Tarixê matematiki

Matematik ilmanê tewr kıhanan ra yewo. Wextê ravêrdışê çağê tewr verêni de, Çağo Antik de, Yunanıstani de u demê Hellenizm de, uca ra nat "ebe mentıqo zelal" teoremê de sıfteyın yanê geometriya Ewklidi vıraciya. Na zanışiye Çağo Miyan de, yewbini ra cia, wextê Humanizmê verêni universitan de u dıwelanê Erebıstani de weşiya xo ramıta.

Matematikê Mısırio Kıhan u Babiloni

Mısır

Çımey tewr muhımê ke zanayışê matematikê Mısırıcan sero melumat ihtewa kenê u be ninan şenime (şıkinime) qabıliyetê Mısırıcan texlil kerime, nêyê:

• papiruso ğezalın
• Papirusê Moskowa
• Papirusê Rhindi
• gırıka postıkan

Mısırıcan matematik tewr zêde seba karanê pratikan de, zey hesabkerdena yewmiya karker(-doğ-)an, non-potene, genım-sentene, gırdina cayan u hesabkerdena hudıdan ra gırewto xo dest.

Mısırıcan çar şeklê hesabi zanıtêne.

• topkerdış (+)
• vetış (-)
• qatkerdış (x)
• barekerdış (÷)

Geometriye de inan rê hesabkerdena riyê hirêkose, çarkose u trapezan ${\displaystyle \!^{{\left({\frac {16}{9}}\right)}^{2}}}$, nezdina reqemê çemberi π (pi) u hesabkerdena hecımê yew çarkosey (mıreba) be nê formıli ${\displaystyle V=a^{2}(h/3)}$ naskerde biyo.

${\displaystyle 0,1,2,3,4,\dots \,\!}$	${\displaystyle -2,-1,0,1,2\,\!}$	${\displaystyle -2,{\frac {2}{3}},1.21\,\!}$	${\displaystyle {\sqrt {2}},\pi \,\!}$	${\displaystyle -e,{\sqrt {2}},3,\pi \,\!}$	${\displaystyle 2,i,-2+3i,2e^{i{\frac {4\pi }{3}}}\,\!}$	${\displaystyle 2,3,5,7\,\!}$	${\displaystyle e,\pi \,\!}$
Amarê tebii	Amarê tam	Amarê Rasyonali	Amarê İrrasyonali	Amarê reeli	Amarê kompleksi	Amarê primali	Sebiti

${\displaystyle a+\mathbf {h} b\,\!}$	${\displaystyle \mathbf {e} _{3}^{2}=1\,\!}$	${\displaystyle z=\pm \sum _{i=k}^{\infty }a_{i}\cdot p^{i}\,\!}$	${\displaystyle 1+2+3+\ldots +n=n.(n+1)/2\,\!}$	π,e	${\displaystyle 6,28,496\,\!}$	${\displaystyle 1_{2},10_{2}\,\!}$	${\displaystyle 0\,\!}$
HAmarê Hiperboliki	Amarê bikompleks	Amarê P-adiki	Amarê rêzkiy	Amarê transendentali	Amaro gırd	Amarê dıyınis

Lızgey matematiki

• cebır
• geometriye
• hesab
• trigonometriye

Matematiki sero eno meqale yew vernuşteyo. Şıma averberdışê zerrekê meqaley rê şenê peşti bıdê Wikipediya.