Ժահրային Հիւանդութիւն Իպոլա

Իպոլա

Այս հիւանդութեան ժահրը Իպոլա ժահրն է որ առաջին անգամ յայտնոած է 1976-ին Սուտանի մէջ եւ Քոնկոյի Իպոլա գետին շրջակայքը: Այս ժահրը կը պատկանի «Filoriridae» ժահրերու խմբաւորումին:

Իպոլա անուանումը կը վերագրուի Քոնկոյի Իպոլա գետին: Այս երկու երկիրներուն մէջ Իպոլա հիւանդութիւնը շուտով տարածուած է եւ վերածուած համաճարակի:

Իպոլա հիւանդութիւնը երկրորդ անգամ յայտնուած է 2012-ին Ուկանտայի եւ դարձեալ Քոնկոյի մէջ:

Իպոլա ժահրը վարակուող անձի մարմնին մէջ մտնելէ ետք կը տկարացնէ անոր ախտամերժութեան (immunity) համակարգը եւ կը հարուածէ մարմնի զանազան օրկանները: Վարակուողներուն 50-90 տոկոսը կը մահանայ: Չմահացողները կը կրեն իպոլա ժահր եւ կրնան փոխանցել զայն ուրիշներու` սերմնահեղուկի միջոցաւ:

2014-ի համաճարակը երրորդն է, որ աւելի ահազանգային եւ բարդ էր: Ըստ Միջազգային Առողջապահական Կազմակերպութեան՝ 2014-ի համաճարակը տարածուած է մասնաւորապէս Կինիի, Սիէրա Լիոնի եւ Լիպերիոյ մէջ: Մինչեւ 2014 Իպոլան խլած է 3 400-է աւելի մարդոց կեանքը: Յայտնաբերուած են 7 500 պարագաներ:

Իպոլա հիւանդութեան ախտանշանները կը նմանին ճահճատենդի (malaria) եւ ընդերային տենդի (typhoid) ախտանշաններուն, հետեւաբար իպոլան պէտք է զատորոշել այս երկուքէն:

Իպոլա հիւանդութեան ախտանշաններն են` բարձր ջերմ, մարմնական տկարութիւն եւ յոգնածութիւն, մկանային ցաւ, սաստիկ գլխացաւ, փորի ցաւ, նողկանք, փսխունք, փորհարութիւն, հազ, կրծքացաւ, կոկորդի կարմրութիւն, մորթի դեղնութիւն-դեղնախտ (jaundice), անսպասելի արիւնահոսութիւն, աւշագեղձերու ծաւալում (lymph node hypertrophy), զառանցանք (delirium), անզգայութիւն (stupor) եւ հաւանական մահաքուն (coma):