17Eg Ganrif Yng Nghymru
Roedd yr ail ganrif ar byntheg yng Nghymru yn gyfnod a ddominyddwyd gan dwf Protestaniaeth a'i henwadau a'r ymrafael am rym gwladol rhwng y frenhiniaeth a'r senedd yn Lloegr.
| Hanes Cymru | |
|---|---|
 Mae'r erthygl hon yn rhan o gyfres | |
| Cyfnodau | |
| Cynhanes | |
| Cyfnod y Rhufeiniaid | |
| Oes y Seintiau | |
| Yr Oesoedd Canol | |
| Yr Oesoedd Canol Cynnar | |
| Oes y Tywysogion | |
| Yr Oesoedd Canol Diweddar | |
| Cyfnod y Tuduriaid | |
| 17eg ganrif | |
| 18fed ganrif | |
| 19eg ganrif | |
| 20fed ganrif | |
| Y Rhyfel Byd Cyntaf | |
| Y cyfnod rhwng y rhyfeloedd | |
| Yr Ail Ryfel Byd | |
| 21ain ganrif | |
| Teyrnasoedd | |
| Deheubarth | |
| Gwynedd | |
| Morgannwg | |
| Powys | |
| Yn ôl pwnc | |
| Hanes crefyddol | |
| Hanes cyfansoddiadol | |
| Hanes cyfreithiol | |
| Hanes cymdeithasol | |
| Hanes demograffig | |
| Hanes economaidd | |
| Hanes gwleidyddol | |
| Hanes LHDT | |
| Hanes milwrol | |
| Hanes morwrol | |
| Hanes tiriogaethol | |
| Hanesyddiaeth | |
 WiciBrosiect Cymru | |
Cronoleg
- 1610au: Piwritaniaeth yn dechrau ennill tir, ar draul Anglicaniaeth
- 1617-1630 : William Vaughan yn ceisio sefydlu Cambriol, gwladfa Gymreig yn Newfoundland
- 1620 : Mae'r llong Mayflower yn hwylio i'r Amerig; ymhlith y Tadau Pererin, mae pump o Gymry
- 1621 : John Davies yn cyhoeddi Antiquae Linguae Britannicae Rudimenta
- 1630 : Cyhoeddi Y Beibl Bach gan yr esgob Richard Parry a'r Dr John Davies o Fallwyd.
- 1632 : John Davies yn cyhoeddi ei ramadeg Cymraeg-Lladin yr Antiquae Linguae Britannicae Dictionarum Duplex
- 1639 : Yr eglwys ymneilltuol gyntaf yn cael ei sefydlu yn Llanfaches
- 1641 : Dechrau Rhyfel Cartref Lloegr, fydd yn para hyd 1660
- 1644 : Y brenin Siarl I o Loegr yn caslgu milwyr yng Nghymru
- 1648 : Cipio Castell Penfro gan luoedd y Senedd; diwedd y rhyfel cartref cyntaf; yr ail ryfel yn dechrau; Brwydr San Ffagan; Cromwell yng Nghymru
- 1649 : Dienyddio'r brenin Siarl I; arglwyddiaeth Oliver Cromwell
- 1650-1653 : Deddf Taenu'r Efengyl yng Nghymru
- 1653 : Llyfr y Tri Aderyn gan Morgan Llwyd o Wynedd
- 1660-1685 : Teyrnasiad Siarl II o Loegr, y cyntaf o frenhinllin Stuart; adfer Cyngor Cymru
- 1662-1662 : Erlid gweinidogion Piwritanaidd
- 1670 : Amcangyfrifir fod 370,000 o bobl yn byw yng Nghymru
- 1673 : Y Test and Corporation Act (yn ddeddf hyd 1828) yn gorfodi swyddogion o bob math i dyngu llw o ffydlondeb i Eglwys Loegr
- 1674 : Sefydlu'r Ymddiredolaeth Gymreig gan Thomas Gouge yn arwain at agor 87 'ysgolion elusennol' erbyn y flwyddyn ganlynol
- 1678 : Y Cynllwyn Pabaidd
- 1681 : Gorffen cyhoeddi Canwyll y Cymry. Gweithgareddau'r Ymddiredolaeth Gymreig yn gorffen
- 1682 : Crynwyr o Gymru yn ymfudo i Pennsylvania
- 1689 : Diddymu Cyngor Cymru
- 1699 : Sefydlu'r Gymdeithas er Taenu Gwybodaeth Gristnogol (SPCK)
- Troead y ganrif : 413,000 yw poblogaeth Cymru
Llyfryddiaeth ddethol
- John Davies, Hanes Cymru (Llundain, 1990). Pennod Chwech: 'Llwydlo, Gwedir a Llangeitho.'
- A. H. Dodd, Studies in Stuart Wales (Caerdydd, 1971)
- E. D. Evans, A History of Wales, 1660-1815 (Caerdydd, 1976)
- Geraint H. Jenkins, Hanes Cymru yn y Cyfnod Modern Cynnar, 1530-1760 (Caerdydd, 1983)
- Hugh Thomas, A History of Wales, 1485-1660 (Caerdydd, 1972)
- W. S. K. Thomas, Stuart Wales (Gwasg Gomer, 1988)
- David Williams, A History of Modern Wales (Llundain, 1969)
- Glanmor Williams, Grym Tafodau Tân (Gwasg Gomer, 1984)
- Id., Recovery, Reorientation and Reformation: Wales c. 1415-1642 (Rhydychen, 1987)
Gweler hefyd
This article uses material from the Wikipedia Cymraeg article 17eg ganrif yng Nghymru, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Rhoddir testun y dudalen ar gael ar delerau'r drwydded CC BY-SA 4.0, heblaw ei fod wedi nodi'n wahanol. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Cymraeg (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.