E-Class
Yaɣ sheli | environmental issue, unintended consequences, externality |
---|---|
N tahi | pollutant |
Di malila tuma | Tingbani biɛhigu taɣimalisi, extinction |
Ŋun bɔhim ŋa nyɛ | pollution and contamination |
Contributing factor of | environmental degradation, Biodiversity loss |
Described at URL | http://servicios.infoleg.gob.ar/infolegInternet/anexos/240000-244999/242082/norma.htm |
Handled, mitigated, or managed by | pollution prevention, Pollution control |
Pollution nyɛla di yi niŋ ka binyɛri shɛŋa din mali barina n ti salinima ni binkobiri zaŋ kpena biɛhigu puuni. Lala barina binyɛra ŋɔ ka silimiinsi bolli ni “pollutants”. Di shɛŋa nyɛla din kana ka daadam nuu ka di ni, ka di nyɛla Naawuni nama m-bala. kamani silimiinsi ni boli shɛli ni “volcanic ash". “Pollution" ŋɔ ni tooi lahi nyɛ daadama gba ni ni tooi nam shɛli n-niŋ biɛhigu ni. Shɛhira kamani saɣiri, bee saɣ' shɛŋa tuun' zuɣu kara ni namdi bahiri na biɛhigu puuni. Lala “pollutants" saɣimdi ti kɔm, tingbani ni pohim viɛlim.
Niriba ni tooi kalindi silimiinsi ni boli shɛli Pollution biɛhigu puuni n-nyɛ; Pɔhim saɣimbu, Kɔm saɣimbu nti pahi tingbani saɣimbu.
Teeku saɣimbu niŋdimi di yi ti niŋ ka ninsalinima tumtumsa kamani pukparilim, industrial, yaɣ’ shεli saɣiri nti pahi binyεr’ shεŋa zo n-ti lu teeku ni m-bo barina ti li. Lala saɣiri ŋɔ vaabu pihinii, kɔbigu vaabu puuni nyεla din yiri tingbanni tuma ni na dimini teeku puuni gba tɔhiri la zaa yoli.
Pollution bee saɣimbu balibu ni ku zooi shɛm biɛhigu ni lahi nyɛla din mali barina nima pam biɛhigu maani.
Barina nim shɛŋa din mali n-nyɛ;
Pohim saɣimbu barina nima ; Pohim saɣimbu nyɛla din mali barina nim pam biɛhigu puuni, ŋan shɛŋa n-nyɛ:
. Suhu doro kamani suhudamli
. Kɔhingu
. Vuhim yɛlimuɣira
. Nina zaɣisibu
. Nyee yiligu
. Lɔŋni zaɣisibu ni
. Nyɔkoba yɛlimuɣira
Biɛhigu ni saɣimbu barina nima ; shɛŋa n-nyɛ;
. Tingban biisim
. Sa'miri ko' tula
. Ŋarikputi saa zuɣu
. Nahingu n-ti mɔɣini binkɔbiri ni din pahi pahi.
Kom saɣimbu barina shɛŋa n-nyɛ ;
. Di tahiri kom dɔriti kamani nyiya, napɔŋtimtimli, yumaha ni din pahi
. Di nyɛla din diri kom ni binkɔbiri nyevuya
. Di saɣindi ko' yurima
This article uses material from the Wikipedia Dagbanli article Pollution, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Lahabali be yaɣili ŋɔ CC BY-SA 4.0 gbaa yihi bɛ yi ti a tibili Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Dagbanli (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.