Sudán d'o Sud, (oficialment, en anglés, Republic of South Sudan) ye un estau sobirán ubicato en o centro d'Africa, con capital en a ciudat de Juba. Sudán d'o Sud muga con Sudán por o norte; Etiopía por l'este; Kenya, Uganda y a Republica Democratica d'o Congo por o sud; y a Republica Centroafricana por l'ueste.
Republica de Sudán d'o Sud Republic of South Sudan | |||||
| |||||
Himno nacional: | |||||
Capital | Juba | ||||
Forma de gubierno President Vicepresident | Republica Salva Kiir Mayardit Riek Machar | ||||
Fundación • Autonomía • Independencia | 9 de chulio de 2005 9 de chulio de 2011 | ||||
Superficie • Total | Posición 45º 619.745 km² | ||||
Población • Total | Posición º 8.260.490 (2008) |
O gubierno sudanés permitió l'autonomía d'a rechión por l'amplo Alcuerdo de Paz sinyato o 9 de chinero de 2005 en Naivasha (Kenya) con l'Exercito de Liberación d'o Pueblo Sudanés establito por John Garang, mirando de rematar a Segunda Guerra Civil Sudanesa. O 9 de chinero de 2011 se i celebró un referendum ta decidir sobre a suya deseparación de Sudán. O resultato estió d'un 99% a favor d'a independencia, por lo que o 9 de chulio de 2011 s'establió o nuevo estau, 6 anyos dimpués de l'Alcuerdo de Paz.
As barreras cheograficas protechioron o sud de Sudán de l'abance d'o norte, de predominio islamico, fendo que se conservase l'herencio cultural, tradicions y estructuras politicas d'o sud.
Sudán d'o Sud incluye a gran rechión pantanosa Sudd formata por o Nilo Blanco, localment dito Bahr el Jebel. O suyo clima, a diferencia d'o norte de Sudán que ye tropical arido u semiarido, ye tropical humedo u subhumedo. Por eixemplo, Yambio, a capital d'Equatoria occidental y a o costato d'o Zaire tien una pluviometría anyal de 1.142 litros con una estación humeda que dura nueu meses.
S'estima que Sudán d'o Sud tien una población d'uns 8 millons d'habitants, pero como no bi ha habito censos dende fa decadas iste dato no ye guaire fiable. A economía ye basicament rural y d'agricultura de subsistencia. A partir de 2005 a economía prencipia una transición enta un mayor desembolique en zonas urbanas. Os mals en a economía d'as guerras han estau muit importants.
Se'n sabe poco d'a historia de Sudán d'o Sud dica que quedó baixo o gubierno d'Echipto en a decada de 1820. Seguntes as tradicions orals as etnias niloticas dinka, nuer, shilluk, y atras habrían dentrato a o país un poquet antis d'o sieglo X. Mientres o periodo d'o sieglo XV a o XIX as emigracions rivals, mas que mas provenients d'a zona de Bahr el Ghazal, levoron a istos pueblos a o suyo puesto actual. A étnia no-nilotica azande, que dentró en o país en o sieglo XVI y fació o estau mas amplo d'a zona, se troba en os districtos de Maridi, Yambio y Tambura districtos en a fraixa de selva pluvial tropical a l'este d'Equatoria y Bahr el Ghazal. En o sieglo XVIII plegó a étnia avungara y a escape s'imposoron a os azande. O poder d'os avungara continó sin cambeos dica a plegata d'os britanics en zaguerías d'o sieglo XIX.
Estatos d'Africa |
Alcheria | Angola | Benín | Botsuana | Burkina Faso | Burundi | Cabo Verde | Camerún | Chad | Chibuti | Comoras | Costa de Vori | Echipto1 | Eritrea | Eswatini | Etiopia | Gabón | Gambia | Ghana | Guinea | Guinea-Bissau | Guinea Equatorial | Kenya | Lesoto | Liberia | Libia | Madagascar | Malawi | Mali | Marruecos | Mauricio | Mauritania | Mozambique | Namibia | Nícher | Nicheria | Republica Centroafricana | Republica d'o Congo | Republica Democratica d'o Congo | Ruanda | Sahara Occidental2 | Sant Tomé y Prencipe | Senegal | Seychelles | Sierra Leone | Somalia | Somalilandia2 | Sudafrica | Sudán | Sudán d'o Sud | Tanzania | Togo | Tunicia | Uganda | Zambia | Zimbabwe |
Dependencias: Ascensión | Canarias | Ceuta | Madeira | Mayotte | Melilla | Pantelleria | Reunión | Santa Helena | Socotra | Tristán da Cunha |
1 Parcialment en Asia. 2 Parcialment reconoixito u en disputa |
This article uses material from the Wikipedia Aragonés article Sudán d'o Sud, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). O texto ye disponible baixo a Creative Commons Attribution/Share-Alike License; puede que sigan d'aplicación atros termins. Se veiga as Condicions d'uso ta más detalles. Wikipedia ye una marca rechistrada d'a Wiki Du học, una organización sin animo de lucro. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Aragonés (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.