Osian Ellis: Cyfansoddwr a aned yn 1928

Ganwyd yn Ffynnongroyw, Sir Fflint, Cymru yn 1928, yn fab i T. G. Ellis, gweinidog gyda’r Wesleaid. Astudiodd yn yr Academi Gerdd Frenhinol dan law Gwendolen Mason. Yn ddiweddarach dilynodd hi fel Athro ar y delyn o 1959 tan 1989 yn yr Academi. Ymunodd â Cherddorfa Symffoni Llundain yn 1961 a ef oedd eu prif delynor. Roedd yn aelod o'r Melon Ensemble, ac ef a ffurfiodd Ensemble Telyn Osian Ellis.

Ef oedd Llywydd Anrhydeddus Gwyl Telyn Rhyngwladol Cymru [

Bu’n aelod o bwyllgor gwaith Cymdeithas Alawon Gwerin Cymru a Chymdeithas Cerdd Dant Cymru. Derbyniodd anrhydeddau lu gan Brifysgol Cymru, Prifysgol Bangor a gwobrau haeddiannol gan brif sefydliadau cerddorol y genedl, a’r CBE gan y Frenhines. Fel athro telyn, dylanwadodd ar genedlaethau o gerddorion a thelynorion, yn ei plith Elinor Bennett a Sioned Williams.

Yn dilyn dathlu ei ben blwydd yn 90 oed, cyfansoddodd ddau waith newydd : "Cylch o Alawon Gwerin Cymru" (ar gyfer Bryn Terfel a Hannah Stone) a’i waith i delyn "Lachrymae".

Roedd ganddo chwaer hŷn, Elfrys. Roedd yn briod a Rene ac roedd ganddynt ddau fab - Richard Llywarch a Tomos Llywelyn (a fu farw yn 2009).

Bu farw ar 5 Ionawr 2021, yn 92 mlwydd oed, yn ei gartref yn Arfryn, Pwllheli. Cynhaliwyd ei angladd ar 15 Ionawr 2021 ac fe'i gladdwyd ym Mynwent Aberdaron.