Covid-19

Is galar riospráide an-tógálach é COVID-19, arb é coróinvíreas núíosach is cúis leis, a sainaithníodh den chéad uair i mí na Nollag 2019 i Wuhan, príomhchathair chúige Hubei na Síne.

Scaip COVID-19 ar fud an domhain go tapa. D’fhógair an Eagraíocht Dhomhanda Sláinte (EDS) i Márta 2020 go raibh sé ina phaindéim.

Teimpléad:WD Bosca Sonraí GalarCovid-19
Covid-19
Covid-19 cuir in eagar
Cineálniúmóine neamhthipiciúil, galar coróinvíris, niúmóine víreasach, zónóis, Virus diseases of plants (en) Aistrigh, niúmóine agus galar Cuir in eagar ar Wikidata
Speisialtacht leighisgalair thógálacha, leigheas análaithe, víreolaíocht, eipidéimeolaíocht agus leigheas éigeandála Cuir in eagar ar Wikidata
Cóireáil chliniciúil
Comharthaícasacht, fiabhras, cliseadh riospráide, tinneas cinn, miailge, tuirse, haemaitís, buinneach, dispnia, lymphopenia (en) Aistrigh, ainéime, anosmia (en) Aistrigh, ageusia (en) Aistrigh, hiopocsa, crithfhuacht, nasal congestion (en) Aistrigh, anoireicse, masmas, toinníteas, pian sa bholg, niúmóine víreasach, dochar inchinne, rámhaille, síocóis, einceifilíteas, ionaintéim, traochadh gairme agus mífheidhmiú adhairce Cuir in eagar ar Wikidata
Scrúduithereverse transcription polymerase chain reaction (en) Aistrigh, ELISA, tomagrafaíocht ríomhairithe X-ghathach, imoibriú slabhrúil polaiméaráise agus COVID-19 rapid antigen test (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Cóireáilsymptomatic treatment (en) Aistrigh, antiviral drug (en) Aistrigh, teiripe ocsaigine, imdhíon-teiripe, immunoglobulin therapy (en) Aistrigh, immunosuppressive drug (en) Aistrigh, antiserum (en) Aistrigh agus treatment of COVID-19 (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
 Cógais
nirmatrelvir/ritonavir (en) Aistrigh, remdesivir (en) Aistrigh, molnupiravir (en) Aistrigh, favipiravir (en) Aistrigh, ruxolitinib (en) Aistrigh, (S)-(−)-coilcicín, fluvoxamine (en) Aistrigh, casirivimab/imdevimab (en) Aistrigh, infliximab (en) Aistrigh, abatacept (en) Aistrigh, cenicriviroc (en) Aistrigh, tofacitinib (en) Aistrigh, Lenzilumab (en) Aistrigh, sargramostim (en) Aistrigh, mavrilimumab (en) Aistrigh, otilimab (en) Aistrigh, tradipitant (en) Aistrigh, aprepitant (en) Aistrigh, remestemcel-L (en) Aistrigh, ibudilast (en) Aistrigh, apremilast (en) Aistrigh, ifenprodil (en) Aistrigh, eculizumab (en) Aistrigh, ravulizumab (en) Aistrigh, selinexor (en) Aistrigh, prazosin (en) Aistrigh, losmapimod (en) Aistrigh, leronlimab (en) Aistrigh, nangibotide (en) Aistrigh, piclidenoson (en) Aistrigh, fenretinide (en) Aistrigh, ebselen (en) Aistrigh, fostamatinib (en) Aistrigh, vadadustat (en) Aistrigh, lanadelumab (en) Aistrigh, zilucoplan (en) Aistrigh, apabetalone (en) Aistrigh, Bucillamine (en) Aistrigh, enisamium iodide (en) Aistrigh agus deuremidevir (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Pataigineas
Tarchur pataigineachtras-seoladh aeriompartha, ionfhabhtú braoiníneach, contact transmission (en) Aistrigh, scaipeadh díreach, fomite transmission (en) Aistrigh agus eye infection (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
CúisSARS-CoV-2 Cuir in eagar ar Wikidata
ÉifeachtRáig coróinvíris 2019–2020, acute respiratory distress syndrome (en) Aistrigh, niúmóine víreasach, trombóis, siondróm suaite thocsainigh, pediatric multisystem inflammatory syndrome (en) Aistrigh, cytokine storm (en) Aistrigh, téachtadh, COVID-19 mortality (en) Aistrigh agus long covid (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Aicmiú
ICD-10U07.1 agus U07.2 Cuir in eagar ar Wikidata
Acmhainní seachtracha
Enciclopèdia Catalana23470930 Cuir in eagar ar Wikidata
OMIM301051 Cuir in eagar ar Wikidata
DiseasesDB60833 Cuir in eagar ar Wikidata
MedlinePlus007768 Cuir in eagar ar Wikidata
eMedicine2500114 Cuir in eagar ar Wikidata
MeSHD000086382 Cuir in eagar ar Wikidata
UMLS CUICL1381981 agus C5203670 Cuir in eagar ar Wikidata
DOIDDOID:0080600 Cuir in eagar ar Wikidata

Tréithe an ghalair

Covid-19 
Víreas COVID-19

I measc na tréithe coitianta, tá fiabhras, casacht agus giorra anála. I measc na siomptóim eile, tá tuirse, pian sna matáin, buinneach, scornach tinn, cailliúint boladh, agus pian bhoilg. De ghnáth bíonn an t-am ó nochtadh do theacht na siomptóm thart ar chúig lá. ach féadfaidh sé a bheith idir dhá lá agus ceithre lá dhéag.

Scaipeadh

Covid-19 
Comharthaí an Ghalair Coróinvíreas 2019
Covid-19 
Ráta báis agus aois

Scaiptear an víreas go príomha idir daoine le linn dlúth-theagmhála, go minic trí bhraoiníní beaga a tháirgtear trí chasacht, ag sraothartach nó ag caint. Cé go dtáirgtear na braoiníní seo agus iad ag anáil amach, is gnách go dtiteann siad go talamh nó ar dhromchlaí. D’fhéadfadh daoine a bheith ionfhabhtaithe freisin trí dhul i dteagmháil le dromchla éillithe agus ansin a n-aghaidh.

Is féidir leis an víreas maireachtáil ar dhromchlaí ar feadh suas le 72 uair an chloig uaireanta (athraitheach ar fad).

Ionfhabhtú a chosc

I measc na mbeart a mholtar chun ionfhabhtú a chosc tá níochán láimhe go minic, fad fisiceach a choinneáil ó dhaoine eile (go háirithe uathu siúd a bhfuil comharthaí orthu), casacht agus sraothartach a chlúdach le fíochán nó uillinn inmheánach, agus lámha gan scaoileadh a choinneáil ar shiúl ón duine. Moltar maisc a úsáid.

Is éard atá i gceist le bainistíocht cóireáil comharthaí, cúram tacúil, aonrú agus bearta turgnamhacha.

Stair

Ceaptar go raibh bunús ainmhíoch ag an víreas, Ní fios cén bunús iarbhír, ach faoi mhí na Nollag 2019 ba é tarchur duine go duine ba chúis le leathadh an ionfhabhtaithe.

Léirigh staidéar ar na chéad 41 cás de COVID-19 dearbhaithe, a foilsíodh in Eanáir 2020 in The Lancet, gurb é an 1 Nollaig 2019. an dáta is luaithe ar thosaigh na hionfhabhtuithe. Thuairiscigh foilseacháin oifigiúla ón EDS gur thosaigh na hionfhabhtuithe is luaithe ar 8 Nollaig 2019.

Dhearbhaigh an Eagraíocht Dhomhanda Sláinte (EDS) gur ráig Éigeandála Sláinte Poiblí de Imní Idirnáisiúnta an ráig 2019-2020 agus an phaindéim an 11 Márta 2020.

Amhail an 15 Aibreán 2020, tuairiscíodh níos mó ná 2 mhilliún cás ar fud 210 tír agus críoch, agus fuair níos mó ná 128,000 bás dá bharr. Tá níos mó ná 501,000 duine tar éis aisghabháil.

Féach freisin

Tagairtí

Naisc sheachtracha

Tags:

Covid-19 Tréithe an ghalairCovid-19 StairCovid-19 Féach freisinCovid-19 TagairtíCovid-19 Naisc sheachtrachaCovid-19An tSínEagraíocht Dhomhanda SláinteGalarHubeiPríomhchathairWuhan

🔥 Trending searches on Wiki Gaeilge:

711 (uimhir)2021 sa spórtBuamáil mhosc Peshawar, 2023Dó (imoibriú)DùnrathÉastraiginBanc Angla-ÉireannachRíocht ShasanaTeicneolaíochtOirfideRíocht Aontaithe na Breataine Móire agus Thuaisceart ÉireannOllainnisMarcello MastroianniBútánAn Prionsa William, Diúc CambridgeAnimaliaUachtarTarraingt suasMáire Nic MhaoláinDommocCeolEolaíocht leabharlainne agus faisnéiseBéar dubh MeiriceánachCúbaAn Bhreatain BheagOistéairtríteasWikimediaDeargadaoil i mBád fó ThoinnÚraitheoir aeirOlltáirgeacht intíre2000Liosta de sheaimpíní na Fleidhe Uile-ÉireannCat2019GarraíodóireachtOscar Wilde14 BealtaineJean-Claude Van DammeDonostia-San Sebastián26 IúilAn Bhreatain MhórEolaíocht fheidmeach28 MártaContae Dhún na nGallComhairle Cathair Dhún ÉideannEthernet988BrasíliaÍosa CríostFeargal Mac AmhlaoibhGruagaireGood Girl Gone BadDrugaPríomhoifigeach feidhmiúcháinAn RúisBurienMarlene DietrichManchester UnitedInnealtóireachtClíodna CussenArm na BreataineMarachuanAn LibiaUisce beathaHarry Potter agus an Prionsa LeathfholaAn DomhnachAn DáiciaRúnscríobhCócaireachtPlean tearmainn na Ríochta Aontaithe in Ruanda3 BealtaineInnealtóireacht cheimiceachAlgartamIonsaí ar stáisiún traenach i KramatorskAugust Strindberg🡆 More