Rwsia: Gwlad sofran yng Ngogledd Asia a Dwyrain Ewrop

Gydag arwynebedd o 17,075,400 km², y wlad fwyaf o lawer yn y byd yw Rwsia, gan orchuddio bron ddwywaith arwynebedd y wlad ail fwyaf, sef Canada. Mae gan Rwsia adnoddau enfawr mwynau ac ynni, yn ogystal â'r boblogaeth nawfed fwyaf yn y byd. Mae Rwsia yn rhannu ffiniau tir â'r gwledydd canlynol (yn wrthglocwedd, o'r gogledd-orllewin i'r de-ddwyrain): Norwy, y Ffindir, Estonia, Latfia, Lithwania, Gwlad Pwyl, Belarws, Wcrain, Georgia, Aserbaijan, Casachstan, Tsieina, Mongolia a Gogledd Corea. Mae hi hefyd yn agos i'r Unol Daleithiau (talaith Alaska), Sweden a Siapan dros gulforoedd eithaf cul (Culfor Bering, y Môr Baltig, a Chulfor La Pérouse, yn ôl eu trefn).

Rwsia

Российская Федерация Rossyîskaia Ffederatsyîa
Arwyddair	Datgelwch eich Rwsia eich hun
Math	gwladwriaeth sofran, gwladwriaeth seciwlar, gwlad, Gwlad drawsgyfandirol, talaith ffederal
Enwyd ar ôl	Rws Kyiv
Prifddinas	Moscfa
Poblogaeth	146,804,372
Sefydlwyd	862 (Novgorod Rus', gwahoddiad gan y Varangiaid, gwlad) 25 Hydref 1917 (yn y Calendr Iwliaidd) (yn ôl yr hawl, Chwyldro Hydref, gwladwriaeth, Gwladwriaeth Ffederal, Sosialaidd, Sofietaidd Rwsia) 25 Rhagfyr 1991 (newid enw swyddogol, Diddymiad yr Undeb Sofietaidd, Diddymiad yr Undeb Sofietaidd)
Anthem	Gimn Rossiyskoy Federatsii
Pennaeth llywodraeth	Mikhail Mishustin
Cylchfa amser	UTC+2
Nawddsant	Andreas
Iaith/Ieithoedd   swyddogol	Rwseg
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynol	Cyn-weriniaethau'r Undeb Sofietaidd, ystyrir gan yr UE fel gwlad sy'n hafan i bobl sy'n osgoi trethi
Arwynebedd	17,075,400 ±1 km²
Gerllaw	Y Môr Baltig, Y Cefnfor Tawel, Cefnfor yr Arctig, Y Môr Du, Môr Caspia
Yn ffinio gyda	Aserbaijan, Belarws, Gweriniaeth Pobl Tsieina, Estonia, y Ffindir, Georgia, Casachstan, Latfia, Lithwania, Gogledd Corea, Norwy, Japan, Unol Daleithiau America, Wcráin, Mongolia, Gwlad Pwyl, yr Undeb Ewropeaidd, Sweden, Talaith Kherson
Cyfesurynnau	66.42°N 94.25°E
Gwleidyddiaeth
Corff gweithredol	Llywodraeth Rwsia
Corff deddfwriaethol	Cynulliad Ffederal Ffederasiwn Rwsia
Swydd pennaeth   y wladwriaeth	Arlywydd Ffederasiwn Rwsia
Pennaeth y wladwriaeth	Vladimir Putin
Swydd pennaeth   y Llywodraeth	Prif Weinidog Rwsia
Pennaeth y Llywodraeth	Mikhail Mishustin
Ariannol
Cyfanswm CMC (GDP)	$1,836,892 million, $2,240,422 million
Arian	Rŵbl Rwsiaidd
Cyfartaledd plant	1.7
Mynegai Datblygiad Dynol	0.822
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Gynt yn Weriniaeth Sofietaidd Ffederal Sosialaidd Rwsia (GSFfSR), gweriniaeth o'r Undeb Gweriniaethau Sofietaidd Sosialaidd (UGSS), daeth Rwsia yn Ffederasiwn Rwsia yn sgil diddymiad yr Undeb Sofietaidd yn Rhagfyr 1991. Ar ôl y cyfnod Sofietaidd, trosglwyddwyd arwynebedd, poblogaeth a chynhyrchiad diwydiannol a oedd wedi'u lleoli yn Rwsia i Ffederasiwn Rwsia.

Ar ôl ymddatodiad yr Undeb Sofietaidd, daeth Ffederasiwn Rwsia newydd annibynnol yn bŵer mawr, ac ystyrir hefyd bod y wlad yn archbŵer ynni. Ystyrir bod Rwsia yn wladwriaeth olynydd i'r Undeb Sofietaidd mewn materion diplomyddol. Aelod parhaol o Gyngor Diogelwch y Cenhedloedd Unedig yw hi. Mae hefyd yn un o'r pum gwladwriaeth sydd ag arfau niwclear wedi'u cydnabod, ac mae'n meddu ar y stoc fwyaf o arfau eangddinistr yn y byd. Cenedl arweiniol o Gymanwlad y Gwladwriaethau Annibynnol yw Rwsia, ac mae'n aelod o'r G8 yn ogystal â chyrff rhyngwladol eraill.

Mae'r enw Rwsia 'n deillio o Rus', talaith ganoloesol sydd wedi'i phoblogi'n bennaf gan Slafiaid y Dwyrain. Fodd bynnag, daeth yr enw'n fwy amlwg mewn hanes diweddarach, a chafodd y wlad ei galw'n nodweddiadol gan ei thrigolion yn "Русская земля" (Russkaya zemlya), y gellir ei chyfieithu fel "tir Rwsia". Er mwyn gwahaniaethu rhwng y wladwriaeth hon a gwladwriaethau eraill sy'n deillio ohoni, fe'i dynodir fel Rws Kiefaidd gan hanes fodern. Mae'r enw Rus' ei hun yn dod o'r canol oesoedd cynnar am y bobl o'r un enw, Rus', grŵp o fasnachwyr Norwyaidd a rhyfelwyr a sefydlodd yma o bob rhan o'r Môr Baltig a sefydlwyd gwladwriaeth wedi'i chanoli ar Veliky Novgorod a ddaeth yn ddiweddarach yn Kievan Rus'.

Fersiwn Ladin Ganoloesol o'r enw Rus' oedd Ruthenia a ddefnyddiwyd fel un o sawl dynodiad ar gyfer rhanbarthau Uniongred Dwyrain Slafaidd a Dwyrain, ac yn aml fel dynodiad ar gyfer tiroedd Rus'.

Hanes cynnar

Cafwyd hyd i un o'r esgyrn dynol modern cyntaf dros 40,000 oed yn Ne Rwsia, ym mhentrefi Kostyonki a Borshchyovo ar lannau Afon Don.

 

Datblygodd bugeiliaeth nomadig yn y paith Pontic-Caspia gan ddechrau yn y Chalcolithig. Darganfuwyd gweddillion gwareiddiad y paith mewn lleoedd fel Ipatovo, Sintashta, Arkaim, a Pazyryk, sy'n dwyn yr olion cynharaf hysbys o geffylau rhyfe. Mewn hynafiaeth glasurol, gelwid y Steppe Pontic-Caspian yn Sgythia.

Ar ddiwedd yr 8g CC, daeth masnachwyr Gwlad Groeg Hynafol â gwareiddiad clasurol i'r fasnachu yn Tanais a Phanagoria.

Yn y 3edd i'r 4g OC, roedd teyrnas Gothiaid Oium yn bodoli yn Ne Rwsia, a gafodd ei goresgyn yn ddiweddarach gan yr Hyniaid. Rhwng y 3edd a'r 6g, cafodd Teyrnas Bosporan, a oedd yn diriogaeth Hellenistig hefyd ei oresgyn dan arweiniad llwythau rhyfelgar fel yr Hyniaid a'r Ewras Ewrasiaidd. Roedd y Khazars, a oedd o darddiad Tyrcig, yn rheoli'r paith basn Volga isaf rhwng y Caspian a'r Moroedd Du tan y 10g.

Hynafiaid Rwsiaid modern yw'r llwythau Slafaidd, y cred rhai ysgolheigion iddynt darddu'n wreiddiol o ardaloedd coediog Corsydd Pinsk, un o'r gwlyptiroedd mwyaf yn Ewrop. Yn raddol, setlodd y Slafiaid Dwryreiniol yng ngorllewin Rwsia mewn dwy don: un a symudodd o Kiev tuag at Suzdal a Murom heddiw ac un arall o Polotsk tuag at Novgorod a Rostov. O'r 7g ymlaen, y Slafiaid Dwyreiniol hyn oedd mwyafrif y boblogaeth yng ngorllewin Rwsia, gan gymhathu'r bobloedd Ffinneg frodorol yn araf ond yn heddychlon, gan gynnwys y Merya, y Muromiaid, a'r Meshchera.

Kievan Rus '

 

Roedd sefydlu taleithiau Slafaidd cyntaf y Dwyrain yn y 9g yn cyd-daro â dyfodiad y Varangiaid, sef y Llychlynwyr a fentrodd ar hyd y dyfrffyrdd yn ymestyn o'r Baltig dwyreiniol i'r Moroedd Du a Caspia. Yn ôl Brut Cynradd Rwsieg, etholwyd Varangiad o blith pobl y Rus, dyn o’r enw Rurik, yn rheolwr ar Novgorod yn 862. Yn 882, mentrodd ei olynydd Oleg i'r de a goresgyn Kiev, a oedd wedi talu teyrnged i'r Khazars cyn hynny. Yn dilyn hynny darostyngodd mab Rurik, Igor a mab Igor, Sviatoslav, holl lwythau lleol Slafaidd y Dwyrain i reol Kievan, dinistrio'r Khazar Khaganate, a lansio sawl alldaith filwrol i Byzantium a Persia.

Yn y 10fed i'r 11g, daeth Kievan Rus' yn un o'r taleithiau mwyaf, a mwyaf llewyrchus, yn Ewrop. Mae teyrnasiadau Vladimir Fawr (980–1015) a'i fab Yaroslav the Wise (1019–1054) yn ffurfio Oes Aur Kiev, a'r adeg hon y daeth Cristnogaeth Uniongred o Byzantium, a chreu'r cod cyfreithiol ysgrifenedig Slafaidd Dwyrain cyntaf, sef y Russkaya Pravda.

Yn yr 11eg a'r 12g, ymfudodd llawer iawn o lwythau Tyrcig crwydrol, fel y Kipchaks a'r Pechenegs, gan ddod a phoblogaethau Slafaidd y Dwyrain i ranbarthau mwy diogel, coediog y gogledd, yn enwedig i'r ardal a elwir yn Zalesye.

Dugiaeth Fawr Moscow

Y wladwriaeth fwyaf pwerus i godi ar ôl dinistrio Kievan Rus' oedd Dugiaeth Fawr Moscow, a oedd yn rhan o Vladimir-Suzdal i ddechrau. Tra'n dal i fod o dan barth y Mongol - Tatars a chyda'u hymoddefiad, dechreuodd Moscow haeru ei dylanwad yn y Central Rus' ar ddechrau'r 14g, gan ddod yn rym blaenllaw yn y broses o ailuno ac ehangu tiroedd Rus' Rwsia. Llewyrchodd Gweriniaeth Novgorod, fel y brif ganolfan masnach ffwr a phorthladd mwyaf dwyreiniol y Gynghrair Hanseatig.

Roedd yr adeg hon yn parhau i fod yn anodd, gyda chyrchoedd Mongol-Tatar yn aml. Dioddefodd amaethyddiaeth o ddechrau'r Oes Iâ Fach. Fel yng ngweddill Ewrop, roedd plaoedd o afiechyd yn digwydd yn aml rhwng 1350 a 1490. Fodd bynnag, oherwydd dwysedd y boblogaeth is a hylendid gwell - baddonau stêm gwlyb - nid oedd y gyfradd marwolaeth o bla mor ddifrifol ag yng Ngorllewin Ewrop, ac adferwyd niferoedd y boblogaeth erbyn 1500.

Dan arweiniad y Tywysog Dmitry Donskoy o Moscow a gynorthwywyd gan Eglwys Uniongred Rwsia, trechodd byddin unedig tywysogaethau Rwsia y Mongol-Tatars ym Mrwydr Kulikovo ym 1380. Yn raddol, amsugnodd Moscow y tywysogaethau cyfagos, gan gynnwys gelynion fel Tver a Novgorod.

O'r diwedd, taflodd Ivan III ("Ifan Fawr") reolaeth yr Golden Horde a chyfnerthu'r cyfan o Ganolbarth a Gogledd Rus' o dan arglwyddiaeth Moscow, a hwn oedd y rheolwr Rwsiaidd cyntaf i gipio'r teitl "Uwch Ddug y Rus' Cyfan". Ar ôl cwymp Caergystennin ym 1453, hawliodd Moscow olyniaeth i etifeddiaeth Ymerodraeth Rufeinig y Dwyrain. Priododd Ifan III â Sophia Palaiologina, nith yr Ymerawdwr Bysantaidd olaf Constantine XI, ac impiwyd yr eryr pen dwbl Bysantaidd yn arfbais ei hun, ac yn y pen draw yn arfbais Rwsia.

Tsariaeth Rwsia

 

Wrth ddatblygu syniadau Trydydd Rhufain, coronwyd y Dug Mawr Ivan IV (neu "Ifan yr Ofnadwy" (Rwsieg Ива́н Гро́зный / Ivan Grozny)) yn swyddogol yn Tsar cyntaf Rwsia ym 1547. Creodd ddeddfau newydd o gyfreithiau (Sudebnik o 1550), a sefydlwyd corff cynrychioliadol ffiwdal Rwsia am y tro cyntaf (Zemsky Sobor), llwyddodd i reoli dylanwad y clerigwyr, a chyflwynodd elfen o hunanreoli lleol mewn ardaloedd gwledig.

Yn ystod ei deyrnasiad hir, bron idd Ifan yr Ofnadwy ddyblu tiriogaeth Rwsia a oedd eisoes yn fawr trwy atodi'r tri khanate Tatar (rhannau o'r Golden Horde sydd wedi'u chwalu): Kazan ac Astrakhan ar hyd y Volga, a'r Khanate Siberia yn ne-orllewin Siberia. Felly, erbyn diwedd yr 16g, ehangodd Rwsia i'r dwyrain o'r Mynyddoedd Ural, felly i'r dwyrain o Ewrop, ac i Asia, gan gael ei thrawsnewid yn wladwriaeth draws-gyfandirol.

 

Mae Rwsia yn wlad draws-gyfandirol sy'n ymestyn yn helaeth dros Ewrop ac Asia. Cymdogion ffin Rwsia yw Norwy, y Ffindir, Estonia, Latfia, Lithwania, Gwlad Pwyl, Belarus, yr Wcrain, Georgia, Azerbaijan, Kazakhstan, China, Mongolia a Gogledd Corea. Mae'n rhychwantu cornel fwyaf gogleddol Ewrasia, ac mae ganddi arfordir pedwerydd hiraf o 37,653 km (23,396 mill). Mae Rwsia'n gorwedd rhwng lledredau 41° ac 82° Gog, a hydoedd 19° Dwy a 169° Gor, ac mae'n fwy na thri chyfandir: Oceania, Ewrop, ac Antarctica, ac mae iddi yr un arwynebedd â phlaned Plwton.

Mae Oblast Kaliningrad, sef y rhan fwyaf gorllewinol o Rwsia ar hyd Môr y Baltig, tua 9,000 km i ffwrdd o'i rhan fwyaf dwyreiniol, sef Ynys Fawr Diomede yng Nghulfor Bering. Mae gan Rwsia naw prif gadwyn o fynyddoedd, ac maen nhw i'w cael ar hyd y rhanbarthau deheuol, sy'n rhannu cyfran sylweddol o fynyddoedd y Cawcasws (sy'n cynnwys Elbrus, sydd yn 5,642 km, y copa uchaf yn Rwsia ac Ewrop); Mynyddoedd Altai a Sayan yn Siberia; ac ym Mynyddoedd Dwyrain Siberia a Phenrhyn Kamchatka yn Nwyrain Pell Rwsia (yn cynnwys Klyuchevskaya Sopka, sy'n 4,750 km, ac sydd y llosgfynydd gweithredol uchaf yn Ewrasia). Mae'r Mynyddoedd yr Wral, sy'n rhedeg o'r gogledd i'r de trwy orllewin y wlad, yn llawn adnoddau mwynau, ac yn ffurfio'r ffin draddodiadol rhwng Ewrop ac Asia.

Mae Rwsia yn ffinio â thair cefnfor,, a dros 13 o foroedd ymylol. Ymhlith ei hynysoedd ac ynysforoedd Rwsia mae Novaya Zemlya, Franz Josef Land, Severnaya Zemlya, Ynysoedd Newydd Siberia, Ynys Wrangel, Ynysoedd Kuril, a Sakhalin. Dim ond 3.8 km yw Ynysoedd Diomede i ffwrdd o Hokkaido, Japan.

Mae gan Rwsia, dros 100,000 o afonydd, ac mae ei llynnoedd yn cynnwys oddeutu chwarter dŵr croyw'r byd. Llyn Baikal, y mwyaf a'r amlycaf ymhlith cyrff dŵr croyw Rwsia, yw llyn dŵr croyw dyfnaf, puraf a hynaf y byd, ac sy'n cynnwys dros un rhan o bump o ddŵr croyw'r byd. Mae Ladoga ac Onega yng ngogledd-orllewin Rwsia yn ddau o'r llynnoedd mwyaf yn Ewrop. Y Volga, a ystyrir yn aml fel afon genedlaethol Rwsia oherwydd ei phwysigrwydd hanesyddol, yw'r afon hiraf yn Ewrop. Mae afonydd Siberia Ob, Yenisey, Lena ac Amur ymhlith afonydd hiraf y byd.

Hinsawdd

Mae maint Rwsia a phellter llawer o ardaloedd o'r môr yn arwain at oruchafiaeth yr hinsawdd gyfandirol llaith, sy'n gyffredin ym mhob rhan o'r wlad heblaw am y twndra a'r de-orllewin eithafol. Mae mynyddoedd y de a'r dwyrain yn rhwystro llif o aer cynnes o gefnforoedd India a'r Môr Tawel, tra bod gwastadedd y gorllewin a'r gogledd yn gwneud y wlad yn agored i ddylanwadau Arctig ac Iwerydd. Mae gan y rhan fwyaf o Ogledd-orllewin Rwsia a Siberia hinsawdd danforol (subarctic climate), gyda gaeafau difrifol iawn yn rhanbarthau mewnol Gogledd-ddwyrain Siberia (Sakha yn bennaf, lle mae Pegwn Oer y Gogledd wedi'i leoli gyda'r tymheredd isel −71.2 °C (−96.2 °F)), a gaeafau mwy cymedrol mewn mannau eraill. Mae gan ddarn helaeth o dir Rwsia ar hyd Cefnfor yr Arctig ac ynysoedd Arctig Rwsia hinsawdd begynol.

Mae gan y rhan arfordirol Krasnodar Krai ar y Môr Du, yn fwyaf arbennig Sochi, a rhai stribedi arfordirol a mewnol yng Ngogledd y Cawcasws hinsawdd is-drofannol llaith gyda gaeafau mwyn a gwlyb. Mewn sawl rhanbarth yn Nwyrain Siberia a Dwyrain Pell Rwsia, mae'r gaeaf yn sych o'i gymharu â'r haf; tra bod rhannau eraill o'r wlad yn cael gwlybaniaeth fwy cyfartal ar draws tymhorau.

Mae dyodiad gaeaf yn y rhan fwyaf o'r wlad fel arfer yn cwympo fel eira. Mae gan rannau mwyaf gorllewinol Oblast Kaliningrad ar y Vistula, a rhai rhannau yn ne Krasnodar Krai a Gogledd y Cawcasws hinsawdd gefnforol. Mae'r rhanbarth ar hyd arfordir Volga Isaf a Môr Caspia, yn ogystal â rhai rhannau mwyaf deheuol Siberia, hinsawdd lled-cras.

Trwy lawer o diriogaeth Rwsia, dim ond dau dymor penodol sydd - y gaeaf a'r haf - gan fod y gwanwyn a'r hydref fel arfer yn gyfnodau byr o newid rhwng tymereddau hynod isel ac uchel iawn. Y mis oeraf yw mis Ionawr (Chwefror ar yr arfordir); y cynhesaf yw mis Gorffennaf fel rheol. Mae ystodau tymheredd mawr yn nodweddiadol. Yn y gaeaf, mae'r tymheredd yn oerach o'r de i'r gogledd ac o'r gorllewin i'r dwyrain. Gall hafau fod yn eithaf poeth, hyd yn oed yn Siberia.

Bioamrywiaeth

 

Oherwydd ei faint enfawr, mae gan Rwsia ecosystemau amrywiol, gan gynnwys anialwch pegynol, twndra, twndra coedwig, taiga, coedwig gymysg a llydanddail, paith coedwig (steppe), paith, lled-anialwch ac is-drofannau. Mae tua hanner tiriogaeth Rwsia yn goediog, ac mae ganddi warchodfeydd coedwig mwya'r byd, a elwir yn "Ysgyfaint Ewrop"; gan ddod yn ail yn unig i goedwig law yr Amazon o ran faint o garbon deuocsid y mae'n ei amsugno.

Mae bioamrywiaeth Rwsia yn cynnwys 12,500 o rywogaethau o blanhigion fasgwlaidd, 2,200 o rywogaethau o bryoffytau, tua 3,000 o rywogaethau o gen, 7,000-9,000 o rywogaethau o algâu, ac 20,000-25,000 o rywogaethau o ffyngau. Mae ffawna Rwsia'n cynnwys 320 o rywogaethau o famaliaid, dros 732 o rywogaethau o adar, 75 rhywogaeth o ymlusgiaid, tua 30 rhywogaeth o amffibiaid, 343 rhywogaeth o bysgod dŵr croyw, tua 1,500 o rywogaethau o bysgod dŵr hallt, 9 rhywogaeth o seicostomata, ac oddeutu 100-150,000 o infertebratau. Ceir oddeutu 1,100 o rywogaethau planhigion ac anifeiliaid prin ac mewn perygl wedi'u cynnwys yn Llyfr Data Coch Rwsia.

Yn ôl Cyfansoddiad Rwsia, mae'r wlad yn ffederasiwn anghymesur ac yn weriniaeth lled-arlywyddol, lle mae'r arlywydd yn bennaeth y wladwriaeth, a'r prif weinidog yw pennaeth y llywodraeth. Mae Ffederasiwn Rwsia wedi'i strwythuro'n sylfaenol fel democratiaeth gynrychioliadol aml-bleidiol, gyda'r llywodraeth ffederal yn cynnwys tair cangen:

• Deddfwriaethol: Mae Cynulliad Ffederal dwysiambraeth Rwsia, (sy'n cynnwys Dwma'r Wladwriaeth o 450-aelod a Chyngor y Ffederasiwn 170 aelod), yn mabwysiadu cyfraith ffederal, yn datgan rhyfel, yn cymeradwyo cytundebau, ac mae ganddo bŵer y pwrs a phwer uchelgyhuddo'r arlywydd.
• Gweithrediaeth (Executive): Yr arlywydd yw prif-bennaeth y Lluoedd Arfog, a gall roi feto ar filiau deddfwriaethol cyn iddynt ddod yn gyfraith, ac mae'n penodi Llywodraeth Rwsia (Cabinet) a swyddogion eraill, sy'n gweinyddu ac yn gorfodi deddfau a pholisïau ffederal.
• Barnwriaeth: Mae'r Llys Cyfansoddiadol, y Goruchaf Lys a llysoedd ffederal is (y mae eu barnwyr yn cael eu penodi gan Gyngor y Ffederasiwn ar argymhelliad yr arlywydd), yn dehongli deddfau ac yn gallu gwrthdroi deddfau y maent yn eu hystyried yn anghyfansoddiadol.

Etholir yr arlywydd trwy bleidlais boblogaidd am dymor o chwe blynedd (yn gymwys am ail dymor, ond nid am drydydd tymor yn olynol). Mae gweinidogaethau'r llywodraeth yn cynnwys y prif weinidog a'i ddirprwyon, ei weinidogion, ac unigolion dethol eraill. Penodir pob un gan yr arlywydd ar argymhelliad y prif weinidog (tra bo penodi'r olaf yn gofyn am gydsyniad Dwma'r Wladwriaeth).

Rhaniadau gwleidyddol

Yn ôl y cyfansoddiad, mae Ffederasiwn Rwsia'n cynnwys 85 o ddeiliaid ffederal (federal subjects). Yn 1993, pan fabwysiadwyd y cyfansoddiad newydd, rhestrwyd 89 o ddeiliaid ffederal, ond unwyd rhai yn ddiweddarach. Mae gan y deiliaid ffederal hyn gynrychiolaeth gyfartal - dau gynrychiolydd yr un - yng Nghyngor y Ffederasiwn, tŷ uchaf y Cynulliad Ffederal. Fodd bynnag, maent yn wahanol o ran hyd a lled eu hymreolaeth.

 

Ardaloedd ffederal

Mae'r deiliaid ffederal wedi'u grwpio'n wyth dosbarth ffederal, pob un wedi'i weinyddu gan gennad a benodir gan Arlywydd Rwsia. Yn wahanol i'r deiliaid ffederal, nid yw'r is-dosbarthau ffederal yn lefel is-lywodraethol ond maent yn lefel o weinyddiaeth i'r llywodraeth ffederal. Mae gan genhadon arlywyddol ardaloedd ffederal y pŵer i weithredu cyfraith ffederal ac i gydlynu cyfathrebu rhwng yr arlywydd a'r llywodraethwyr rhanbarthol.

• Baner Rwsia
• Chwyldro Rwsia
• Undeb Sofietaidd
• Rhestr o brif ddinasoedd Rwsia

 

Chwiliwch am Rwsia
yn Wiciadur.

  Eginyn erthygl sydd uchod am Rwsia. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.