Haile Selassie

Haile Selassie I (akölnïnë 23 Pënëdhorou 1892 agut akölnïnë 27 Pënëbɛt 1975), yen ee dhieth në rin Tafari Makonnen Woldemikael, yen ayee dëtiitthööc panë Ethiopia mëënë runë 1916 agut runë 1930 ku yen ayee bënybɛ̈imac mëënë runë 1930 agut runë 1974.

Yenaaye bɛ̈nyakut de Akutajuɛɛr në Amatnhom Apirïka (Organization of African Unity) akölnïnë 25 Pɛnëdhiëc 1963 agut akölnïnë 17 Pënëdhorou 1964 ku akölnïnë 5 Pënëthiarkutök 1966 agut akölnïnë 11 Pënëdhonguan 1967. Yen ayee rantöŋ amackuattök tënë kuat Solomon. Yen aaye Kërëthäno de Muökkɛ̈ŋthïn Ethiopia në pïrde yic ëbɛ̈në. Yen ayee raan thïëkic në akölaköl thɛɛric panë Ethiopia.

Haile Selassie
Haile Selassie I, 1970

Tënë Amatthok de Bɛ̈ɛ̈i nënë runë 1936, bënybɛ̈imac acë luɔi de wëuënäk de kätiɔɔp në Itali tënë kɔckë moc nyïɛny, në tɔŋ cë rɔt loi kaam Itali ku Ethiopia. Haile Selassie ayee anhiarkɛmëpamaac ku tɛkde acï Ethiopia cɔkë mɛt rɔt Amat de Bɛidït, atɛkë në wëlabääny, ku ŋiëëcdït në lɔtueŋ abɛkjuëc në pamaac (multilateralism) ku gëlëmɛt  (collective security) acë rɔt bënë loi ye ke thïɛkic ku tɔ̈ thin këya. Yënë thanypiny në lɔŋden yɔɔtwei kɛɛmkë bɛi nɔŋ määldït/jiɛkdit ku pïnyjuac, kekë acë bɛnë jai wɛrden yenë loi, yenaya kɔc kɔ̈k ye pir thaa kënë ku dupïockathɛɛr aake bënë jamguop rin kënë ku rin kek tak lɔn këc Ethiopia ye lëu bë käkëyam loi ke piath. Kumde acï benë jamguop në Akutyicran (Human Rights Watch) rin cenë banymuknhomŋɛk yetök ku cïn nhomlau thïn.

Kaam akut ye cɔl Akut Rastafari (Rastafari movement), ye cinden kɔc kuany yencök aye thɔŋ të cït kaam raan tïmëtïm rou ku raan tïmëtïm ŋuan, Haile Selassie yenaye riɛu keye raancëlöckudöc në lɔŋ Wɛ̈t de Nhialic, rin Nhialic acë rɔt weel bë yaa raan. Ajök në Jamaica në runë 1930, Akut Rastafari acë ye Haile Selassie tïŋ keye raantöŋ cëlɔckudɔc rin yen, bë bënë rïny mëlälängtöc në lɔŋ dɔɔr athɛɛr, lɔjik ku jɔl yaa lɔtueŋ jiɛk.

Haile Selassie acë thou pɛinïn 27 Pɛnëbɛ̈t runë 1975 ke nɔŋ ruon 83, rin cenë yen bɛnë wëlpinyëriɛl në thöcnhom.

Tags:

Ethiopia

🔥 Trending searches on Wiki Thuɔŋjäŋ:

KɛntocIndi��nPaul Malong Awan.Paankɔc Paguöt ApirïkaKenyaWɛ̈t cɔl DinkaTwitterNew ZealandAköljonbɛ̈nyrɔtMiökKɔɔc LotukoThuɔŋjäŋ alpabethJɔɔrɔAkajaSpainPiny nhomAlathAdiircökCier lony nhialKërëthänuɔɔiToŋgolKäthɛɛr ke Paguot ThudänAbdalla HamdokAliecCier ayɔlPaankɔc Miirlɔckɔc de KoŋgoPiööcëthookLingua Franca NovaDiŋYacpouBarack Hussein ObamaCMäi RecAkuënkäŋApam këdïtAŋuotpuouAlgeriaGuakPiöcëpïrAustraliaNhialic acë dhor në ɣokPiöcëkätiɔɔpAkutluɔilɔjik KäleeclonpathSwadesh listKrithtiano RonaldoTuaany aluranyicaɣɔ̈̈ɔ̈mNijerYöm thiɛk🡆 More