De Republik Sidafrika (dt.: Republik Südafrika) is a Stoot aun da Sidspitzn vo Afrika und a regionale Wiatschoftsmocht.
Des Laund mit da Haptstod Pretoria liegt zwischnan 22 und 35 Grad sidlicha Braadn sowia zwischn 17 und 33 Grad estlicher Läng (ohne Berücksichtigung vo de Prinz-Edward-Insln). Im Sidn und Sidostn grenzts aun an Indischn Ozean und im Westn aun an Atlantischn Ozean. Im Noadn lieng de Nochboastootn Namibia, Botsuana und Simbabwe, estli davo Mosambik und Eswatini. Des Kenigreich Lesotho is a Enklave, wiad oiso voiständig vo Sidafrika umschlossn.
| |||||
Woispruch: ǃke e: ǀxarra ǁke (ǀXam fia: Vaschiedene Vöka vaeint) | |||||
Amtssprache | Afrikaans, Englisch, Süd-Ndebele, isiXhosa, isiZulu, Nord-Sotho, Süd-Sotho, Setswana, Siswati, Tshivenda, Xitsonga | ||||
Hauptstadt | Exekutive: Pretoria Legislative: Kapstadt Judikative: Bloemfontein | ||||
Regierungssitz | Pretoria | ||||
Staatsoberhaupt, zugleich Regierungschef | President Cyril Ramaphosa | ||||
Fläche | 1.219.912 km² | ||||
Einwohnerzahl | 54.002.000 (2014) | ||||
Bevölkerungsdichte | 42 Einwohner pro km² | ||||
Bruttoinlandsprodukt | 287.219 Mio. US-Dollar (32.) (2009) | ||||
Bruttoinlandsprodukt pro Einwohner | 5.824 US-Dollar (74.) (2009) | ||||
Index der menschlichen Entwicklung | 0,683 (129.) | ||||
Währung | Rand | ||||
Unabhängigkeit | 31. Mai 1910 | ||||
Nationalhymne | National Anthem of South Africa | ||||
Zeitzone | UTC+2 | ||||
Kfz-Kennzeichen | ZA | ||||
Internet-TLD | . za | ||||
Telefonvorwahl | +27 | ||||
Sidafrika is a ethnisch gmischts Laund, in dem wos Menschn vo oin Hautfoam lem und des zweng dera Vüfoit oft ois Rengbogennation bezeichnt wiad.
Des Laund liegt am sidlichstn Ruand vom afrikanischn Kontinent und hod a Gstodlinie vo mea ois 2500 km, de wos an zwa Ozeanen liegt (da Atlantische und da Indische Ozean). Sidafrika hod a Fläch vo 1219.912 km², des entspricht rund da 3,4-fochn vo da Fläch vo Deitschland. Des Zentreuplateau, aa Highveld gnennt, liegt in ana Häh zwischn 900 und 2000 Meta.
De Drakensbeag durchziang s Land vom Noadostn bis in de Enklave Lesotho im Sidostn. Da hechste Beag vo Sidafrika is da Mafadi mit 3450 m. Noadwestli vo Bloemfontein liegt de Kalahari-Wiastn und ziagt si duach Botsuana bis noch Namibia eine. Am Kap Agulhas (port.: agulhas Nodln), da Sidspitzn vom Kontinent, treffn si da Atlantik und da Indische Ozean. Westli davo liegts Kap vo da Guadn Hoffnung (Cape of Good Hope oda Kaap van die Goeie Hoop).
Zu Sidafrika ghean aa de Prince-Edward-Inseln im sidlichn Indischn Ozean.
Religion (Stond: Meaz 2008) | Aunzoi | Prozent |
---|---|---|
Independent African Churches, wia Zion Christian Church | 12.066.969 | 25,74 |
Nederduits Gereformeerde Kerk | 4.172.340 | 8,9 |
Remisch-Katholische Kiachn | 4.031.699 | 8,6 |
Evangelisch-methodistische Kiachn | 3.328.496 | 7,1 |
Anglikanische Kiachn | 1.875.209 | 4,0 |
Evangelisch-lutherische Kiachn | 1.218.886 | 2,6 |
Neiapostolische Kiachn | 440.000 | 0,94 |
aundere christliche Kiachn | 8.260.295 | 17,62 |
Animismus | 937.604 | 2,0 |
Hinduismus | uma 656.000 | 1,4 |
Islam | uma 656.000 | 1,4 |
Judndum | uma 94.000 | 0,2 |
Zeign Jehovas | 81.500 | 0,17 |
sonstige Religionen | 5.860.028 | 12,5 |
konfessionslos | uma 3.281.600 | 7,0 |
Gsaumt | uma 46.960.626 | 100,0 |
Sidafrika hod seitn End vo da Apartheid öf aumtliche Laundessprochn: Englisch, Afrikaans, isiZulu, Siswati, Süd-Ndebele, Sesotho, Sepedi, Xitsonga, Setswana, Tshivenda und isiXhosa. Des Laund it damit noch Indien desjenige wos de mastn offiziön Sprochen vo da Wöd hod. Dementsprechend gibts aa öf untaschiedliche offiziölle Laundesnaumen.
Am End vo da Apartheid im Joa 1994 san de ehemolign pseudounobhängign Homelands in de politische Struktua vo Sidafrika integriat wuan. Des hod zua Auflesung vo de bisherign via Provinzn (Kapprovinz, Natal, Oranje-Freistaat und Transvaal) gfiat, de wos duach nein neie Provinzn dasetzt wuan san und jetzt des gsaumte Stootsgebiet vo Sidafrika umfossn. De Provinzn san wieda in insgsaumt 52 Distrikte untateut. De Provinzn vo Sidafrika san:
Nr. | Provinz | Ehemolige Homelands und Provinzn | Haptstod | Fläch (km²) | Bevejkarung (2007) |
---|---|---|---|---|---|
1 | Western Cape (Westkap) | Kapprovinz | Kapstadt | 129.370 | 5.278.585 |
2 | Northern Cape (Nordkap) | Kapprovinz | Kimberley | 361.830 | 1.058.060 |
3 | Eastern Cape (Ostkap) | Kapprovinz, Transkei, Ciskei | Bhisho | 169.580 | 6.527.747 |
4 | KwaZulu-Natal | Natal, KwaZulu, Transkei | Pietermaritzburg | 92.100 | 10.259.230 |
5 | Free State (Freistaat) | Oranje-Freistaat, BophuThat'swana, QwaQwa | Bloemfontein | 129.480 | 2.773.059 |
6 | North West (Nordwest) | Transvaal, Kapprovinz, BophuThat'swana | Mafikeng | 116.320 | 3.271.948 |
7 | Gauteng | Transvaal | Johannesburg | 17.010 | 10.451.713 |
8 | Mpumalanga | Transvaal, KwaNdebele, KaNgwane, BophuThat'swana, Lebowa | Nelspruit | 79.490 | 3.643.435 |
9 | Limpopo | Transvaal, Venda, Lebowa, Gazankulu | Polokwane | 123.900 | 5.238.286 |
In da groußn Gmoareform vom Joa 2000 san vü bekaunte sidafrikanische Städt mit eanan umliengdn Gmoana und Townships vaeinigt wuan. Anige vo de neichn Metropoln-Gmoana (engl.: Metropolitan Municipality) san umgnennt wuan. De neien Naumen san haptsächli aus da Bantusproch obgleitet wuan.
A Iwasicht iwa de greßtn Metropolitan Municipalities:
Rang | Gmoa | Fläch (km²) | Eihwohna (2007) | Provinz |
---|---|---|---|---|
1 | City of Johannesburg | 1.644 | 3.888.180 | Gauteng |
2 | City of Cape Town | 2.499 | 3.497.097 | Westkap |
3 | eThekwini | 2.292 | 3.468.086 | KwaZulu-Natal |
4 | Ekurhuleni | 1.924 | 2.724.229 | Gauteng |
5 | City of Tshwane | 2.198 | 2.345.908 | Gauteng |
6 | Nelson Mandela Bay (Port Elizabeth) | 1.952 | 1.050.930 | Ostkap |
Duach de gändatn Stodgebiete eagem si aundere Eihwohnazaoin, weu do mastns nua des friachare Stodgebiet gmant is. So wiad z. B. Soweto seit da Vawoitungsreform zu Johannesburg zöhd.
Raung | Städtische Siedlung | Provinz | Eihwohna (2010) |
---|---|---|---|
1 | Kapstadt | Westkap | 3.648.807 |
2 | Durban | KwaZulu-Natal | 3.512.243 |
3 | Johannesburg | Gauteng | 2.058.044 |
4 | Soweto | Gauteng | 1.801.772 |
5 | Pretoria | Gauteng | 1.724.533 |
6 | Port Elizabeth | Ostkap | 1.182.233 |
7 | Pietermaritzburg | KwaZulu-Natal | 937.594 |
8 | Benoni | Gauteng | 671.064 |
9 | Welkom | Freistaat | 614.517 |
10 | Bloemfontein | Freistaat | 609.046 |
De wichtign Wiatschoftskennzoin Bruttoinlandsprodukt, Inflation, Haushoitssaldo und Außnhaundl hom si in de letztn Joa wia foigt entwicklt:
Vaändarung vom Bruttoinlandsprodukt (BIP), real | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
in % gengiwan Vuajoa | ||||||||||||||
Joa | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 |
Vaändarung in % gengiwan Vuajoa | 0,8 | 2,0 | 3,5 | 2,7 | 3,7 | 3,0 | 4,6 | 4,9 | 5,3 | 5,6 | 5,5 | −1,8* | 2,6** | 3,7** |
Quelle: gtai | * = Schätzung, ** = Prognosn |
Entwicklung vom BIP (nominal) | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
absolut (in Mrd. US$) | je Eihwohna (in Tsd. US$) | ||||||||||||
Joa | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | Joa | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 |
BIP in Mrd. US$ | 215 | 239 | 256 | 286 | 277 | 287* | BIP je Eihw. (in Tsd. US$) | 4,6 | 5,1 | 5,4 | 6,0 | 5,7 | 5,8* |
Quelle: gtai | * = Schätzung |
Entwicklung vo da Inflationsratn | Entwicklung vom Haushoitssaldo | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
in % gengiwan Vuajoa | in % des BIP („minus“ = Defizit im Stootshaushoit) | |||||||||||
Joa | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | Joa | 2007 | 2008 | 2009 |
Inflationsratn | 5,8 | 1,4 | 3,4 | 4,6 | 7,2 | 11,5 | 7,1* | 5,8** | Haushoitssaldo | 0,1* | −1,1* | −5,8* |
Quellen: IMF, gtai | * = Schätzung, ** = Prognosn |
Entwicklung vom Außnhaundl | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
in Mrd. US$ und sei Vaändarung gengiwan Vuajoa in % | ||||||||||||||
2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | ||||||||
Mrd. US$ | % gg. Vj. | Mrd. US$ | % gg. Vj. | Mrd. US$ | % gg. Vj. | Mrd. US$ | % gg.Vj. | Mrd. US$ | % gg.Vj. | Mrd. US$ | % gg.Vj. | Mrd. US$ | % gg.Vj. | |
Eihfua | 34 | 28 | 47 | 38 | 56 | 20 | 70 | 25 | 81,7 | 16,7 | 90,6 | 10,9 | 65,8 | -27,4 |
Ausfua | 36 | 20 | 46 | 29 | 53 | 16 | 65,8 | 24 | 75,9 | 15,3 | 86,1 | 13,4 | 66,1 | -23,2 |
Saldo | 1,3 | −1,6 | −3,5 | −4,2 | −5,8 | −4,5 | 0,3 | |||||||
Quelle: gtai |
Da Stootshaushoit hod 2009 Ausgom vo umgrechnet 94,6 Mülliardn US-Dollar umfosst, de Eihnaumen hom 77,9 Mülliardn US-Dollar betrong. Des Haushoitsdefizit dahea 5,9 % vom BIP.
De Stootsvaschuidung hod 2009 82,8 Milliardn US-Dollar oda 29,5 % des BIP betrong.
2006 hom si de Stootsausgom (in % des BIP) wia foigt vateut:
Sidafrika hod weng da historischn Entwicklung und ethnischn Vuifoit ka einheitliche Kuitua. Sidafrika wiad deshoib heit oft ois Rengbogennation bezeichnt, weus nua wenige Lända auf da gaunzn Wejd gibt, de wos so vui vaschiedane Kuituan aus oin Eadteun hod.
In da sidafrikanischn Kuchl liegt da Schwaapunkt auf Fleischspeisn, Grüün (afrikaans: Braai) gheat deshoib zu de beliabtastn Freizeitbeschäftigunga. Tippische Speisn fias Braai san Boerewors (a schoafe, grobe Wuaschtsuatn), Steaks, Lamm-, Schweinekoteletts und Fiisch iwa Hoizkoin grüüt. A weidare Spezialität is Biltong, a Oat drocknats Fleisch vom Rind oda Wüd, des wos in Sidafrika aa oft ois Snack gessn wiad. Beliabt san a indische Curry-Speisn. Des bekaunteste Gricht fia oame Leit is Mealie-Pap (Ugali), a Oat Polenta.
In Sidafrika gibts foignde gsetzliche Feiadog. Waun a Feiadog af an Sunndog foit, daun is da drauf foignde Mondog a Feiadog.
Datum | Boarischa Naum | Sidafrikanischa Naum | Anmerkungen |
---|---|---|---|
1. Jenna | Neijoa | New Year’s Day | |
21. Meaz | Dog vo de Menschnrechte | Human Rights Day | Joaresdog vom Massaka vo Sharpeville vo 1960 |
Meaz oda Aprü | Koafreidog und Ostamondog | Good Friday und Family Day | Freidog vua und Mondog nochn Ostersunndog |
27. Aprü | Freiheitsdog | Freedom Day | Joaresdog vo de easchtn demokratischn Woin 1994 |
1. Mai | Dog vo da Orwad | Workers’ Day | |
16. Juni | Dog vo da Jugend | Youth Day | Joaresdog vom Beginn vom Soweto-Aufstaund 1976 |
9. August | Dog vo de Frauen | National Women’s Day | Joaresdog vo da Frauen-Demonstration geng des Poss-Gsetz 1956 |
24. Septemba | Dog vom Eabe | Heritage Day | |
16. Dezemba | Vasöhnungsdog | Day of Reconciliation | Joaresdog vo da Schlocht am Blood River 1838 zwischn Buren und Zulu |
25./26. Dezemba | Weihnochtn | Christmas Day und Boxing Day |
De mit Obstaund populeaste Spoatoat unta da schwoazm Bevejkarung is Fuaßboi. De Sidafrikanische Fuaßboinationoimannschaft, vo de Fans Bafana Bafana (vo isiZulu: unsare Buam) gnennt, hod si zwamoi fia de Endrunde um de Fuaßboi-Wödmastaschoft qualifizian kena (1998 und 2002). 2010 hod Sidafrika ois easchts Laund in Afrika de Fuaßboiwödmastaschoft ausgricht. Da greßte Eafoig vo da Fuaßboinationoimaunschoft woa bis jetzt da Gwinn vo da Afrikamastaschoft 1996.
De wichtigaste Spoatoat vo de Weißen is Rugby, gfoigt vo Cricket. De wichtigstn Eafoige vo da Rugby Nationoimauschoft (Spitznaum "Springboks") woa da Gwinn vo da Wödmastaschoft 1995 und 2007.
-28.61666666666724.33333333333329° S, 24° O
Algerien | Angola | Äquatorialguinea | Äthiopien | Benin | Botsuana | Burkina Faso | Burundi | Dschibuti | Egyptn | Öifnboaküstn | Eritrea | Eswatini | Gabun | Gambia | Ghana | Guinea | Guinea-Bissau | Kamerun | Kap Verde | Kenia | Komorn | Kongo (Dem. Rep.) | Kongo (Rep.) | Lesotho | Liberia | Libyen | Madagaskar | Malawi | Mali | Marokko | Mauretanien | Mauritius | Mosambik | Namibia | Niger | Nigeria | Ruanda | Sambia | São Tomé und Príncipe | Senegal | Seychelln | Sierra Leone | Simbabwe | Somalia | Sidafrika | Sudan | Sidsudan | Tansania | Togo | Tschad | Tunesien | Uganda | Zentralafrikanische Republik |
Antigua und Barbuda | Australien | Bahamas | Bangladesch | Barbados | Belize | Botsuana | Brunei | Dominica | Eswatini | Fidschi | Gabun | Gambia | Ghana | Grenada | Guyana | Indien | Jamaika | Kamerun | Kanada | Kenia | Kiribati | Lesotho | Malawi | Malaysia | Malediven | Malta | Mauritius | Mosambik | Namibia | Nauru | Neuseeland | Nigeria | Pakistan | Papua-Neuguinea | Ruanda | Salomonen | Sambia | Samoa | Seychellen | Sierra Leone | Singapur | Sri Lanka | St. Kitts und Nevis | St. Lucia | St. Vincent und die Grenadinen | Südafrika | Tansania | Togo | Tonga | Trinidad und Tobago | Tuvalu | Uganda | Vanuatu | Vaoanigts Kinireich | Zypern |
This article uses material from the Wikipedia Boarisch article Sidafrika, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Der Inhalt ist verfügbar unter CC BY-SA 4.0, sofern nicht anders angegeben. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Boarisch (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.