Сводешил cияхІ (инг. Swadesh listcode: en is deprecated ) буго америкаялъулав лингвист Моррис Сводешица бахъараб аллат, жиндир кумекалдлъун бищун щулияб аслуялъулаб къамус гІадаб сипаталда рекъон батІи-батІиял мацІазда гъоркьоб бугеб гІагарлъиялъул хурхеналъе къимат кьолеб.
Гьеб буго кинаб букІаниги мацІалъул кьучІал лексемазул, жал гІага-шагарго «кьучІлъиялда» гІодобе иналда рекъон тартибалд лъурал, стандартлъизабураб сияхІ. Бищун кІвар бугеб лексикаялъул минималияб къадар бихьизабун буго 100 рагІи бугеб Сводешил сияхІалда. Гьединго хІалтІизабула басрияб ва дагьабги семантикияб рахъалъ щулияб, амма дагьабги гІатІидаб 207 рагІи бугеб Сводешил сияхІги.
№ | Авар | Ингилис | ХФА |
---|---|---|---|
1 | дун | I | |
2 | мун | you | |
3 | гьев, гьей, гьеб | he, she, it | |
4 | ниж, нилІ | we | |
5 | нуж | you | |
6 | дол | they | |
7 | гьаб | this | |
8 | доб | that | |
9 | гьаниб | here | |
10 | доба, гъоба | there | |
11 | щив | who | |
12 | щиб | what | |
13 | киб | where | |
14 | кида | when | |
15 | кин | how | |
16 | гуро | not | |
17 | киналго, кинабго | all | |
18 | гІемерал, гӀемер | many | |
19 | чанго | some | |
20 | дагьал | few | |
21 | батІиял | other | |
22 | цо | one | |
23 | кӀиго | two | |
24 | лъабго | three | |
25 | ункъго | four | |
26 | щуго | five | |
27 | кӀудияб | big | |
28 | халатаб | long | |
29 | гӀатӀидаб | wide | |
30 | бицатаб | thick | |
31 | бакӀаб | heavy | |
32 | гьитӀинаб | small | |
33 | къокъаб | short | |
34 | чӀедераб | narrow | |
35 | тӀеренаб | thin | |
36 | чӀужугӀадан | woman | |
37 | бихьинчи, чи | man | |
38 | гӀадан, инсан | man (human) | |
39 | лъимер | child | |
40 | лъади, чӀужу | wife | |
41 | рос | husband | |
42 | эбел | mother | |
43 | эмен | father | |
44 | рухІчІаголъи, хӀайван | animal | |
45 | ччугӀа | fish | |
46 | хӀинчӀ | bird | |
47 | гьой | dog | |
48 | нацӀ | louse | |
49 | борохь | snake | |
50 | хӀапаро | worm | |
51 | гъветӀ | tree | |
52 | рохь | forest | |
53 | тӀил | stick | |
54 | пихъ | fruit | |
55 | хьон | seed | |
56 | тӀамах | leaf | |
57 | кьибил | root | |
58 | хъал | bark | |
59 | тӀегь | flower | |
60 | хер | grass | |
61 | квар | rope | |
62 | тӀом | skin | |
63 | гьан | meat | |
64 | би | blood | |
65 | ракьа | bone | |
66 | кьаралъи, тІатІи | fat | |
67 | хоно | egg | |
68 | лълъар (лІар) | horn | |
69 | рачӀ | tail | |
70 | хӀули | feather | |
71 | рас | hair | |
72 | бетӀер | head | |
73 | гӀин | ear | |
74 | бер | aye | |
75 | магІазукъалал | nose | |
76 | кӀал | mouth | |
77 | гӀус, ца | tooth | |
78 | мацӀ | tongue | |
79 | малъ | fingernail | |
80 | хӀетӀе | foot | |
81 | бох (мачІчІуялдаса хІатІиде) | leg | |
82 | наку | knee | |
83 | квер, хъат | hand | |
84 | кваркьи | wing | |
85 | чехь (цІинадаса гъоркье) | belly | |
86 | бакь-кӀач, ургьимес | guts | |
87 | габур | neck | |
88 | мугъ | back | |
89 | керен | breast | |
90 | ракӀ | heart | |
91 | тӀул | liver | |
92 | гьекъезе (лъим) | to drink | |
93 | кваназе | to eat | |
94 | хӀанчӀизе | to bite | |
95 | цӀункӀизе | to suck | |
96 | тузе | to spit | |
97 | лагӀизе | to vomit | |
98 | пузе (гьури) | to blow | |
99 | хӀухьел цӀазе | to breathe | |
100 | релъизе | to laugh | |
101 | бихьизе | to see | |
102 | рагӀизе | to hear | |
103 | лъазе | to know | |
104 | ургъизе, пикру гьабизе | to think | |
105 | махІ чІвазе, сунтӀизе | to smell | |
106 | хӀинкъизе | to fear | |
107 | кьижизе | to sleep | |
108 | гӀумру гьабизе | to live | |
109 | хвезе | to die | |
110 | чӀвазе | to kill | |
111 | къеркьезе, рагъизе (тушмангун) | to fight | |
112 | чан гьабизе (рохьоб) | to hunt | |
113 | кьабизе (цо нухалъ квералъ) | to hit | |
114 | къотӀизе (носоца) | to cut | |
115 | бикьизабизе, бикьизе | to split | |
116 | къазабизе, хІунчизабизе (нус) | to stab | |
117 | хъарсине | to scratch | |
118 | бухъизе (гвенд) | to dig | |
119 | лъедезе, лъим ххазе (иш гьабизе кІвей) | to swim | |
120 | роржине | to fly | |
121 | рилІине, ине, хьвадизе | to walk | |
122 | рачӀине | to come | |
123 | регизе (бусада) | to lie | |
124 | гӀодор чӀезе | to sit | |
125 | рахъун чӀезе | to stand | |
126 | сверизаризе, руссинаризе | to turn | |
127 | бортизе, щапизе | to fall | |
128 | кьезе | to give | |
129 | кквезе (квералъ) | to hold | |
130 | данде къазе, тІаде цузе | to sqeeze | |
131 | лІулІазе (гІемер) | to rub | |
132 | чуризе (кверал) | to wash | |
133 | бацIцӀине (хІур) | to wipe | |
134 | цӀазе (жиндего тІаде) | to pull | |
135 | цузе (цебе, жиндасаго) | to push | |
136 | рехизе (гамачІ) | to throw | |
137 | бухьине (кваралъ) | to tie | |
138 | букъизе (гурде) | to sew | |
139 | рикӀкӀине | to count | |
140 | абизе | to say | |
141 | кечӀ ахӀизе | to sing | |
142 | хӀазе | to play | |
143 | лъедон ине, лъедине (гама) | to float | |
144 | чвахизе | to flow | |
145 | цӀорозе (лъим) | to freez | |
146 | гьорозе (бох) | ro swell | |
147 | бакъ | sun | |
148 | моцӀ | moon | |
149 | цӀва | star | |
150 | лъим | water | |
151 | цӀад | rain | |
152 | гІор, лъар | river | |
153 | хӀор | lake | |
154 | ралъад | sea | |
155 | цӀам | salt | |
156 | гамачӀ, гьецІо | stone | |
157 | сали | sand | |
158 | хӀур | dust | |
159 | ракь | earth | |
160 | накӀкӀ | cloud | |
161 | хьухь, гIодонакIкI | fog | |
162 | зоб | sky | |
163 | гьури | wind | |
164 | гӀазу | snow | |
165 | цӀвер | ice | |
166 | кӀкӀуй | smoke | |
167 | цӀа | fire | |
168 | рахъу, мухIур | ash | |
169 | цІа рекІине, бухӀизе | to burn | |
170 | нух | road | |
171 | мегӀер | mountain | |
172 | багӀараб | red | |
173 | гӀурччинаб | green | |
174 | тӀогьилаб | yellow | |
175 | хъахӀаб | white | |
176 | чӀегӀераб | black | |
177 | сордо | night | |
178 | къо | day | |
179 | сон, лъагІел | year | |
180 | хинаб (гьава-бакъ) | warm | |
181 | цӀорораб (гьава-бакъ) | cold | |
182 | цӀураб (хъаба) | full | |
183 | цӀияб | new | |
184 | басрияб | old | |
185 | лъикӀаб | good | |
186 | квешаб | bad | |
187 | махӀцараб | rotten | |
188 | чорокаб, хъубаб | dirty | |
189 | битӀараб (нух) | straight | |
190 | гургинаб | round | |
191 | бегӀераб (нус) | sharp | |
192 | тӀехIараб (нус) | dull | |
193 | цӀвакараб, битӀараб | smoth | |
194 | биччараб | wet | |
195 | бакъвараб | dry | |
196 | битӀараб, ритІухъаб | correct | |
197 | гӀагараб, аскІосеб | near | |
198 | рикӀкӀадаб | far | |
199 | кваранаб | right | |
200 | квегӀаб | left | |
201 | аскӀоб, -хъ, -да | at | |
202 | жаниб, -лъулІ, -улІ, -об, -иб | in | |
203 | цадахъ, -гун | with | |
204 | ва, -ги | and | |
205 | нагагь, -ани, -ни | if | |
206 | щайгурони, щай абуни, щай гурелъул | because | |
207 | цӀар (инсанасул) | name |
ГъоркьегІан кьун буго 207 рагІи бугеб стандартияб Сводешил сияхІ ингилис мацІалдаса дурус гьабураб таржамагун, гьлъул комментариялги гІадахъ росун ва гІемерисел лексемабазул магІнабиги ингилис мацІалда жидер аслияб магІнаяле данде ккезарун.
№ | Авар | ИФА | № | Авар | ИФА | № | Авар | ИФА | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | дун | dun | 70 | хӀули | ˈħu.li | 139 | рикӀкӀине | ˈri.kːʼi.ne | ||
2 | мун | mun | 71 | рас | räs | 140 | абизе | ˈʔä.bi.ze | ||
3 | эв, эй, эб | ʔew, ʔej, ʔeb | 72 | бетӀер | be.ˈtʼer | 141 | кечӀ ахӀизе | ket͡ʃʼ‿ˈä.ħi.ze | ||
4 | ниж, нилӀ | niʒ, nit͡ɬː | 73 | гӀин | ʕin | 142 | хӀазе | ˈħä.ze | ||
5 | нуж | nuʒ | 74 | бер | ber | 143 | лъедине(гама) | ˈɬːe.di.ne | ||
6 | дол | doɫ | 75 | мегІер | me.ˈʕer | 144 | чвахизе | ˈt͡ʃʷä.χːi.ze | ||
7 | гьаб | häb | 76 | кӀал | kʼäɫ | 145 | цӀорозе (лъим) | t͡sːʼo.ˈro.ze | ||
8 | доб | dob | 77 | гӀус | ʕus | 146 | гьорозе (бох) | ho.ˈro.ze | ||
9 | гьаниб | ˈhä.nib | 78 | мацӀ | mät͡sːʼ | 147 | бакъ | bäq͡χːʼ | ||
10 | доба, гъоба | do.ˈbä, ʁo.ˈbä | 79 | малъ | mäɬ | 148 | моцӀ | mot͡sːʼ | ||
11 | щив | ʃːiw | 80 | хӀетӀе | ħe.ˈtʼe | 149 | цӀва | t͡sːʷʼä | ||
12 | щиб | ʃːib | 81 | бох (мачІчІалдаса хІатІиде) | boχː | 150 | лъим | ɬːim | ||
13 | киб | kib | 82 | наку | ˈnä.ku | 151 | цӀад | [t͡sːʼäd | ||
14 | кида | ˈki.dä | 83 | хъат | q͡χːät | 152 | гІор | ʕor | ||
15 | кин | kin | 84 | кваркьи | kʷär.ˈt͡ɬːʼi | 153 | хӀор | ħor | ||
16 | гуро | ˈɡu.ro | 85 | чехь (цІинадаса гъоркье) | t͡ʃex | 154 | ралъад | rä.ˈɬäd | ||
17 | кинабго, киналго | ˈki.näb.ɡo, ˈki.näɫ.ɡo | 86 | бакь-кӀач | bät͡ɬːʼ.kʼät͡ʃ | 155 | цӀам | t͡sːʼäm | ||
18 | гІемераб | ʕe.ˈmer.äb | 87 | габур | ɡä.ˈbur | 156 | гамачӀ | [ɡä.ˈmät͡ʃʼ] | ||
19 | чанго | [ˈt͡ʃ än.ɡo] | 88 | мугъ | [muʁ] | 157 | сали | [ˈsä.li] | ||
20 | дагьаб | [ˈdä.häb] | 89 | керен | [ke.ˈren] | 158 | хӀур | [ħur] | ||
21 | батӀияв батІиял | [bä.ˈtʼi.jäw] [bä.ˈtʼi.jäɫ] | 90 | ракӀ | [räkʼ] | 159 | ракь (грунт) | [rät͡ɬːʼ] | ||
22 | цо | [t͡so] | 91 | тӀул | [tʼuɫ] | 160 | накӀкӀ | [näkʼː] | ||
23 | кӀиго | [ˈkʼi.ɡo] | 92 | гьекъезе (лъим) | [he.ˈq͡χːʼe.ze] | 161 | хьухь, гIодонакIкI | [xux], [ʕo.ˈdo.näkʼː] | ||
24 | лъабго | [ˈɬäb.ɡo] | 93 | кваназе | [kʷä.ˈnä.ze] | 162 | зоб | [zob] | ||
25 | ункъго | [ˈʔunq͡χːʼ.ɡo] | 94 | хӀанчӀизе | [ˈħän.t͡ʃʼi.ze] | 163 | гьури | [huˈri] | ||
26 | щуго | [ˈʃːugo] | 95 | цӀункӀизе | [ˈt͡sːʼun.kʼi.ze] | 164 | гӀазу | [ˈʕä.zu] | ||
27 | кӀудияб | [kʼu.ˈdi.jäb] | 96 | тузе | [tu.ˈze] | 165 | цӀер | [t͡sːʼer] | ||
28 | халатаб | [χːä.ˈɫä.täb] | 97 | лагӀизе | [ˈɫä.ʕi.ze] | 166 | кӀкӀуй | [kːʼuj] | ||
29 | гӀатӀидаб | [ʕä.ˈtʼi.däb] | 98 | пузе (гьури) | [pu.ˈze] | 167 | цӀа | [t͡sʼä] | ||
30 | бицатаб | [bi.ˈt͡sːä.täb] | 99 | хӀухьел цӀазе | [ħu.xel t͡sːʼä.ze] | 168 | рахъу, мухIур | [rä.q͡χːu], [mu.ˈħur] | ||
31 | бакӀаб | [ˈbä.kʼäb] | 100 | релъизе | [ˈre.ɬi.ze] | 169 | цІа рекІине, бухӀизе | [ˈt͡sʼä re.kʼi.ne][ˈbu.ħi.ze] | ||
32 | гьитӀинаб | [hi.ˈtʼi.näb] | 101 | бихьизе | [ˈbi.xi.ze] | 170 | нух | [nuχ] | ||
33 | къокъаб | [ˈq͡χːʼo.q͡χːʼäb] | 102 | рагӀизе | [ˈrä. ʕi.ze] | 171 | мегӀер | [me.ˈʕer] | ||
34 | чӀедераб | [t͡ʃːʼe.ˈde.räb] | 103 | лъазе | [ˈɬä.ze] | 172 | багӀараб | [bä.ˈʕä.räb] | ||
35 | тӀеренаб | [tʼe.ˈre.näb] | 104 | ургъизе, пикру гьабизе | [ˈʕur.ʁi.ze] [ˈpik.ru hä.ˈbize] | 173 | гӀурччинаб | [ʕur.ˈt͡ʃːi.näb] | ||
36 | чӀужугӀадан | [t͡ʃːʼu.ʒu.ʕä.ˈdän] | 105 | сунтӀизе | [ˈsːun.tʼi.ze] | 174 | тӀогьилаб | [tʼo.ˈhi.läb] | ||
37 | бихьинчи | [bi.ˈxin.t͡ʃi] | 106 | хӀинкъизе | [ˈħin.q͡χːʼi.ze] | 175 | хъахӀаб | [ˈq͡χːä.ħäb] | ||
38 | гӀадан | [ʕä.ˈdän] | 107 | кьижизе | [ˈt͡ɬːʼi.ʒi.ze] | 176 | чӀегӀераб | [t͡ʃʼe.ˈʕe.räb] | ||
39 | лъимер | [ˈɬi.mer] | 108 | гӀумру гьабизе | [ˈʕum.ru hä.ˈbi.ze] | 177 | сордо | [sor.ˈdo] | ||
40 | чӀужу лъади | [t͡ʃːʼu. ʒu] [ˈɬːä.di] | 109 | хвезе | [ˈχʷe.ze] | 178 | къо | [q͡χʼːo] | ||
41 | рос | [rosː] | 110 | чӀвазе | [ˈt͡ʃʷʼä.ze] | 179 | сон, лъагІел | [son], [ˈɬä.ʕel] | ||
42 | эбел | [ʔe.ˈbel] | 111 | къеркьезе, рагъизе (тушмангун) | [q͡χːʼer.ˈt͡ɬːʼe.ze], [ˈrä.ʁi.ze] | 180 | хинаб (гьава-бакъ) | [ˈχi.näb] | ||
43 | эмен | [ʔe.ˈmen] | 112 | чан гьабизе (рохьоб) | [t͡ʃän hä.ˈbi.ze] | 181 | цӀорораб (гьава-бакъ) | [t͡sʼːo.ˈro.räb] | ||
44 | хӀайван | [ħäj.ˈwän] | 113 | кьабизе(цо нухалъ квералъ) | [ˈt͡ɬːʼä.bi.ze] | 182 | цӀураб (хъаба) | [ˈt͡sʼu.räb] | ||
45 | ччугӀа | [t͡ʃːu.ˈʕä] | 114 | къотӀизе (носоца) | [ˈq͡χːʼo.tʼi.ze] | 183 | цӀияб | [ˈt͡sʼi.jäb] | ||
46 | хӀинчӀ | [ħint͡ʃːʼ] | 115 | хъвалхьине | [ˈq͡χːʷäɫ.xi.ne] | 184 | басрияб | [bäsː.ˈri.jäb] | ||
47 | гьой | [hoj] | 116 | къазабизе, хІунчизабизе (нус) | [q͡χːʼä.zä.ˈbi.ze] | 185 | лъикӀаб | [ˈɬːi.kʼäb] | ||
48 | нацӀ | [nät͡sːʼ] | 117 | гаржинабизе хъарсизе | [ˈq͡χːär.sːi.ze] | 186 | ццидахараб, квешаб | [t͡sːi.ˈdä.χä.räb], [ˈkʷe. ʃäb] | ||
49 | борохь | [bo.ˈrox] | 118 | бухъизе (гвенд) | [ˈbu.q͡χːi.ze] | 187 | махӀцараб | [ˈmäħ.t͡sä.räb] | ||
50 | хӀапаро | [ħä.ˈpä.ro] | 119 | лъедезе, лъим ххазе (иш гьабизе кІвезе) | [ɬːe.ˈde.ze], [ˈɬːim χːä.ze] | 188 | чорокаб | [t͡ʃo.ˈro.käb] | ||
51 | гъветӀ | [ʁʷetʼ] | 120 | роржине | [ˈror.ʒi.ne] | 189 | битӀараб (нух) | [ˈbi.tʼä.räb] | ||
52 | рохь | [rox] | 121 | рилълъине, ине, хьвадизе | [ri.ˈt͡ɬːi.ne], [ˈʔi.ne], [ˈxʷä.di.ze] | 190 | гургинаб | [ɡur.ˈɡi.näb] | ||
53 | тӀил | [tʼil] | 122 | рачӀине | [ˈrä.t͡ʃʼi.ne] | 191 | бегӀераб (нус) | [be.ˈ ʕe.räb] | ||
54 | пихъ | [piq͡χː] | 123 | регизе (ракьалда) | [ˈre. ɡi.ze] | 192 | тӀехIараб (нус) | [ˈtʼe.ħä.räb] | ||
55 | хьон | [xon] | 124 | гӀодор чӀезе | [ʕo.dor ˈt͡ʃːʼe.ze] | 193 | цӀвакараб, битӀараб | [ˈt͡sːʷʼä.kä.räb], [ˈbi.tʼä.räb] | ||
56 | тӀамах | [tʼ.ˈmäχ] | 125 | рахъун чӀезе | [rä.q͡χːun ˈt͡ʃʼe.ze] | 194 | биччараб | [ˈbi.t͡ʃːä.räb] | ||
57 | кьибил | [t͡ɬːʼi.ˈbil] | 126 | сверизаризе, руссинаризе («нухдаса унаго, кваранидехун») | [sːʷe.ri.zä.ˈri.ze], [ˈru.sːi.nä.ri.ze] | 195 | бакъвараб | [bä.ˈq͡χːʷʼä.räb] | ||
58 | хъал | [q͡χːäl] | 127 | бортизе (битІун гІодобе) | [ˈbor.ti.ze] | 196 | битӀараб (хІакъикъияб) | [ˈbi.tʼä.räb] | ||
59 | тӀегь | [tʼeh] | 128 | кьезе | [ˈt͡ɬʼːe.ze] | 197 | гӀагараб, аскІосеб | [ʕä.ˈ ɡä.räb] [ʔäsː.ˈkʼo.sːeb] | ||
60 | хер | [χːer] | 129 | кквезе (квералъ) | [kːʷe.ze] | 198 | рикӀкӀадаб | [ˈri.kʼːä.däb] | ||
61 | квар | [kʷär] | 130 | данде къазе, тІаде цузе (квералъ къуваталдалъун) | [ˈdän.de ˈq͡χʼːä.ze], [ˈtʼä.de ˈt͡su.ze] | 199 | кваранаб | [kʷä.ˈrä.näb] | ||
62 | тӀом | [tʼom] | 131 | лъулъазе (гІемер) | [t͡ɬːu.ˈt͡ɬːä.ze] | 200 | квегӀаб | [ˈkʷe. ʕäb] | ||
63 | гьан | [hän] | 132 | чуризе (кверал) | [ˈt͡ʃu.ri.ze] | 201 | аскӀоб, -хъ, -да | [ʔäsː.ˈkʼob] | ||
64 | би | [bi] | 133 | бацIцӀине (хІур) | [ˈbä.t͡sːʼi.ne] | 202 | жаниб, -лъулъ, -улъ, -об, -иб | [ˈʒä.nib] [-ɬuɬ], [-ut͡ɬː], [-ob], [-ib] | ||
65 | ракьа | [rä.t͡ɬːʼä] | 134 | цӀазе (жиндего тІаде) | [ˈt͡sːʼä.ze] | 203 | цадахъ -гун | [t͡sä.ˈdäq͡χː] [-ɡun] | ||
66 | кьаралъи | [t͡ɬʼːä.ˈrä.ɬi] | 135 | цузе (цебе, жиндасаго) | [ˈt͡su.ze] | 204 | ва, -ги | [wä], [-ɡi] | ||
67 | хоно | χo.ˈno | 136 | рехизе (гамачІ) | ˈre.χːi.ze | 205 | -ани, -ни | äni, ni | ||
68 | лӀар | t͡ɬːär | 137 | бухьине (кварица) | ˈbu.xi.ne | 206 | щайгурони | ˈʃːäj.ɡu.ro.ni | ||
69 | рачӀ | rät͡ʃːʼ | 138 | букъизе (гурде) | ˈbu.q͡χːʼi.ze | 207 | цӀар (чиясул) | t͡sːʼär |
This article uses material from the Wikipedia Авар article Сводешил сияхӀ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Контент рагьараб буго CC BY-SA 4.0 лицензиялда гъоркь, цогидаб бихьизабун гьечӀони. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Авар (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.