Ariiŋwël

Ariiŋwel aye looi keye kenë jam të mec të ke cïn win tiil. Ee lui bï jam tëthiɔ̈k ku ë rot nuëët ke cɔ̈tmec buɔ̈n luɔi të ciɛ̈th yen ka rïïŋwël alɔ të mec ke riɛl. kuerrot tënë riɛl dɛ̈t bï bɛ̈n lɔ̈ lɛk bï cööt. Ku cɔ̈t alɔ̈ bï riɛl cööt yam nuɛɛt cɔ̈tmec. Aye looi apäth lä lɔ cöök bï raan wën lui cukŋic lɔn cï cööt waar riɛldɛtic, cïmën cï ariiŋwël ŋic raanëbɛ̈n.

Kek acï wëu lik anyai, ku acï kɔc juëc lëu ɣɔ̈c. Pɛɛi thok ëbɛ̈n acï aguir wëu looi ke koor tëcït US$30 ku US$40 pentökic. Ariiŋwël acï yan ɣɔɔc wëu lik bïk ŋic lɔn cï kek nyin cɔ̈tmec löökic ku aliu gɛɛth dït juëc kɔc ke thïn.

Ariiŋwël yam eye cɔl cɔ̈tmec path ku yen acï ŋic kɔc ëbɛ̈n. Ariiŋwël juëc cï ke looi ruon 2010 cök aa cɔ̈tmec path. Alëu bïk luui kecït makuɛ̈n ku ben kɔc jam yeen.

Ariiŋwël në 1950 aɣet 1970 aake dït ku thiekkë ku käjuëc aake ye cuëëcke ye thurumbil. Në akuën thiärrou luɔi wëëth acï rot juak, go muɔ̈ɔ̈k cɔ̈tmec yic piäl. Aya Dr. Martin Cooper ye raan ee Motorola acï cööt tueŋ ariiŋwël ruon 1973. Yeen akëc luui kuat ë töŋ ë riɛl buɔn luɔi ariiŋwël ye ɣok lui aɣet yaaköl. Ariiŋwël tueŋ ku abuɔndeen luɔi aacï cäk enë run 1970 pan Japan. ëmeen ke gɛɛth ëbɛ̈n ku bɛ̈ɛ̈i juäc acï buɔn luɔi ariiŋwël kum.