Ris
Oryza barthiiOryza glaberrimaOryza latifoliaOryza longistaminataOryza punctataOryza rufipogonOryza sativa
| Ris | |
|---|---|
 | |
| Ris (Oryza sativa) | |
| Klassans bewoniethek | |
| Gwlaskor: | |
| (anrenkys): | Angiosperms |
| (anrenkys): | Eudicots |
| (anrenkys): | Commelinids |
| Urdh: | Poales |
| Teylu: | |
| Kinda: | Oryza |
| Eghennow | |
Ris (Oryza sativa) yw greunvos ha boos. Yn terowel, gwelsen ranndiryow gleb o. Dybrys yw avel chifboos yn lies rann a Asi. Tevys yw yn parthow tomm an bys, dre vras Asi, Afrika, Itali north hag arvow west Amerika Gledh.
Dhyworth ris a dheu 80% a'n kaloriow dybrys yn Asi po pympves rann oll an kaloriow dybrys gans tus yn ollvysel. Hemm yw an kommodyta gans an tressa ughella askorrans treusvysyek (741 milvil tonnas yn 2014), wosa korsen sugra (1.9 bilvil tonnas) ha hwegys (1.0 bilvil tonnas). Herwydh talvosogeth, kenwerth gwaneth yw moy ages pub trevas aral warbarth.
Dell yw usys, keginys yw ris. Yn nebes ranndiryow, kepar ha Spayn, friys yw ris yn kynsa yn olew po amanyn, ena, keginys gans dowr po kowl. Yn ranndiryow erel, kepar hag Eynda, dybrys yw ris gans sows, kurri po kowl. Y hyllir usya ris dhe wul las, kepar ha gwin ris nihonek, sake.
Tevys veu ris yn kynsa yn China hag Eynda koth a-dro dhe 2500 K.O.K.. Dres veu tevi ris dhe Nihon y'n 1a kansvledhen K.O.K., ow tos ha bos gerys-da erbynn 200 O.K.. Dhyworth Eynda, ris a lesas dhe Europa soth hag Afrika.
Ris yw has an eghen a wels Oryza sativa (ris Asi) po le kemmyn Oryza glaberrima (ris Afrika). An hanow ris gwyls yw usys rag eghennow an kindas Zizania ha Porteresia.
Dell yw usys plansys yw ris yn park gwastas lenwys gans dowr. Kyns trevasa, gesys yw dhe'n dowr divera dhe ves. Kyns tiogow dhe dhisplegya system ammeth da ha godeyl, gesys veu dhe'n tir powes bledhen po dhiw hag i ow trevasa tiryow erel.
Yn nebes ranndiryow tomm, ogas dhe'n kehysedh, tiogow a drevas diwweyth an vledhen.
Ris a gomprehend lower a garbohydratow. Yma fordhow dyffrans a vala ris. Removys yw marnas an nivel pella yn ris gell. Ev a gomprehend moy a fiber ages ris gwynn yth yw melys yn tien.
-
Ris a dheu yn lies semlant -
Konsumyans ris yn ollvysel -
Plans Oryza sativa ow tiskwedhes an bleujyow ponegys gans an gwyns -
Askorrans ris ollvysel -
Park padi yn Pow Lao
.jpg)
| Askorrans ris – 2020 | |
|---|---|
| Gwlas | Milvil tonnas |
 China | 211.9 |
 Eynda | 178.3 |
 Bangladesh | 54.9 |
 Indonesi | 54.6 |
 Vietnam | 42.8 |
 Pow Tay | 30.2 |
 Myanmar | 25.1 |
 Filipinys | 19.3 |
 Brasil | 11.1 |
 Kamboji | 11.0 |
| Bys | 756.7 |
| Source: FAOSTAT of the United Nations | |
 | Onan a'n mil erthygel posekka war Wikipedya yw an erthygel ma. |
This article uses material from the Wikipedia Kernowek/Karnuack article Ris, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Kavadow yw an tekst yn-dann CC BY-SA 4.0 marnas avisyes yn ken maner. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Kernowek/Karnuack (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.