سودان جنوبی: کشوری در قارۀ آفریقا

جمهوری سودان جنوبی
پرچم Coat of arms
شعار: "عدالت، آزادی، رفاه"
سرود: "سرود ملی سودان جنوبی"
موقعیت  سودان جنوبی  (آبی تیره) – در آفریقا  (آبی روشن و dark grey) – در اتحادیه آفریقا  (آبی روشن)
پایتخت	جوبا ۰۴°۵۱′ شمالی ۳۱°۳۶′ شرقی / ۴٫۸۵۰°شمالی ۳۱٫۶۰۰°شرقی / 4.850; 31.600
بزرگترین شهر	پایتخت
زبان(های) رسمی	زبان انگلیسی • زبان سواحلی
زبان(های) ملی	Otuho Acholi Dinka Shilluk Jur (Luo) Murle Ma'di Nuer Zande and around 60 other languages
زبان گفتاریs	عربی جوبا زبان انگلیسی Shilluk Bari Dinka Jur (Luo) Murle Nuer Zande various others
دین(ها) (۲۰۱۲)	۶۰٫۵٪ مسیحیت —۳۹٫۷٪ کلیسای کاتولیک —۲۰٫۷٪ پروتستانتیسم —0.1% Other Christian 32.9% Traditional faiths ۶٫۲٪ اسلام 0.4% Others / بی‌دینی
نام(های) اهلیت	South Sudanese
حکومت	فدرالیسم نظام ریاستی جمهوری
• رئیس‌جمهور	سالوا کیر مایاردیت
• معاون اول رئیس‌جمهور	Riek Machar
• معاون دوم رئیس‌جمهور	James Wani Igga
• معاون سوم رئیس‌جمهور	Taban Deng Gai
• معاون چهارم رئیس‌جمهور	Rebecca Nyandeng De Mabior
• معاون پنجم رئیس‌جمهور	Hussein Abdelbagi
قوه مقننه	Transitional National Legislature
• مجلس اعلا	Council of States
• مجلس سفلا	Transitional National Legislative Assembly
تأسیس
• پایان Anglo-Egyptian Sudan	۱ ژانویه ۱۹۵۶
• Comprehensive Peace Agreement	۶ ژانویه ۲۰۰۵
• Autonomy	۹ ژوئیه ۲۰۰۵
• استقلال از سودان	۹ ژوئیه ۲۰۱۱
• سازمان ملل متحد قطعنامه ۱۹۹۹ شورای امنیت	۱۳ ژوئیه ۲۰۱۱
مساحت
• کل	۶۱۹٬۷۴۵ کیلومتر مربع (۲۳۹٬۲۸۵ مایل مربع) (41st)
جمعیت
• برآورد سال ۲۰۱۹	۱۲٬۷۷۸٬۲۵۰ (۷۵ام)
• سرشماری ۲۰۰۸	۸٬۲۶۰٬۴۹۰ (disputed)
• تراکم	۱۳٫۳۳ بر کیلومتر مربع (۳۴٫۵ بر مایل مربع) (۲۱۴ام)
تولید ناخالص داخلی (GDP)  برابری قدرت خرید (PPP)	برآورد ۲۰۱۸
• کل	$18.435 billion
• سرانه	$۱٬۴۲۰ (۲۲۲ام)
تولید ناخالص داخلی (GPD) (اسمی)	برآورد ۲۰۱۸
• کل	$3.194 billion
• سرانه	$۲۴۶
شاخص جینی (۲۰۰۹)	۴۵٫۵
واحد پول	پوند سودان جنوبی (SSP)
منطقه زمانی	یوتی‌سی+۳ (زمان شرق آفریقا)
جهت رانندگی	right
پیش‌شماره تلفنی	+211
کد ایزو ۳۱۶۶	SS
دامنه سطح‌بالا	.ssa
Registered, but not yet operational.

مرکز این کشور شهر جوبا است و رهبری سیاسی این کشور را در حال حاضر سالواکی‌یر مایاردیت به عهده دارد. سودان جنوبی یکی از فقیرترین و شاید یکی از ناجالب‌ترین کشورها در وضعیت سلامتی در جهان است.

افزون بر منابع ثروت زیرزمینی مانند نفت، وجود رود نیل موجب اهمیت سودان به خصوص سودان جنوبی است. سودان جنوبی به لحاظ منابع جنگلی هم دارای اهمیت است. بر اساس برخی برآوردها بیش از ۶۸ درصد از ذخایر شناخته شدهٔ نفت سودان، در سودان جنوبی قرار دارد، برخی از برآوردها نیز این رقم را ۸۰ درصد تخمین زده‌اند.

مناقشهٔ میان شمال و جنوب از سال ۱۹۵۵ میلادی تا سال ۲۰۰۵ میلادی، منجر به دو جنگ داخلی و جان‌باختن دست‌کم ۲ میلیون نفر شده‌است.

ریشهٔ این جدایی به جنگ‌های داخلی سودان بازمی‌گردد. جنگ‌های داخلی سودان تنها مربوط به دوران جدید سودان (روی کار آمدن صادق المهدی و عمر البشیر) نمی‌شود و این جنگ‌ها در زمان جعفر نمیری آغاز شد. پس از سرنگونی نمیری و استمرار جنگ داخلی، عمر البشیر در سال ۲۰۰۵ زیر فشارهای ناشی از جنگ و فشارهای بین‌المللی به قرارداد صلحی با شورشیان جنوب تن در داد.

دولت سودان بر طبق توافق‌نامهٔ صلحی که در ۹ ژانویهٔ ۲۰۰۵ در کنیا امضا شد و به جنگ داخلی دوم سودان پایان داد، به بخش جنوبی سودان این حق داده شد که بین اتحاد با بخش شمالی یا استقلال کامل از آن، یکی را انتخاب کند. بر اساس این توافقنامه قرار شد در ژانویه ۲۰۱۱ یک همه‌پرسی برای تعیین تکلیف قسمت جنوبی برگزار شود.

تشکیل رسمی کشور سودان جنوبی

 

استقلال کشور سودان جنوبی در ساعت ۲۱:۰۰ روز شنبه ۱۸ تیر ۱۳۹۰ (۸ ژوئیه ۲۰۱۱) به‌طور رسمی اعلام شد. در ۹ ژانویه ۲۰۱۱ مردم جنوب سودان برای شرکت در یک همه‌پرسی دربارهٔ استقلال از بخش شمالی این کشور، به پای صندوق‌های رای رفتند. نتیجهٔ همه‌پرسی به نفع استقلال جنوب سودان شد، کشور جدید آفریقایی روز نهم ژوئیهٔ ۲۰۱۱، یعنی درست شش سال پس از معاهدهٔ صلح، تأسیس، و (سالوا کیر مایارادیت) رئیس‌جمهور آن کشور مستقل شد. با پذیرش این همه‌پرسی از سوی کشور مادر، جمهوری سودان جنوبی به عنوان پنجاه و پنجمین کشور در قاره آفریقا، یکصد و نود و ششمین کشور جهان و یکصد و نود و سومین کشور عضو سازمان ملل زاده شد.

 

به دنبال اعلام رسمی تشکیل کشور سودان جنوبی هزاران نفر در خیابان‌های جوبا پایتخت این کشور به شادمانی پرداختند.سالواکی‌یر مایاردیت رئیس‌جمهور کشور سودان جنوبی است. سودان جنوبی نیز مانند هر کشور تازه استقلال یافته‌ای با مشکلات امنیتی، اقتصادی و اجتماعی دست و پنجه نرم می‌کند. فقدان زیرساخت‌های لازم برای توسعه، ناکارآمدی سامانه اداری به دلیل کمبود نیروی انسانی تحصیل‌کرده، ادامه اختلافات با شمال در مورد مرزها به‌ویژه در مناطق نفتی، وجود گروه‌های مسلّح شورشی که از جانب شمال حمایت می‌شوند از مشکلاتی است که سودان جنوبی با آن روبرو است.

سودان جنوبی کشوری است نزدیک به خط استوا و گرمسیر که همسایه‌های آن از شرق اتیوپی، از شمال جمهوری سودان، از جنوب کنیا، اوگاندا و جمهوری دموکراتیک کنگو و از غرب جمهوری آفریقای مرکزی می‌باشد.

این کشور هیچ گونه دسترسی به آبهای آزاد ندارد و محصور در خشکی است.

تقسیمات کشوری

 

ایالت‌های ۱۰گانه سودان جنوبی عبارتند از:

• استوائیه شرقی - کبویتا
• استوائیه وسطی (نام قدیم: بحرالجبل) - جوبا
• استوائیه غربی - یامبیو
• جونقلی - بور
• نیل بالا - ملکال
• واراب - واراب
• دریاچه‌ها - رمبیک
• وحدت - بانتیو
• بحرالغزال شمالی - اویل
• بحرالغزال غربی - واو.

دراواخر سال ۲۰۱۳ میلادی ری یک ماچار معاون اول رئیس‌جمهور سالوا کی‌یر تلاش خود را بر کودتایی نظامی انجام داد اما این کودتا توسط رئیس‌جمهوری خنثی شد ولی حدوداً سیصد هزار نفر کشته و آواره بر جای گذاشت.

این کشور ۱۱٬۱۸۰٬۰۰۰ نفر جمعیّت دارد که ۸۵ درصد اهالی آن زیر خط فقر زندگی می‌کنند. ویرجینیا گامبا. گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در مورد کودکان و نبردهای مسلحانه در بازدیدش از سودان جنوبی در آوریل ۲۰۱۷ گفت نیمی از ساکنان سودان جنوبی زیر ۱۸ سال هستند. ۲۴٫۶٪ از جمعیت ساکن مناطق شهری هستند. میانگین سنی مردم این کشور ۱۹ سال است. امید به زندگی برای مردان ۵۷٫۲ و برای زنان ۶۰٫۳ سال است.

بیشتر مردم سودان جنوبی مسیحی یا پیرو ادیان کهن قبیله‌ای هستند. درمناطق شمال این کشور مسلمانان زندگی می‌کنند که حدود ۲۰ درصد از جمعیت را تشکیل می‌دهند.

جنوب سودان سرشار از منابع نفتی است. و مهم‌ترین صادرات آن نفت خام است. اقتصاد سودان جنوبی افزون بر ۹۵ درصد به درآمدهای نفتی متکی است.

این منطقه، یکی از فقیرترین مناطق جنگ‌زده جهان محسوب می‌شود که به دلیل سال‌ها نزاع، تبعیض و درگیری‌های قبیله‌ای با دولت مرکزی سودان به ویرانی کشیده شده‌است.

• تفاوت‌های شمال و جنوب سودان به روایت آمار
• کشته شدن هشت نفر در درگیری‌های پس از انتخابات سودان
• وب‌سایت رسمی دولت سودان جنویی

• جشن یک سالگی سودان جنوبی زیر سایه مشکلات
• تفاوت‌های شمال و جنوب سودان به روایت آمار