri-negeri Nigeria Utara dan Nigeria Selatan tahun 1914 oleh Lord Frederick Lugard. Ia merdeka dari penjajahan British pada 1 Oktober 1960.

Nama Nigeria berasal daripada Sungai Niger yang mengalir sepanjang negara tersebut. Nama Niger pula mungkin berasal daripada istilah Tuareg, egerew n-igerewen yang digunakan di kawasan tengah sungai itu di Timbuktu sebelum zaman penjajahan British pada abad ke-19.

Zaman awal

 

Budaya Nok di utara Nigeria mula muncul pada 1500 SM hingga 200 M dan terkenal dengan ukiran terracotta bersaiz hidup dan merupakan ukiran-ukiran terawal di Afrika Sub-Sahara.

Kerajaan Nri pula diasaskan oleh orang Igbo pada abad ke-10 dan bertahan hingga zaman penjajahan British. Kerajaan Ife dan Oyo oleh masyarakat Yoruba pula muncul pada abad ke-12 dan abad ke-14 masing-masing. Kerajaan Benin pula diasaskan pada akhir abad ke-12 dengan raja pertama, Eweka I ditabalkan pada tahun 1180.

Di utara Nigeria, Kerajaan Hausa pula muncul dan mencapai kemuncak pada abad ke-16. Kerajaan ini dikalahkan dalam sebuah jihad, Perang Fulani yang diketuai oleh Usman dan Fodio pada awal abad ke-19 lalu membentuk Khalifah Sokoto.

Zaman penjajahan

Pada abad ke-16, pihak Portugis mula menjalankan perdagangan dengan penduduk tempatan dan memulakan perdagangan hamba Atlantik. Lama-kelamaan, perdagangan ini berkembang dengan penglibatan negara-negara seperti British, Belanda dan negara-negara Afrika serta pihak swasta.

Seiring dengan sentimen antiperhambaan di negara asal serta perkembangan ekonomi semasa, British bertindak mengharamkan perdagangan hamba pada 1807. Sebagai usaha menghentikan perdagangan ini, British menyerang Lagos pada 1851 dan menggantikan Oba Kosoko yang menyokong perdagangan hamba dengan Oba Akitoye. Kemudian, pada Ogos 1861, Lagos diserahkan kepada British dan menjadi Jajahan Lagos dengan taraf jajahan mahkota.

Jajahan Lagos memiliki kawalan oleh Syarikat Diraja Niger. Sepanjang kewujudannya, pihak Jajahan Lagos mengalahkan empayar-empayar kejiranannya untuk meluaskan kuasa dan pada 1 Januari 1901, tampuk pemerintahan diserahkan kepada kerajaan British dan menjadi tanah naungan dengan nama Negeri Naungan Nigeria Selatan, selaras dengan pembubaran Syarikat Diraja Niger pada tahun sebelumnya. Khalifah Sokoto pula dikalahkan oleh pihak British pada 1903 dan di situ, Negeri Naungan Nigeria Utara pula diasaskan.

Pada 1914, kedua-dua negeri naungan tersebut digabungkan menjadi satu negeri, Jajahan dan Naungan Nigeria. Berikutan kejadian penyahjajahan di Afrika pada pertengahan abad ke-20, Nigeria memperoleh kemerdekaan pada 1 Oktober 1960.

Pascakemerdekaan

Nigeria merdeka dan muncul sebagai Persekutuan Nigeria, dengan Ratu Nigeria (Elizabeth II) ditabalkan sebagai ketua negara. Nnamdi Azikiwe menjadi ketua kerajaan Nigeria pada November 1960, menggantikan sistem Gabenor Jeneral yang diguna pakai sebelum ini. Pada 1963, Nigeria bertukar menjadi sebuah republik persekutuan, dengan Azikiwe sebagai Presiden Nigeria pertama.

Zaman pemerintahan tentera

Tanggapan tentang korupsi dan ketidakseimbangan dalam pilihan raya menyebabkan Nigeria mengalami beberapa cubaan rampasan kuasa oleh pihak tentera. Cubaan pertama berlaku pada Januari 1966 apabila puak tentera yang kebanyakannya daripada kaum Igbo berjaya membunuh Perdana Menteri, Abubakar Tafawa Balewa. Namun begitu, pihak tentera kurang berjaya dalam membina sebuah kerajaan pusat yang kukuh. Presiden pada masa itu, Nwafor Orizu menyerahkan jawatannya kepada pihak tentera. Selepas itu, pada tahun yang sama, sebuah rampasan balas balik dilaksanakan oleh golongan tentera dari kawasan utara, menyebabkan Yakubu Gowon dijadikan sebagai ketua negara.

Pada Mei 1967, masyarakat di kawasan selatan Nigeria mengisytiharkan kemerdekaannya sendiri sebagai Republik Biafra di bawah kuasa Emeka Ojukwu. Pada 6 Julai 1967, kerajaan Nigeria melancarkan serangan terhadap Biafra lalu memulakan Perang Saudara Nigeria yang berlarutan hingga Januari 1970.

Pada 1979, kerajaan Nigeria cuba untuk berpatah balik kepada demokrasi apabila Olusegun Obasanjo menyerahkan jawatannya sebagai Presiden kepada Shehu Shagari, tetapi kerajaannya dipandang sebagai kerajaan berkorupsi. Pada 31 Disember 1983, sebuah kudeta tentera dilaksanakan oleh Muhammadu Buhari, tetapi digulingkan oleh sebuah lagi kudeta pada 1985, menjadikan Ibrahim Babangida sebagai Presiden baharu.

Babaginda menjanjikan peralihan kepada kerajaan demokrasi pada 1990, tetapi ditunda hingga 1992. Pilihan raya yang bebas dijalankan pada 12 Jun 1993, dan Moshood Kashimawo Olawale Abiola memenangi pilihan raya presiden. Babaginda sebaliknya membatalkan keputusan pilihan raya itu lalu membawa kepada rusuhan rakyat besar-besaran. Akhirnya, Babaginda meletak jawatan dan melantik Ernest Shonekan sebagai Presiden. Kerajaan Babaginda disifatkan sebagai kerajaan yang korup dan dikatakan melahirkan suatu budaya korupsi di Nigeria.

Ernest Shonekan hanya menjadi Presiden selama kira-kira tiga bulan sebelum digulingkan oleh Jeneral Sani Abacha pada November 1993. Abacha memerintah hingga 1998 sebelum meninggal dunia, dan digantikan dengan Abdulsalami Abubakar. Beliau menggubal sebuah perlembagaan baharu pada 5 Mei 1999 yang membenarkan pilihan raya pelbagai parti. Beliau menyerahkan jawatannya kepada Obasanjo, kini bersara daripada tentera pada 29 Mei 1999. Sejak zaman ini, pemerinatah Nigeria berubah daripada pemerintahan kuasa tentera ke arah demokrasi.

Zaman demokrasi

Obasanjo mengekalkan jawatannya sebagai Presiden melalui kemenangannya dalam pilihan raya presiden pada 1999 dan 2003, tetapi pilihan-pilihan raya tersebut disifatkan sebagai tidak adil. Pilihan raya presiden pada 2007 menyaksikan Umaru Yar'Adua daripada Parti Demokratik Rakyat dipilih sebagai Presiden, tetapi ditentang oleh pihak pemerhati antarabangsa kerana mereka menyifatkan pilihan raya sebagai tidak adil. Beliau memerintah Nigeria hingga meninggal dunia pada 5 Mei 2010, dan jawatan Presiden diserahkan kepada Dr. Goodluck Jonathan pada hari keesokannya. Pada April 2011, beliau memenangi pilihan raya presiden dengan mengalahkan Muhammadu Buhari. Pilihan raya ini disifatkan sebagai pilihan raya yang adil tanpa masalah keganasan yang ketara. Pada Mac 2015, Buhari pula mengalahkan Jonathan dengan majoriti kira-kira dua juta undian.

 

Nigeria terletak di Afrika Barat, dan bersempadan dengan Teluk Guinea. Negara ini memiliki keluasan sebesar 923,768 km², menjadikan negara ini sebagai negara ke-32 terbesar dunia. Chappal Waddi ialah titik tertinggi Nigeria dengan ketinggian 2,419 m. Sungai-sungai utama Nigeria termasuklah Sungai Niger dan Sungai Benue yang bercantum di Delta Niger, salah satu delta sungai terbesar dunia.

Kawasan hujung selatan Nigeria memiliki iklim hutan hujan tropika dengan taburan hujan sebanyak 1,500 ke 2,000 mm setahun. Kawasan tengah Nigeria ialah kawasan savana, dan kawasan utara ialah kawasan kontang, tempat permulaan Gurun Sahara. Tasik Chad terletak di timur laut negara, dan dikongsi dengan negara-negara jiran, Chad, Niger dan Cameroon.

Isu-isu alam sekitar utama Nigeria termasuk masalah tumpahan minyak di pesisir Nigeria, masalah pencemaran sisa dan keracunan akibat logam berat. Kadar penyahhutanan Nigeria adalah yang tertinggi di dunia menurut Pertubuhan Makanan dan Pertanian pada 2005. Antara 1990 dan 2005, Nigeria kehilangan 35.7% jumlah keluasan hutan, yakni kira-kira 6,145,000 hektar.

 

Menurut perlembagaan negara, Nigeria dikelaskan sebagai negara sekular demokratik. Sistem pemerintahan Nigeria adalah berdasarkan sistem persekutuan republik Amerika Syarikat dengan kuasa eksekutif dipegang oleh Presiden. Presiden Nigeria memegang jawatan hingga maksimum dua penggal empat tahun.

Perhimpunan Kebangsaan ialah badan perundangan Nigeria yang terbahagi kepada dua buah dewan, iaitu Senat dan Dewan Perwakilan. Senat Nigeria terdiri daripada 109 buah kerusi, dan ahli-ahli Senat dipilih berdasarkan undian popular dengan tempoh jawatan selama empat tahun. Dewan Perwakilan terdiri daripada 360 buah kerusi, dan ahli-ahli dewan juga memiliki tempoh jawatan empat tahun.

Perundangan Nigeria pula terbahagi kepada tiga, hukum awam, hukum adat dan hukum syariah yang digunakan dalam 11 negeri.

Negeri

Nigeria terbahagi kepada 36 buah negeri serta sebuah Wilayah Ibu Kota Persekutuan yang menempatkan ibu negara, Abuja dan seterusnya terbahagi kepada 774 buah Kawasan Kerajaan Tempatan. Lagos ialah bandar terbesar di Nigeria dengan jumlah penduduk melebihi 12 juta orang. Senarai negeri di Nigeria adalah seperti di bawah:

Ketenteraan

Angkatan Tentera Nigeria memiliki cabang tentera darat, laut dan udara. Angkatan ini bertanggungjawab untuk memelihara keamanan Nigeria, serta membantu misi pengaman, terutamanya di Afrika Barat seperti di Liberia, Côte d'Ivoire dan Sierra Leone pada 90-an.

 

Pada 2019, anggaran nilai keluaran dalam negara dasar (KDNK) nominal Nigeria ialah AS$446.543 bilion (ke-27 terbesar dunia) manakala anggaran nilai KDNK berdasarkan pariti kuasa beli negara pula ialah AS$1.217 trillion (ke-22 terbesar dunia). Nigeria dianggap sebagai negara kelas pertengahan bawahan oleh Bank Dunia. Masalah ekonomi utama Nigeria termasuk kerasuahan dan inflasi tinggi.

Majoriti penduduk pula menceburi pertanian. Bidang pertanian pada masa dahulu ialah bidang utama Nigeria, dan kira-kira 30% jumlah buruh negara terlibat dalam bidang pertanian. Hasil-hasil pertanian utama termasuk kacang, jagung, kelapa sawit, minyak soya dan beras. Masalah peningkatan jumlah penduduk negara yang mendadak menyebabkan Nigeria terpaksa mengimport hasil pertanian dari luar negara.

Nigeria terlibat secara aktif dalam pengeluaran minyak. Nigeria memiliki 159 buah medan minyak serta 1,481 buah telaga minyak dalam operasi. Kerajaan mendapat 70% pendapatan daripada penjualan minyak. Bidang pelancongan di Nigeria banyak berdasarkan kegiatan acara disebabkan oleh kepelbagaian etnik di negara, dan ekopelancongan. Nigeria juga menjadi tumpuan identiti masyarakat kulit hitam dan Afrika.

Nigeria dianggarkan memiliki 195,874,685 orang penduduk menurut Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB) pada 2018, dan dikatakan mengalami pertumbuhan penduduk yang pesat dan memiliki salah satu daripada kadar-kadar kelahiran tertinggi dunia; kadar kelahiran ialah 35.2 per 1000 orang dan kadar kesuburan ialah 5.07 orang anak per wanita. Jumlah penduduk sebegini menjadikan Nigeria sebagai negara dengan populasi ketujuh terbesar dunia.

Pada 1950, Nigeria dianggarkan hanya memiliki kira-kira 33 juta orang. Populasi Nigeria meningkat sebanyak 57 juta orang dalam tempoh 1990 ke 2008, peningkatan 60% jumlah penduduk dalam masa kurang dari dua dekad. Jumlah penduduk negara dijangkakan bertambah mencecah 505 juta ke 1.03 bilion orang pada 2100.

Suku etnik

Nigeria memiliki lebih daripada 250 buah suku etnik dengan tiga etnik terbesar ialah suku Hausa, Yoruba dan Igbo, bersama-sama merangkumi 70% jumlah penduduk negara.

Bahasa

Bahasa rasmi Nigeria ialah bahasa Inggeris, dan digunakan dalam urusan-urusan rasmi seperti bidang pendidikan. Masyarakat Nigeria, lazimnya di kawasan Delta Niger, bertutur dalam sebuah bahasa pijin Inggeris, Bahasa Pijin Nigeria.

Agama

Secara umumnya, agama Islam dan Kristian ialah agama utama di Nigeria dengan minoriti yang menganut agama tradisional Afrika serta agama-agama lain.

Agama Islam dianuti 50% atau 64,385,994 penduduk di mana masyarakat ini lazimnya berpegang kepada mazhab Maliki serta Syafii. Banyak dalam kalangan masyarakat Islam juga merupakan ahli sufi dengan tarekat-tarekat utama termasuk Qadiriyyah, Tijaniyyah dan Mouride. Selebihnya menganuti agama Kristian di mana 74% diperangkakan beraliran Protestan, 25% beraliran Katolik dan 1% beraliran mazhab-mazhab lain termasuk yang Kristian Ortodoks.

Pendidikan

Pendidikan Nigeria diuruskan oleh Kementerian Pendidikan Nigeria. Selain itu, pengajian tinggi juga banyak dikawal oleh pihak kerajaan.

Pihak kerajaan Nigeria memberikan pendidikan percuma yang disokong oleh kerajaan, tetapi tidak mewajibkan pendidikan dalam mana-mana tahap. Kadar celik huruf di Nigeria ialah 68% dengan peratusan lelaki (75.7%) adalah lebih tinggi daripada peratusan perempuan (60.6%).

Secara umumnya, sistem pendidikan Nigeria terdiri daripada enam tahun di sekolah rendah, enam tahun di sekolah menengah (tiga tahun di peringkat bawah dan atas masing-masing) dan beberapa tahun di peringkat tinggi.

Kesusasteraan

Sasterawan-sasterawan masyhur Nigeria termasuk Wole Soyinka, pemenang Hadiah Nobel dalam Kesusasteraan pertama dari Afrika, dan Chinua Achebe, penulis novel Things Fall Apart (1958) yang disifatkan sebagai novel terlaris dalam sejarah Afrika, dan diterjemahkan kepada lebih 40 bahasa.