Astwrieg: Iaith

Er bod dadlau ai iaith ynteu dafodiaith ydyw, mae'r Astwrieg neu 'asturianu' neu 'bable' bellach yn cael ei chydnabod yn swyddogol a'i hamddiffyn i ryw raddau gan Lywodraeth y Dywysogaeth. Iaith Romáwns ydyw (Gorllewin-Iberaidd), sy'n perthyn yn agos i Sbaeneg a Galisieg.

Astwrieg
asturianu, bable
Siaredir yn	Sbaen
Rhanbarth	Asturias
Cyfanswm siaradwyr	110,000 50,000 yng nghanol Asturias 30,000 yng ngorllewin Asturias 20,000 yn nwyrain Asturias 450,000 siaradwyr ail-iaith (1994)
Teulu ieithyddol
System ysgrifennu	Lladin
Statws swyddogol
Iaith swyddogol yn
Iaith leiafrifol gydnabyddedig yn	Asturias Sbaen
Rheoleiddir gan	Academia de la Llingua Asturiana
Codau ieithoedd
ISO 639-1	Dim
ISO 639-2	ast
ISO 639-3	ast
Wylfa Ieithoedd	51-AAA-ca

Yn ôl ystadegau diweddar, mae tua 100,000 yn ei siarad fel mamiaith a 450,000 wedi'i dysgu. Ni chynigir addysg trwy gyfrwng yr iaith er bod ysgolion cynradd bellach yn ei dysgu a gellir ei hastudio fel rhan o'r bachillerato. Ceid rhaglen newyddion yn yr iaith ar un adeg ond fe'i clywir ar y radio'n weddol aml o hyd. Mae rhai o sianeli lleol Astwrias, megis Tele Gijón, yn dangos ambell raglen yn yr iaith hefyd. Mae cyfnod o normaleiddio ieithyddol yn dechrau dod i rym mewn rhai lleoedd, gwelir rhai arwyddion ffyrdd yn ddwyieithog ac mae Cyngor Dinas Gijón, er enghraifft, wedi sefydlu swyddfa arbennig i hyrwyddo a datblygu defnydd o'r iaith mewn sawl maes. Fodd bynnag, oherwydd statws isel yr iaith, yn enwedig yn y gorffennol, mae nifer o siaradwyr yn gyndyn i gydnabod eu bod yn ei siarad.

• Dydd Da - Bonos díes.
• Nos da - Bones nueches.
• William ydw i - Llámome William.
• "Meddyg" ydw i - Soi "médicu".
• Ble mae...? - ¿Ú ta...?
• Hwyl - Ta lluéu.