Roedd Mersia (neu Mercia; Eingl-Sacsoneg: Mierce, pobl y gororau), yn un o deyrnasoedd yr Eingl-Sacsoniaid, gyda'i chalon o gwmpas dyffryn Afon Trannon.
Math | gwlad ar un adeg, gwladwriaeth ddibynnol |
---|---|
Prifddinas | Tamworth |
Sefydlwyd | |
Iaith/Ieithoedd swyddogol | Hen Saesneg, Lladin |
Daearyddiaeth | |
Rhan o'r canlynol | Y Saith Deyrnas |
Cyfesurynnau | 52.6°N 1.6°W |
Swydd pennaeth y wladwriaeth | brenin Mersia |
Crefydd/Enwad | paganiaeth Eingl-Sacsonaidd, Christianity in Anglo-Saxon England |
Arian | punt yr Anglo-Sacson |
Roedd Mersia'n ffinio â nifer o deyrnasoedd Cymru, yn enwedig Powys, a bu llawer o ymladd rhyngddynt, ond hefyd ambell dro gynghrair. Y brenin cyntaf y gwyddir amdano oedd Creoda, a ddaeth i rym tua 585. Dilynwyd ef gan ei fab, Pybba, yn 593. Dilynwyd ef gan Cearl yn 606, yna daeth Penda yn frenin. Gwnaeth Penda gynghrair gyda nifer o'r brenhinoedd Cymreig i ymgyrchu yn erbyn Northumbria, yn enwedig Cadwallon ap Cadfan, brenin Gwynedd.
Lladdwyd Penda gan y Northunbriaid ym Mrwydr Winwaed yn 655, ac am gyfnod gwanychwyd Mersia yn fawr. Yn ddiweddarach, tua dechrau'r 8g, cryfhaodd y deyrnas eto, a chipiwyd darn sylweddol o ddwyrain Powys, yn cynnwys y brifddinas, Pengwern. Daeth Æthelbald yn frenin yn 716, ac wedi iddo ef farw bu rhyfel am yr orsedd a enillwyd gan Offa. Yn ddiweddarach edwinodd grym Mersia, cipiwyd rhan ddwyreiniol y deyrnas gan y Daniaid a thyfodd Wessex i fod y mwyaf grymus o deyrnasoedd Lloegr.
This article uses material from the Wikipedia Cymraeg article Mersia, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Rhoddir testun y dudalen ar gael ar delerau'r drwydded CC BY-SA 4.0, heblaw ei fod wedi nodi'n wahanol. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Cymraeg (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.