Malaria (vo latiin. mala aria oder mal’aria ‚schlächti Luft‘, bsundrigs sonigi us Sümpf) – au Sumpffieber, Wäggselfieber oder Chalts Fieber, uf Alemannisch au s chalt Wee – isch e Droopechranket, wo vom äizällige Parasit vo dr Gattig Plasmodium verursacht wird.
Früener isch d Malaria au im alemannische Ruum vorchoo, aber sit de Drochelegig vo de Sümpf isch si dört verschwunde.
D Chrankhet wird hützudags hauptsächlig in de Droope und Subdroope dur e Stich vom ene wiiblige Schnoogg (Moskito) vo dr Gattig Anopheles überdräit. Usserhalb vo dene Gebiet löse gläägentlig Moskito, wo dur e Luftvercheer iigschleppt wärde, die sogenannti „Flughaafe-Malaria“ us. Alli Persone im dr Umgääbig vo Flughääfe si in Gfoor, z. B. Lüt wo im Flughaafe schaffe oder in dr Nööchi woone. D Chranket cha au dur Bluettransfusione und bi Laborunfäll überdräit wärde und au en Aasteckig vo dr Mueter uf e Fötus isch mööglig, wenn d Plazenta (bsundrigs wääred dr Geburt) verletzt wird. Dr Mensch und d Anopheles-Schnoogge si s äinzige nennenswärte Erreegerreserwuar vo de humanpathogene Plasmodie.
Mit Compiutermodäll häi Forscher vo dr University of Washington z Seattle für s Joor 2010 öbbe 1,2 Millione Doodesfäll wägen ere Malariainfekzion usgrächnet uf Grund vo Date vo 1980 bis 2010. Noch dene het d Malariastärblikäit im Joor 2004 mit 1,8 Millione Doodesfäll e Höhepunkt erräicht.
Z Dütschland müesse Fäll vo Malaria gmäldet wärde.
Bis vor churzem häi nume vier Erreeger as humanpathogen gulte: Plasmodium falciparum, Plasmodium vivax, Plasmodium ovale und Plasmodium malariae. Noch nöiste Forschigsergäbniss gseet s us, wie wenn e witere Stamm us Südostasie, Plasmodium knowlesi, wo mä dänggt het, ass er hauptsächlig für Makake gföörlig sig, mee Mensche as mä aagnoo het, chönn infiziere. D Stämm underschäide sich seer was dr Verlauf vo dr Chranket und iiri geografischi Verbräitig aagoot. Plasmodium falciparum isch dr Erreeger, wo klinisch am wichdigste und bedrooligste isch.
D Sümptoom vo dr Malaria si hoochs Fieber, wo immer wider, vilmol periodisch, zrugg chunnt, Schüttelfrost, Beschwärde im Maage-Darm-Drakt und Chrämpf. Bsundrigs bi Chinder cha d Chrankhet schnäll zum Koma und Dood füere.
Bitte tue de Hiwiis zu Gsundheitsthemene biachte! |
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Malaria“ vu de dütsche Wiki Alemannisch. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |
This article uses material from the Wikipedia Alemannisch article Malaria, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Dr Inhalt isch verfiegbar unter CC BY-SA 4.0, wänn nyt andersch aagee isch. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Alemannisch (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.