ނީޖަރު
ރިޕަބްލިކް އޮފް ނީޖަރަކީ ހުޅަނގު އެފްރިކާއަށް ނިސްބަތްވާ ބިންބަންދު ޤައުމެކެވެ.
République du Niger Republic of Niger | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||
| Motto: "Fraternité, Travail, Progrès" ފަންވަތް:Fr icon "Fraternity, Work, Progress" | ||||||
| Anthem: La Nigérienne | ||||||
 | ||||||
| Capital and largest city | Niamey 13°32′N 2°05′E / 13.533°N 2.083°E | |||||
| Official languages | French (Official) Hausa, Fulfulde, Gulmancema, Kanuri, Zarma, Tamasheq (as "national") | |||||
| Demonym | Nigerien | |||||
| Government | Presidential republic | |||||
| - | President | {{{leader_name1}}} | ||||
| - | Prime Ministerleader_name1 m= [Mohamed Bazou]] | Ali Badjo Gamatié | ||||
| Independence from France | ||||||
| - | Declared | August 3, 1960 | ||||
| Area | ||||||
| - | Total | 1,267,000 km2 (22nd) 489,678 sq mi | ||||
| - | Water (%) | 0.02 | ||||
| Population | ||||||
| - | 2009 estimate | 15,290,000 (64th) | ||||
| - | Density | 12.1/km2 31.2/sq mi | ||||
| GDP (PPP) | 2008 estimate | |||||
| - | Total | $10.180 billion | ||||
| - | Per capita | $739 | ||||
| GDP (nominal) | 2008 estimate | |||||
| - | Total | $5.382 billion | ||||
| - | Per capita | $391 | ||||
| Gini (1995) | 50.5 high | |||||
| HDI (2007) |  0.340Error: Invalid HDI value · 182nd | |||||
| ކަރަންސީ | West African CFA franc (XOF) | |||||
| Time zone | WAT (UTC+1) | |||||
| - | Summer (DST) | not observed (UTC+1) | ||||
| ޑްރައިވްސް | right | |||||
| Calling code | 227 | |||||
| އިންޓަރނެޓް ޓީއެލްޑީ | .ne | |||||
އަވަސް ކަޅިއަކުން ބަލައިލުމެއް
ނީޖަރުގެ ރަސްމީ ބަހަކީ ފަރަންސޭސި ބަހެވެ. އިނގިރޭސި ބަހުން ނީޖަރުގެ މީހުންނަށް ކިޔަނީ ނިޖޭރިއަންސްއެވެ. ޤައުމުގެ އެންމެ ބޮޑު ޝަހަރަކީ ނިއާމޭއެވެ. ނީޖަރުގެ ވެރި ރަށަކީ ވެސް މިއީއެވެ. ނީޖަރަކީ ރިޔާސީ ޖުމްހޫރިއްޔާއެކެވެ. ޤައުމުގެ އާބާދީއަކީ 15 މިލިއަނެވެ. އެހެންކަމުން މިއީ ދުނިޔޭގައި 64 ވަނައަށް އެންމެ އާބާދީ ބޮޑު ޤައުމެވެ. ބިމުގެ ބޮޑުމިނަކީ 1.27 މިލިޔަން އަކަކިލޯމީޓަރެވެ. ދުއްވާއެއްޗެހި ދުއްވަނީ ކަނާތްފަރާތުންނެވެ. އިންޓަނެޓް ކޯޑަކީ ne. އެވެ. ކޯލިން ކޯޑަކީ +227 އެވެ. ފައިސާގެ ގޮތުން ބޭނުންކުރަނީ ވެސްޓް އެފްރިކަން ފްރޭންކެވެ.
ނަން
ނީޖަރުގެ ނަން ނިސްބަތްވަނީ ނީޖަރު ކޯރަށެވެ.
ޖުޣުރާފީ
ނީޖަރުގެ ދެކުނުގައި އޮތީ ނައިޖީރިޔާ އާއި ބެނީންއެވެ. ހުޅަނގުގައި އޮތީ ބުރުކީނާ ފާސޯ އާއި މާލީއެވެ. އުތުރުގައި އޮތީ ޖަޒާއިރާއި ލީބިޔާއެވެ. އިރުމަތީގައި އޮތީ ޗާޑެވެ. ނީޖަރުގެ އޭރިޔާގައި 1.27 މިލިޔަން އަކަކިލޯމީޓަރު ހުންނަ އިރު އޭގެ ތެރެއިން 300 އަކަކިލޯމީޓަރަކީ ފެނެވެ. އެހެން ކަމުން އެމެރިކާގެ ޓެކްސަސްގެ ދެގުނަ ވަރު މުޅީން ނުވެއެވެ. ނީޖަރަކީ ދުނިޔޭގެ ޤައުމުތަކަށް ބަލާއިރު 22 ވަނަ އަށް އެންމެ ބޮޑު ޤައުމެވެ. އެއީ ޗާޑަށް ފަހުގައެވެ. ނީޖަރަކީ ސައިޒުގެ ގޮތުގެ އެންގޯލާއާ އެއްވަރުގެ ޤައުމެވެ.
ތާރީޚު
މިއަދު ނީޖަރުގެ ބޮޑުބައެއް އޮތީ ޞަޙަރާގެ ގޮތުގައެވެ. މީގެ އެތައް ހާސް އަހަރެއް ކުރީން ނީޖަރުގެ އުތުރަކީ ދަނޑުވެރިކަމަށް ރަނގަޅު ފެހިކަން ހުރި ބިމެއް ކަމަށް ކަމާބެހޭ ޢިލްމުވެރީން ވިދާޅުވެއެވެ. ޢީސާގެފާނުގެ މީލާދުގެ 10000 އަހަރު ކުރީން ވެސް ނީޖަރުގައި މީހުން ދިރިއުޅުނު ކަމަށް ބެލެވެއެވެ. މީލާދީން 1591 ވަނަ އަހަރު ވެއްޓުނު ސޮންގައި އެމްޕަޔަރ އިންވަނީ 1400 ގެ އަހަރުތަކުގެ ތެރޭގައި މިހާރުގެ ނީޖަރުގެ ބޮޑުބައެއްގެ މައްޗަށް ވެރިކަން ހިންގާފައެވެ. ނީޖަރާއި ހުޅަނގުގެ ޤައުމުތަކާ ގުޅުން ފެށިފައިވަނީ މީލާދީން 19 ވަނަ ޤަރުނުގެ ތެރޭގައެވެ. 1922 ވަނަ އަހަރުގައި ނީޖަރު ފްރެންޗް ކޮލޮނީއަކަށް ވިއެވެ. ފަރަންސޭސި ވިލާތުން މި ތަނުގެ އިދާރީ ކަންތައް ބަލަހައްޓާފައިވަނީ ސެނެގާލުގެ ޑާކާރުގައި ތިއްބަވާ ފަރަންސޭސި ގަވަރުނަރުން މެދުވެރިކޮށެވެ. ނީޖަރަށް ފަރަންސޭސިވިލާތުގެ ކިބައިން މިނިވަންކަން ލިބިފައިވަނީ 3 އޯގަސްޓް 1960 ގައެވެ. އެހެން ކަމުން ފަރަންސޭސީންގެ ދަށުގައި ނީޖަރު މާކަ ގިނަ ދުވަހު ނެތެވެ. މީގެ އެއް ސަބަބަކީ ނީޖަރަކީ އައްސޭރި ފަށުގެ ޤައުމަކަށް ނުވާތީ، ފަރަންސޭސީންނަށް މިތަނާ ކުރީން ގުޅުން އުފެއްދިފައި ނެތުމެވެ. އަނެއް ކަމަކީ އިސްތިޢުމާރުގެ ދަށުގައި ހުރި ތަންތަން ދޫކޮށްލި ވަގުތާ ދެމެދު މާ ގިނަ މުއްދަތެއް ނުލިބުމެވެ.
ޑެމޮގްރަފިކްސް
ނީޖަރުގެ އާބާދީގެ 50% އަށް ވުރެ ގިނަ މީހުންނަކީ ހައުސަ ދަރިކޮޅަށް ނިސްބަތްވާ މީހުންނެވެ. ނީޖަރުގެ އެހެން މީހުންނަކީ ނޯމެޑިކް ސަގާފަތެއް ގެންގުޅޭ މީހުންނެވެ. ނީޖަރުގެ އާބާދީގެ 8% މީހުންނަކީ އަޅުވެތިވެފައިވާ މީހުންނެވެ. އެއީ ފަޤީރުކަމުގެ ސަބަބުން ކުރިމަތިވެފައިވާ މައްސަލައެކެވެ.
ސަގާފަތު
ފަރަންސޭސި އިސްތިޢުމާރުގެ ދަށުގައި އޮތް ޤައުމަކަށްވާތީ ފަރަންސޭސި ސަގާފަތުގެ އަސަރުު ވަރަށް ބޮޑަށް ނީޖަރުގެ ސަގާފަތަށް ކޮށްފައިވެއެވެ. ނީޖަރުގެ އާބާދީގެ 90% މީހުންނަކީ މުސްލިމުންނެވެ. މުސްލިމުންގެ އާބާދީގެ 99% މީހުންނަކީ ސުންނީ މުސްލިމުންނެވެ. 1% މީހުންނަކީ ޝީޢީ މުސްލިމުންނެވެ.
އިޤްތިޞާދު
ނީޖަރަކީ ތަރައްޤީ ވަމުން އަންނަ ޤައުމެކެވެ. ނީޖަރުގެ 80% ގައި އޮތީ ޞަޙަރާއެވެ. ޤައުމުގެ އަނެއް 20% އަށް ވެސް ހަނަފަސްކަމުގެ ބިރުވެރިކަން އަންނަނީ ކުރިމަތިވަމުންނެވެ. ޤައުމުގެ އިޤްތިޞާދު ބިނާވެފައިވަނީ ޤުދުރަތީ ވަސީލަތްތަކުގެ މައްޗަށެވެ. މި ގޮތުން ރޯ މެޓީރިއަލެއްގެ ގޮތުގައި ބޭރު ކުރަމުންދާ ޔުރޭނިއަމް ފާހަގަކުރެވެއެވެ. މިހުރިހާ ކަމެއް މިހެން ހުރި އިރުވެސް އަދިވެސް ނީޖަރަކީ ދުނިޔޭގެ ފަޤީރު ޤައުމުތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ޤައުމެކެވެ. އެ ޤައުމުގެ ޖީ.ޑީ.ޕީ ޕަރކެޕިޓާ އަކީ 739 ޑޮލަރެވެ.
This article uses material from the Wikipedia ދިވެހިބަސް article ނީޖަރު, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Content is available under CC BY-SA 4.0 unless otherwise noted. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ދިވެހިބަސް (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.