Dies Natalis Christi

Quae dies est celebratio religiosa et culturalis inter billiones hominum per totum orbem terrarum celebrata. Festum ipsum est anni liturgici Christiani pars maximi momenti, post Adventum sive Ieiunium Nativitatis, quod Ferias Natalicias incipit, tempus quod in historia mundi Occidentalis duodecim dies extenditur et Nocte Duodecima rite finitur. Dies Christi Natalis est festum publicum in multis civitatibus, a plurimis Christianis religiose atque a multis non Christianis consuetudine celebratum, et fundamenta festivi temporis quod circa hoc festum vulgo ordinatur.

Christiani hoc festum novem menses post diem Annuntiationis celebrant, quo die Gabriel angelus nuntiavisse dicitur filium Dei Patris in utero Virginis Mariae esse conceptum.

Secundum Lucam evangelistam, nativitas Iesu Christi sic enarratur.

Factum est autem, in diebus illis exiit edictum a Caesare Augusto, ut describeretur universus orbis. Haec descriptio prima facta est praeside Syriae Quirino. Et ibant omnes, ut profiterentur, singuli in suam civitatem. Ascendit autem et Ioseph a Galilaea de civitate Nazareth in Iudaeam in civitatem David, quae vocatur Bethlehem, eo quod esset de domo et familia David, ut profiteretur cum Maria desponsata sibi, uxore praegnante. Factum est autem, cum essent ibi, impleti sunt dies, ut pareret, et peperit filium suum primogenitum; et pannis eum involvit et reclinavit eum in praesepio, quia non erat eis locus in deversorio.
Et pastores erant in regione eadem vigilantes et custodientes vigilias noctis supra gregem suum. Et angelus Domini stetit iuxta illos, et claritas Domini circumfulsit illos, et timuerunt timore magno. Et dixit illis angelus: “Nolite timere; ecce enim evangelizo vobis gaudium magnum, quod erit omni populo, quia natus est vobis hodie Salvator, qui est Christus Dominus, in civitate David. Et hoc vobis signum: invenietis infantem pannis involutum et positum in praesepio."

In ritu Romano hoc die tres missae solemnes celebrantur, quod semel in anno tantum accidit:

• in nocte, cuius introitus a verbis Dominus dixit ad me incipit et in qua evangelium secundum Lucam (2, 1–14) legitur;
• in aurora, cuius introitus a verbis Lux fulgebit incipit et in qua evangelium secundum Lucam (2, 15–20) legitur; in versione veteri ritus Romani, sic dicta forma extraordinaria, in hac missa fit etiam memoria sanctae Anastasiae;
• in die, cuius introitus a verbis Puer natus est nobis incipit, et in qua Prologus evangelii secundum Ioannem (1, 1–14 in veteri ritu; 1, 1–18 in novo) legitur.

Festum Nativitatis Domini octavam habet, id est, per octo dies celebratur. Octava Nativitatis in diem 1 Ianuarii incidit, quo die Circumcisio Domini commemoratur (pueris Iudaeorum octavo post nativitatem die circumcidendis), in nova autem versione ritus Romani (sic dicta forma ordinaria) sollemnitas Sanctae Dei Genetricis Mariae celebratur.

Hic dies festus etiam Christi dies natalis, Natalis Domini, festum natalicium Domini, festum Natalis Christi, festum Natale (Nativitatis Christi/Domini), sollemnia natalicia (Iesu Christi), appellatur. In religione Romana iam fuit festum Solis invicti, quod die 25 Decembris celebrabatur. Germani pagani eodem anni tempore festum Iul (Proto-Germanice *jehwlą) celebrabant; hoc nomen in pluribus linguis Europae septentrionalis usitatum manet: Islandice et Faeroense jól; Norvegice, Suecice, Danice jul; Finnice joulu; Estonice jõulud.

• Bowler, Gerry. 2004. The World Encyclopedia of Christmas. Toronti Ontarionis: McClelland & Stewart. ISBN 978077101535-9.
• Bowler, Gerry. 2007. Santa Claus: A Biography. Toronti Ontarionis: McClelland & Stewart. ISBN 9780771016684.
• Comfort, David. 1995. Just say Noel: A History of Christmas from the Nativity to the Nineties. Fireside. ISBN 9780684800578.
• Count, Earl W. 1997. 4000 Years of Christmas: A Gift from the Ages. Berkeleiae Californiae: Ulysses Press. ISBN 978169750872.
• Federer, William J. 2002. There Really Is a Santa Claus: The History of St. Nicholas & Christmas Holiday Traditions. Amerisearch. ISBN 9780965355742.
• Kelly, Joseph F. 2004. The Origins of Christmas. Collegeville Minnesotae: Liturgical Press. ISBN 9780814629840 Google Books.
• Miles, Clement A. 1976. Christmas Customs and Traditions. Mineolae Novi Eboraci: Dover Publications. ISBN 9780486233543. Google Books.
• Nussenbaum, Stephen. 1996. The Battle for Christmas. Novi Eboraci: Vintage Books. ISBN 0679740384.
• Restad, Penne L. 1995. Christmas in America: A History. Novi Eboraci: Oxford University Press. ISBN 0195093003 Google Books.
• Rosenthal, Jim. 2006. St. Nicholas: A Closer Look at Christmas. Nelson Reference. ISBN 1418504076.
• Sammons, Peter. 2006. The Birth of Christ. Glory to Glory Publications. ISBN 0955179017.

Vicimedia Communia plura habent quae ad Christi Natalem spectant.

• De Christi Natale Quid prodest dies Natalis nisi credimus? Catechesis papae Benedicti XVI inter audientiam generalem die 19 Decembris 2007 (Latine)