John Dillwyn Llewelyn: Ffotograffydd, botanegydd (1810-1882)

John Dillwyn Llewelyn
Ganwyd	12 Ionawr 1810  Abertawe
Bu farw	Awst 1882, 24 Awst 1882  Llundain
Man preswyl	Penlle'r-gaer
Dinasyddiaeth	Cymru
Galwedigaeth	ffotograffydd, botanegydd
Tad	Lewis Weston Dillwyn
Mam	Mary Adams
Priod	Emma Thomasina Llewelyn
Plant	Emma Charlotte Dillwyn-Llewelyn, Ellinor Amy Dillwyn-Llewelyn, Lucy Catharine Dillwyn-Llewelyn, Thereza Dillwyn Llewelyn, John Talbot Dillwyn Llewellyn
Gwobr/au	Cymrawd y Gymdeithas Frenhinol

Ganed ef yn Abertawe, yn fab hynaf Lewis Weston Dillwyn a Mary (cynt Adams née Llywelyn). Etifeddodd blasdy ei daid ar ochr ei fam, John Llewelyn, ym Mhenlle'r-gaer ac Ynysygerwn, a chymerodd y cyfenw ychwanegol Llewelyn. Addysgwyd ef yn breifat ac yn Rhydychen. Brawd iddo oedd Lewis Llewelyn Dillwyn (1814-1892) a daeth yn Aelod Seneddol Abertawe a chwaer iddo oedd ffotograffydd arloesol Mary Dillwyn (1816-1906)

• 
  John Dillwyn Llewelyn, hunan-bortread tua 1850
• 
  John Dillwyn Llewelyn tua 1853-4
• 

Yn Ionawr 1839, yn dilyn cyhoeddiadau am brosesau ffotograffig gan William Henry Fox Talbot, oedd yn berthynas i'w wraig, a Louis Jacques Mandé Daguerre, dechreuodd Dillwyn Llewelyn arbrofi. Y broses gyntaf iddo'i ymarfer oedd daguerreotype ond ni chredir i'r un llun oroesi'r blynyddoedd. Mae rhai o'i luniau o brosesau eraill wedi goroesi, fodd bynnag e.e. ceir sawl llun cliché verre a miloedd o luniau calotype a negyddion "collodion".

Roedd yn un o sylfaenwyr y Gymdeithas Ffotograffig Frenhinol, ac yn aelod amlwg ohoni. Roedd yn ffotograffydd tirluniau nodedig, gan ganolbwyntio ar yr ardal o gwmpas Penlle'r-gaer ac ar arfordir Cymru.

• Thereza Dillwyn Llewelyn - un o ffotograffwyr benywaidd cyntaf Cymru.