Panliɛ̈tdït

Panliɛ̈tdït ee pinyliɛɛt tɔ̈ pandïtlääu de Apirïka. Yen ee pinylïɛɛt tuc dïtbëtɛɛm në pinynhom, ku kedediäk në dïtë kam piinylïɛɛtëbɛ̈n, Antarktika ku Arktik cök. Dïtëpinyde ë 9,200,000 km² ee thöŋ ka dïtëpiny ë China wëlë Amatnhom Pawut.

Pinyliet ee matic bën ke Parut Apirïka, acëkethën në nɔŋ tiɔpäth në wääryɔu de Wäär Mapïnyliɛlic, Kurdït Atlath ë Maɣreb ku Ɣänthöny Näil tɔ̈ në Yïjip ku Thudän. Aye ciëth jäl Wäärdït Thith tɔ̈ në pabak ku Waar Mapinyciɛlic tɔ̈ në parut aɣet Adɛkdiɛt Atlantic në pacuɔl, të wën pinyliɛɛt wär lɔ tiɔpdhöŋnhom thiääk ke wäryɔu. Lɔ në paguöt, aa ke gëirɛt Thaɣël, ye lääk de baknɔŋtiim alirtucnui ku deŋlïk [semi-arid tropical savannah], thiääk ke ɣänthonykɛm Kiir Niger ku jɔl yaa Lɔ̈k Thudän de Apirïka Guomëpinyliɛɛtic.

Panliɛ̈tdït ee tekic në lääk likmaath, ke nɔŋ: Panliɛ̈tdït pacuɔl, Kurdït Aɣagar ciɛlic, Kurdït Tibesti, Kurdït Air, pinyliɛt Tenere, ku pinyliɛt de Libya.

Botëtïm juëc run, Panliɛ̈tdït acë yaa lɔ bɛŋbɛŋ kɛm pinyliɛɛt ku baknɔŋtiim, ye ŋolic ye ber luoirot në run 41,000, rin wäär de nïpnïp ë yuëënrot de pinynhom aɣäth dëëŋdït Parut Apirïka. Dïtpiny de ee ŋɔɔth pëë bë bɛn matɔc në run kɔ̈k ke 15,000. Ee kɔc luël käämciën lɔn ɣɔn Panliɛ̈tdït ee cë wëël jäl baknɔŋtiim lɔ pinyliɛt në wɛt ciën ee nyuöth në ɣɔɔk ë adɛɛn thin.