Akanundu Ro'y: Mba'asy pámo

Akanundu ro'y
Ñemohenda ha marandu ambuéva
CIE-10	B50
CIE-9	084
CIAP-2	A73
DiseasesDB	7728
MedlinePlus	000621
MeSH	C03.752.250.552
Pohano rehegua
[editar datos en Wikidata]

Oĩ ñehesa'ỹijo he'íva ikatuhague oñepyrũ oñembohasa rire yvypórape umi ka'iguasúgui Áfrikape oikóva, ymaite guive. Kóva ko mba'asy ojehechavéva umi mba'asy oporomokangýva apytépe. Hetave 400 000 tapicha omano ary ha ary ohasa'asýgui orekóvo akanundu ro'y, umíva apytépe 240 000 imitã.

Ojehechave oñembohasaha ko mba'asy ñati'ũ osu'úvo yvypórape, jepémo oĩ ambueháicha: sy hyeguasúva ikatu ombohasa imembýpe aupa rupive, oĩramo hasýva ome'ẽva huguy térã hete pehẽngue oipytyvõ hag̃ua umi oikotevẽvape) térã ojeipurúramo peteĩeténte herínga ha oĩ hasýva.

Mba'asyapypẽ opaichagua hína, ijapytépe oĩ hasýva iñakanundu, ipirĩ, hy'ái ha iñakãrasy. Avei ikatu ojehecha umi ogue'ẽha, heterasypa, ipire sa'yju (tirísia) ha ohu'u huguýva.

Jajoko hag̃ua ko mba'asy ikatu oñemomichĩ ñati'ũ retakue ojeipurúvo tymbachu'i jukaha térã oñemopotĩ porãvo ñande rekoha, oñeñangarekóvo ani hag̃ua ñandesu'u ñati'ũ. Upéicha avei, ary 2020 guive oĩma vakúna ojokokuaáva ko mba'asy ha ikatúmava ojeipuru yvypórape.

Amo 40 % opaite tapichakuéra retakuégui oiko yvy oĩhápe ko akanundu ro'y, tuichaitépe umi tetã mboriahuvéva. Ára 25 jasyrundy ha'e Akanundy ro'y Ára ha ojegueromandu'a mba'éichapa ikatu jajoko ko mba'asy.