Papúa Ginéa Pyahu, héra tee hína Tetã Hekosãsóva Papúa Ginéa Pyahu (Ingleñe'ẽme: Independent State of Papua New Guinea; tok pisin ñe'ẽme: Independen Stet bilong Papua Niugini; hiri motu ñe'ẽme: Papua Niu Gini)— ha'e peteĩ tetã hekosãsóva oĩva Oseaníape ojejuhúva upe ypa'ũ Ginéa Pyahu ipehẽngue kuarahyresẽyguáme, ko ypa'ũ ipehẽngue ambuéva ojejuhúha Indonésia retãvore ojeheróva Kuarahyreike Ginéa Pyahu; ko tetã ijyvy apekuépe oĩ avei hetaite ypa'ũ ambuéva ko ypa'ũ guasu Ginéa Pyahu ijerére.
Papúa Ginéa Pyahu ijyvy apekue oñemohenda 22 tetãvore rupive ha itavusu, ha'e hína avei itáva tuichavéva, Port Moresby voi.
Tetã Hekosãsóva Papúa Ginéa Pyahu | ||||
---|---|---|---|---|
Papúa Ginéa Pyahu | ||||
| ||||
Tetã ñe'ẽ akã: Unity in diversity (Ingleñe'ẽme: «Joaju umi mba'e ojuavýva mbytépe») | ||||
Tetã Momorãhéi: O Arise, All You Sons of This Land (Ingleñe'ẽme: «O, pepu'ãke, ko yvy membykuéra») | ||||
Tavusu (ha táva tuichavéva) | Port Moresby | |||
Ñe'ẽnguéra | Ingleñe'ẽ, tok pisin, hiri motu | |||
Tetãygua réra | papu, papu Ginéa Pyahúgui, Papúa Ginéa Pyahúgui | |||
Tekuái reko | Porokuái peteĩme léi guasúre ha amandaje guasúre | |||
Mburuvichavete Sãmbyhyhára pavẽ Sãmbyhyhára peteĩha | Isabel II Bob Dadae Peter O'Neill | |||
Tetã Amandaje | Parlamento Nacional de Papúa Nueva Guinea | |||
Sãso • Ojeikuaaukáva • Oñemoañetéva | Autarália pegua 1 jasypakõi ary 1973 16 jasyporundy ary 1975 | |||
Yvy apekue | Ñemoĩha 55.º | |||
• Opaite | 462840 km² | |||
• Y (%) | 2 | |||
Tembe'y | 824 km | |||
Y rembe'y | 5152 km | |||
Yvyty yvatevéva | Monte Wilhelm | |||
Ava hetakue | Ñemoĩha 102.º | |||
• Estimación | 7463577 hab. (2014) | |||
• Typy'ũ (est.) | 16.13 hab./km² | |||
PIB (PPA) | Ñemoĩha 139.º | |||
• Opaite (2016) | USD 28 022 sua | |||
• Per cápita | USD 3542 | |||
IDH (2015) | 0,516 (154.º) – Ivai | |||
Viru | Kina (PKG, PGK ) | |||
Ára | UTC +10 | |||
• Arahakúpe | Ndorekói | |||
ISO Jehero | 598 / PNG / PG | |||
Tetã renda tee Ñandutíme | .pg | |||
Tetã pumbyry papapy | +675 | |||
Tetã puhoe papapy | P2A-P2Z | |||
Tetã aviõ papapy | P2 | |||
Mba'yrumýi papapy tee | PNG | |||
COI Jehero | PNG | |||
Atyvete Tetãnguéra Ñembojoaju, ONU, APEC, PIF | ||||
Opaite Tetã Yvýgui | ||||
[editar datos en Wikidata] |
Ko tetã ijerére ojuhu, yguasu rupive, Autarália ñemby gotyo ha kuarahyresẽ ngotyo ojejuhu Ypa'ũnguéra Salomõ, yvy rupive ojejuhu kuarahyreike gotyo tetã Indonésia, Papúa Ginéa Pyahu hína tetã peteĩva oñehembe'ýva tetã ambuére yvy rupive Oseanía pegua.
Papúa Ginéa Pyahu ha'e niko peteĩ umi tetãnguéragui ijyvy apekuére ojehecha tuichaite arandupy ha jeroviapy opaichagua, ko tetãme ojejuhu avei amo 848 ñe'ẽ ojoavýva, ko'ãga oñe'ẽ gueteri 836 ñe'ẽ umívagui. Ojejuhu avei heta avano'õ oiko ijypykue rekóicha ymaguare guive, hákatu ko tetã ava hetakue imichĩ hína, amónte 7 sua tetãygua oiko ijyvy apekuépe. Opa Papúa Ginéa Pyahu retãyguágui ojehechánte 18 % oiko tava guasúpe, umi tetãygua ambuéva oiko chokokue ramo térã oiko okápe.
Papúa Ginéa Pyahu ijyvy apekuére ha iñarandupy teére sa'i ojehecha oheka hag̃ua mba'e pyahu, ojeikuaaa oĩ ijyvy apekuére opaichagua mymba ha ka'avo yvypóra ne'ĩra oikuaa, ha ojeikuaa avei Papúa Ginéa Pyahu ha'eha peteĩ umi 17 tetãgui ijyvy apekuére ojehecha tekove'etaita guasuitereíva.
Mbarete okakuaa yvýgui kuarepoti ñemosẽ ko tetãme, upéicha imba'ehetave ha ipirapire mba'apo ñemohenda oñemoporã. Oikóramo jepe hetaite tetãygua imboriahuitereíva gueteri, ha oje'e amo mbohapýgui peteĩ umi oikóvagui ko tetãme orekónte 1,25 $ oiko hag̃ua ára ha ára.
Autarália | Fíji | Kiriváti | Mikyonésia | Náuru | Paláu | Papúa Gynéa Pyahu | Samóa | Selánda Pyahu | Tónga | Tuválu | Vanuátu | Ypa'ũnguéra Marshall | Ypa'ũnguéra Salomõ |
This article uses material from the Wikipedia Avañe'ẽ article Papúa Ginéa Pyahu, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Kuatia retepy ojeguereko CC BY-SA 4.0 guýpe, ndaha'éiramo oje'éva ambue mba'e. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Avañe'ẽ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.