Ffilm 2009 Avatar

Fe'i hysgrifennwyd a chyfarwyddwyd gan James Cameron ac mae'n serennu Sam Worthington, Zoe Saldana, Sigourney Weaver, Michelle Rodriguez, a Stephen Lang. Gosodir y ffilm yn y flwyddyn 2154 ar Pandora, lloeren yn y system serol Alpha Centauri. Mae bodau dynol yn mwyngloddio mwyn gwerthfawr ar Pandora, tra bo'r Na'vi—hil led-ddynol frodorol—yn gwrthsefyll ymlediad y gwladychwyr, sydd yn bygythio bodolaeth y Na'vi ac ecosystem Pandora. Cyfeiria teitl y ffilm at y cyrff, a greir gan ddefnyddio peirianneg enetig, a ddefnyddir gan gymeriadau'r ffilm i ryngweithio â'r Na'vi.

''Avatar''

Poster theatraidd
Cyfarwyddwr	James Cameron
Cynhyrchydd	James Cameron Jon Landau
Ysgrifennwr	James Cameron
Serennu	Sam Worthington Zoe Saldana Stephen Lang Michelle Rodriguez Giovanni Ribisi Joel David Moore C. C. H. Pounder Wes Studi Laz Alonso Sigourney Weaver
Cerddoriaeth	James Horner
Sinematograffeg	Mauro Fiore
Golygydd	James Cameron John Refoua Stephen E. Rivkin
Dylunio
Cwmni cynhyrchu	Lightstorm Entertainment Dune Entertainment Ingenious Film Partners
Dosbarthydd	20th Century Fox
Dyddiad rhyddhau	10 Rhagfyr 2009 (dangosiad cyntaf, Llundain) 18 Rhagfyr 2009 (Unol Daleithiau)
Amser rhedeg	162 munud
Gwlad	Unol Daleithiau
Iaith	Saesneg
Cyllideb	$237,000,000
Refeniw gros	$1,335,040,297

Dechreuodd Cameron ddatblygu Avatar ym 1994, pan ysgrifennodd scriptment 80 tudalen o hyd ar gyfer y ffilm. Bwriadwyd i ffilmio ddechrau wedi cwblhad Titanic, ac yn ôl Cameron bydd y ffilm wedi'i rhyddhau ym 1999 os nad oedd "angen i dechnoleg dal lan" â'i weledigaeth o'r ffilm. Ddechrau 2006, datblygodd Cameron y sgript, iaith y Na'vi, a diwylliant Pandora. Awgrymodd Cameron bod dilyniannau yn bosib os yw Avatar yn llwyddiannus.

Rhyddhawyd y ffilm mewn fformat 2-D traddodiadol, yn ogystal â fformatau 3-D ac IMAX 3D. Yn swyddogol cyllideb Avatar yw UD$237 miliwn; mae amcangyfrifon eraill yn awgrymu cost o $280–310 miliwn i gynhyrchu a $150 miliwn am farchnata. Honnir bod y ffilm yn bwysig yn nhermau technoleg gwneuthuriad ffilmiau, am ei datblygiad o olwg 3-D a gwneuthuriad ffilm stereosgopig gyda chamerâu a ddylunir yn arbennig at gynhyrchiad y ffilm.

Swyddfa docynnau

Enillodd Avatar dim ond UD$3,537,000 ar ddangosiadau canol nos yn yr Unol Daleithiau a Chanada, yn rhannol oherywdd iddo gael ei dangos ar 2,200 o sgriniau 3-D yn unig. Enillodd y ffilm $27 miliwn ar ei ddiwrnod agoriadol, a $77 miliwn dros ei benwythnos agoriadol yn yr Unol Daleithiau a Chanada, gan ei gwneud yn yr agoriad Rhagfyr ail fwyaf erioed, tu ôl i I Am Legend, a'r agoriad penwythnos 25ain fwyaf yn yr Unol Daleithiau, er gwaethaf lluwchwynt wnaeth gorchuddio Arfordir Dwyreiniol yr Unol Daleithiau dan drwch o eira ac yn ôl adroddiadau wnaeth niweidio'i phenwythnos agoriadol. O ran marchnadoedd rhyngwladol, cynhyrchwyd cyfansymiau o leiaf $10 miliwn ar benwythnosau agoriadol yn Rwsia ($20.8 miliwn), Ffrainc ($20.3 miliwn), y DU ($14.1 miliwn), yr Almaen ($13.2 miliwn), Awstralia ($11.9 miliwn), De Corea ($11.4 miliwn), a Sbaen ($10.9 miliwn). Enillion gros byd-eang Avatar oedd amcan o $232,180,000 ar ôl tridiau, y gros penwythnos-agoriadol nawfed fwyaf erioed, a'r mwyaf am ffilm wreiddiol nad oedd yn ddilyniant nac yn rhan o gyfres. Gostyngodd refeniwau'r ffilm gan ddim ond 1.9% yn ei hail benwythnos ym marchnadoedd yr Unol Daleithiau a Chanada, wrth ennill $75,589,048 i aros ar frig y swyddfa docynnau. Torrodd y ffilm record The Dark Knight am yr ail benwythnos mwyaf erioed. Bu gostyngiad bychan arall mewn refeniw y ffilm yn ei thrydydd benwythnos, gan ostwng 9.7% am amcangyfrif o $68,300,000 yn yr Unol Daleithiau a Chanada, unwaith eto wrth aros #1 yn y swyddfa docynnau, ond llwyddodd i dorri record hirsefydlog Spider-Man o $45,036,912 fel y drydydd benwythnos â'r gros uchaf erioed. Ar yr 17th ddiwrnod o ryddhad y ffilm, croesodd y marc $1 biliwn byd-eang gan ei gwneud yn y ffilm gyflymaf erioed i wneud hynny. Ar ôl dim ond 24 diwrnod wedi iddi gael ei rhyddhau, roedd Avatar wedi grosio $429 miliwn yn yr Unol Daleithiau a Chanada, a 26 diwrnod wedi iddi gael ei ryddhau grosiodd $902 miliwn mewn tiriogaethau eraill, gyda chyfanswm byd-eang o $1.331 biliwn. Avatar yw'r ail ffilm uchaf ei gros byd-eang erioed, a'r seithfed ffilm uchaf ei gros erioed yn yr Unol Daleithiau a Chanada (heb ei newid am chwyddiant).

Derbyniad beirniadol

Yn gyffredinol derbyniodd Avatar adolygiadau ffafriol gan adolygwyr ffilm. Yn ôl y cydgrynhöwr adolygiadau Rotten Tomatoes, rhoddwyd adolygiad positif o'r ffilm gan 82% o 243 o adolygwyr proffesiynol, gyda marc cyfartalog o 7.4 allan o 10. Ymhlith Top Critics Rotten Tomatoes, sy'n cynnwys adolygwyr nodedig a phoblogaidd o'r prif bapurau newydd, gwefannau, a rhaglenni teledu a radio, mae gan y ffilm marc cymeradwyaeth hyd yn oed well o 87%, yn seiliedig ar sampl o 15 o adolygiadau. Y farn gyffredin ar y wefan yw bod y ffilm "efallai yn fwy nodedig ar lefel dechnegol na fel stori, ond mae Avatar yn ailddatgan dawn unigryw James Cameron o wneud ffilmiau dychmygus a diddorol". Ar Metacritic, sydd yn rhoi marc normaleiddiedig allan o 100 yn ôl adolygiadau ffilm a gasglir, mae gan Avatar sgôr o 84 yn seiliedig ar 35 o adolygiadau, sydd yn dynodi "canmoliaeth gan bawb".