E-Class
Di bukaata | donkey |
---|---|
Nangban yiŋga Yuya | Equus africanus asinus |
Yaɣili Kpamli | subspecies |
Lamba Zuliya | Equus africanus |
Taxon common name | Âne commun, Âne, osioł zwyczajny, pollín, osel |
This taxon is source of | donkey meat |
Sequenced genome URL | http://www.ensembl.org/Equus_asinus_asinus |
MCN code | 0101.30.00 |
Buŋa nyɛla yiŋ binkɔbigu ŋun yi wahu zuliya puuni. O nyɛla binkɔb' so ŋun zooi gbansabila tiŋgbani ni ka bɛ zaŋ o lee binkɔb' so ŋun tumdi tuma pam kamani zuŋɔ yuun' tusa anu n-kuli bala (5000 years). Bunsi ban be dunia yaangi zuɣu zuŋɔ gari tuhi-kɔbisinahi (400 thousand). Bɛ tooi zooya ka bɛ bela tiŋgbani shɛŋa din na lɛbigira ni ka bɛ tooi kuli zaŋdi ba leeri bɛ tuuntumdi binkɔbiri. Tuuntumdi binkɔbiri tooi zooya ka bɛ nyɛla binkɔbiri ban bindira nyabu dii ka wahala. Bunsi bela n-tooi be tiŋgbani shɛŋa din pun lɛbigi puuni ka bɛ zaŋ ba lee yiŋ' binkɔbiri bee binkɔb' diɛmda.Lala n-lahi nyɛli, buŋa nyɛla alahaʒiba binkɔbiga, buŋa yi niŋla yuunkɔb'ga gba o ka o yi pa miliya, sahakam shee o lana kuli taɣiro n kpɛhiri, ka o tɛha nyɛmi ni o lan' ŋɔ yi guho n-je, o ni kari o laɣiri naba na. Yaha, di be bunsi biɛhisi puuni, ka ban maliba kuri bukaata ka mali kpahima nyɛrili, kotɔmsi, soyikana nti suhi n buŋa ni o chani la saɣnarigu ka buŋ maa yi ʒaya n wumda, o yi zaŋ buŋ maa yi chaŋ ka ti bɔri ni o zaŋ o n gari kukuo buŋ maa pala ŋun yɛn chaŋ, ni ka lala n nyɛ alikawule maa. Hali ayi yɛli mi ni a yɛn zaŋɔ tiʒila kawana kpalaŋ piya, ayi chaŋ nti pahi kawana tahili dizuɣu o pala ŋun ni chaŋ, naɣila kpalaŋ pia maa noli. Lala ka kpɛŋ lana Naawuni nam lala binkɔb'gi ŋɔ "buŋa"'.
This article uses material from the Wikipedia Dagbanli article Buŋa, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Lahabali be yaɣili ŋɔ CC BY-SA 4.0 gbaa yihi bɛ yi ti a tibili Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Dagbanli (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.