Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs.
Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Libië | |||
| |||
| |||
Basisgegaevens | |||
Officieel taal | Arabisch, Tamazight | ||
Huidsjtad | Tripoli | ||
Sjtaotsvörm | republiek | ||
Sjtaotshoof | Mohamed al-Menfi (veurzitter Presidentiële Raod) | ||
Opperflaakde – % water | 1.759.540 km² -% | ||
Inwoeners – Deechde: | 6.541.948 (2016) 3,6/km² | ||
Biekómmende gegaeves | |||
Munteinheid | Libische dinar (LYD ) | ||
Tiedzaone | UTC +2 | ||
Vouksleed | Libijjah, Libijjah, Libijjah | ||
Web | Code | Tel. | .ly | LBY | +218 |
Libië (Arabisch: ليبيا, lībiyyā) is 'n Arabisch land in Noord-Afrika. 't Land grens in 't weste aon Tunesië en Algerije, in 't ooste aon Egypte, in 't zuie aon Niger en Tsjaad, in 't zuidooste aon Soedan en in 't noorde aon de Middellandse Zie.
Libische keuninkrieke oonderheelte contacte mèt de Grieke in de aajdheid. In de kösstreek gaof 't versjeie Romeinse stei. In de zevenden iew woort 't land vereuverd door de Arabiere, die d'n Islam mèt ziech mètbrachte. De Ottomane breide hunnen invlood oet in de Middeliewe: 'nen Törkse gouverneur had 't iewelaank veur 't zègke. In 1911 woort Libië inzat vaan 'nen oorlog tösse 't Osmaans Riek en Italië. In 1912 woort mèt 't Verdraag vaan Ouchy Libië Italiaans bezit.
In d'n Twiede Wereldoorlog verdreve de Ingelse de Italiaanse en hun Duitse boondgenote. 't Ooste vaan Libië kaom oonder Ingels militair bestuur, 't weste oonder Frans militair bestuur. Dit doorde tot 1950, mèt e mandaot vaan de VN. Op 24 december 1951 woort Libië 'n oonaofhenkelek federaal keuninkriek mèt keuning Idris I es keuning.
Op 1 september 1969 voont 'ne staotsgreep plaots oonder leiing vaan Moe'ammar al-Qaddhafi. 't Land weurt 'n nationalistische en pan-Arabische dictatuur mèt islamitischen inslaag. Begin 2011 koume, in naovolging vaan Tunesië, Egypte en aander Arabische len, ouch proteste tege Qaddhafi zien regering. Doortot 't rezjiem mèt geweld tröksloog, leep dezen opstand in miert vaan dat jaor oet op 'nen börgeroorlog. Umtot de internationaol gemeinsjap de opstand militair assisteerde, lökden 't de opstendelinge veur Qaddhafi te verdrieve. D'n oorlog indegde in oktober mèt d'n doed vaan Qaddhafi.
Sinds 't ind vaan de börgeroorlog in 2011 verkiert 't land in staot vaan anarchie. In 2014 braok 'ne nuie börgeroorlog oet tösse versjèllende partije die de mach in 't land claime. 't Gief 'n regering in de hoofstad Tripoli, erkind door väöl westerse len en de Europese Unie, en ein in Tobruk, in 't ooste vaan 't land. De lèste regering weurt gesteund door loyaliste vaan Qaddhafi. 'n Derde partij claimt ouch de mach in Tripoli en weurt gesteund door Turkije, Soedan en Qatar. Oondertösse gief 't ouch aander strijende partije, zoewie Islamitische Staot en versjèllende Berbermilities. IS woort ind 2016 oet de belaankriekste stei vaan Oos-Libië verdreve, deils door aander salafistische gróppe, deils door militair ingriepe vaan de VS.
Libië is oonderverdeild in 22 sjabijaat (distrikte):
Lenj in Afrika |
---|
Algerieë · Angola · Benin · Botswana · Burkina Faso · Burundi · Centraal-Afrikaanse Repebliek · Comore · Congo-Brazzaville · Congo-Kinshasa · Djibouti · Egypte · Equatoriaal Guinee · Eritrea · Ethiopië · Gabon · Gambia · Ghana · Guinee · Guinee-Bissau · Ivoorkös · Kaapverdië · Kameroen · Kenia · Lesotho · Liberia · Libië · Madagaskar · Malawi · Mali · Marokko · Mauritanië · Mauritius · Mozambique · Namibië · Niger · Nigeria · Oeganda · Rwanda · São Tomé en Príncipe · Senegal · Seychelle · Sierra Leone · (Noord-)Soedan · Somalië · Swazilandj · Tanzania · Togo · Tsjaad · Tunesië · Zambia · Zimbabwe · Zuud-Afrika · Zuud-Soedan |
Betwis en neet-erkèndj: Somalilandj · Westelike Sahara |
Aafhenkelike gebejer: Azore · Canarische eilenj · Ceuta · Madeira · Mayotte · Melilla · Réunion · Sint-Helena |
This article uses material from the Wikipedia Limburgs article Libië, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). De inhawd is besjikbaar ónger de CC BY-SA 4.0 behauve is angers aangegeve. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Limburgs (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.