David Crystal

Ganwyd Crystal yn Lisburn, Gogledd Iwerddon. Fe'i magwyd yn ddwyieithog yn y Gymraeg a'r Saesneg yng Nghaergybi ac yna Lerpwl lle mynychodd Goleg y Santes Fair o 1951. Astudiodd Saesneg yng Ngholeg y Brifysgol, Llundain rhwng 1959 a 1962.

Roedd yn ymchwilydd o dan Randolph Quirk rhwng 1962 a 1963, yn gweithio ar Arolwg o Ddefnydd y Saesneg. Ers hynny mae wedi darlithio yn Ngholeg y Brifysgol, Bangor ac rhwng 1965 a 1985 bu'n Athro Gwyddor Ieithyddiaeth ym Mhrifysgol Reading. Mae'n Athro Ieithyddiaeth er anrhydedd ym Mhrifysgol Bangor.

Ers ymddeol o waith academaidd llawn amser, bu'n gweithio fel awdur, golygydd ac ymgynghorydd ac mae'n cyfrannu i ddarllediadau radio a theledu. Mae ei gysylltiad gyda'r BBC yn amrywio o gyflwyno cyfres am faterion ieithyddol ar BBC Radio 4, i bodlediadau ar wefan y Gwasanaeth y Byd BBC ar gyfer pobl sy'n dysgu Saesneg.

Yn 1995 derbynnodd Urdd yr Ymerodraeth Brydeinig am wasanaethau i'r iaith Saesneg. Mae'n awdur dros 60 o lyfrau ar yr iaith Saesneg ac ieithyddiaeth, mae hefyd wedi golygu a chyfrannu at nifer o gyfeirlyfrau. Mae ef hefyd yn Gymrawd Cychwynnol o Gymdeithas Ddysgedig Cymru.

Mae'n byw yng Nghaergybi gyda'i wraig, sy'n gyn-therapydd lleferydd a nawr yn awdur plant. Mae ganddo pedwar o blant. Mae ei fab Ben Crystal hefyd yn awdur a wedi cyd-ysgrifennu tri llyfr gyda'i dad.