Roedd yn rhan fwyaf o 2023 yn cael ei dominyddu gan y Rhyfel yn yr Wcrain , yr argyfwng hinsawdd a'r drafodaeth am Deallusrwydd artiffisial . Mae ymosodiad gan Hamas ar Israel ar 7 Hydref yn arwain at y cynnydd mwyaf difrifol yn y gwrthdaro rhwng Israel a Phalestina ers degawdau.
Rhyfel Gaza Bu nifer o ddaeargrynfeydd dinistriol yn ystod y flwyddyn hefyd; digwyddodd y mwyaf marwol o'r rhain yn rhanbarth ffin Twrci a Syria ym mis Chwefror.
Digwyddiadau
Ionawr Angladd y Pab Bened XVI Ymosodiad ar adeiladau'r Gyngress Brasil Chris Hipkins yn dod yn Brif Weinidog Seland Newydd 1 Ionawr 3 Ionawr – Mae gweithwyr rheilffordd Prydain yn dechrau streic pum diwrnod. 5 Ionawr – Pab Ffransis sy'n arwain y gwasanaeth angladd i'r Pab Bened XVI . 8 Ionawr 9 Ionawr – Gareth Bale yn cyhoeddi diwedd ei yrfa bel-droed. 10 Ionawr – Mae cofiant y Tywysog Harri - gan y teitl "Spare" - yn mynd ar werth yn y Deyrnas Unedig . 11 Ionawr – Mae gweithiwr ambiwlans yng Nghymru (a'r rhan fwyaf o Loegr ) yn mynd ar streic am yr eildro. 14 Ionawr – Ymosodiad Rwsia ar Wcrain : Mae streic taflegrau Rwsia ar adeilad fflatiau yn Dnipro , Wcrain, yn lladd leiaf 45 o bobl. 15 Ionawr – Mae damwain awyren ger Pokhara, canol Nepal , yn lladd 72 o bobl. 16 Ionawr – Mae llywodraeth y DU yn penderfynu atal cyfraith Trawsryweddol newydd Senedd yr Alban . 17 Ionawr – Dywed Gweriniaeth Pobl Tsieina fod gostyngiad yn ei phoblogaeth am y tro cyntaf mewn 60 mlynedd. 18 Ionawr – Mae damwain hofrennydd yn Brovary, ger Kyiv , Wcrain , yn lladd 14 o bobl, gan gynnwys gweinidog mewnol Wcrain. 19 Ionawr – Jacinda Ardern yn cyhoeddi ei hymddiswyddiad fel Prif Weinidog Seland Newydd . 24 Ionawr – Ymosodiad Rwsia ar Wcrain: Mae'r Almaen yn cytuno i anfon tanciau "Leopard 2" i Wcrain. 25 Ionawr – Chris Hipkins yn dod yn Brif Weinidog Seland Newydd . 29 Ionawr – Tenis : Novak Djokovic yn ennill ei 10fed teitl Agored Awstralia. 30 Ionawr – Mae bom yn ymosod ar fosg yn Peshawar , Pacistan , yn lladd o leiaf 101 o bobl. Chwefror Comed C/2022 E3 ZTF, 1 Chwefror Difrod Daeargryn yn Diyarbakir, Twrci Ymddiswyddiad Nicola Sturgeon Mawrth Protestiadau Georgia Diwygio pensiwn yn Ffrainc : Protestiadau yn Belfort , 18 Mawrth Asteroid "2023 DZ2", 21 Mawrth Humza Yousaf Ebrill Baneri'r Ffindir a NATO Lansio chwiliedydd "JUICE" Mai Siarl III a Frenhines Camilla ar ol eu coroni Loreen (2013 ) Arweinwyr G7 Mehefin Llifogydd yn Kherson ar ol torri Argae Kakhovka Rhun ap Iorwerth Gwrthryfel Rwsia: Tanciau strydoedd Rostov-ar-Ddon Car yn llosgi yn ystod terfysgoedd Ffrainc Gorffennaf Logo X Tymhered Mehefin-Gorffennaf-Awst ers 1994 Awst Dyfod tan yn Lahaina, Hawaii Sbaen yn ennill Cwpan y Byd Merched FIFA 1 Awst – Mae tymheredd cyfartalog y cefnfor yn cyrraedd y lefel uchaf erioed. 3 -13 Awst – Cymhelir Pencampwriaethau Seiclo 'r Byd yn yr Alban . 4 Awst – Mae’r achos yn erbyn yr ymgyrchydd iaith Gymraeg Toni Schiavone am fethu â thalu dirwy parcio oherwydd bod y tocyn wedi’i ysgrifennu yn uniaith Saesneg yn cael ei ollwng yn Llys y Goron Aberystwyth. 8 Awst – Mae tan yn dinistrio tref Lahaina ar Ynys Maui yn Hawaii , gan ladd dros 100 o bobl. 14 Awst – Mae ffrwydrad mewn gorsaf betrol ym Makhachkala , Dagestan , De Rwsia , yn lladd 35 o bobl. 15 Awst – Mae argyfwng yn cael ei ddatgan yn Niriogaethau'r Gogledd-orllewin yng Nghanada oherwydd tanau gwyllt. 16 Awst – Mae Abi Tierney yn dod yn brif weithredwr yr Undeb Rygbi Cymru , y fenyw cyntaf i ddal y swydd honno. 18 Awst – Lucy Letby yn euog o lofruddio saith babi yn Ysbyty Iarlles Caer. 19 -27 Awst – Pencampwriaethau'r Athletau 'r Byd yn Budapest . 20 Awst – Sbaen yn ennill Cwpan y Byd Merched FIFA , gan drechu Lloegr 1-0 yn y rownd derfynol. 23 Awst Mae chwiliedydd Chandrayaan-3 India yn glanio ger Pegwn y Lleuad y De. Mae pont yn cwympo yn Sairang, Mizoram , India , gan ladd 26 o bobl. Mae arweinydd Grwp Wagner, Yevgeny Prigozhin , ym hlith 10 o bobl mewn damwain awyren yn Rwsia . 30 Awst – Coup d'etat yn Gabon . 31 Awst – Mae tan mewn adeilad yn Johannesburg , De Affrica , wedi lladd 77 o bobl. Medi Daeargryn yn Moroco Storm Daniel in Libia , 10 Medi Hydref Tan yn Israel a Llain Gaza ar ol ymosodiad 7 Hydref Canlyniad daeargrynfeydd yn Affganistan Refferendwm Awstralia : Sticer "Pleidleisiwch Na" yn Queensland Tachwedd Yn ystod rownd derfynol Cwpan Criced y Byd yn Ahmedabad Rhyddhau gwystlon Israel , 25 Tachwedd Christopher Luxon (dangosir ar y chwith) yn dod yn Brif Weinidog Seland Newydd Rhagfyr Diwylliant
Eisteddfod Genedlaethol Llenyddiaeth Ffilm Teledu Cerddoriaeth Marwolaethau
Ionawr Les Barker 1 Ionawr – Lise Nørgaard , awdures Danaidd, 105 4 Ionawr – Fay Weldon , 91, awdures, dramodydd a ffeminist 10 Ionawr – Cystennin II, brenin y Groegiaid , 82 14 Ionawr – Les Barker , 75, bardd 15 Ionawr – Victoria Chick , 86, economegydd 25 Ionawr – J. Elwyn Hughes , 82, awdur, athro, golygydd ac ieithydd Chwefror Burt Bacharach Betty Boothroyd 5 Chwefror 6 Chwefror – Jane Dowling , 97, arlunydd 8 Chwefror – Burt Bacharach , 94, cyfansoddwr caneuon 9 Chwefror – Charlie Faulkner , 81, chwaraewr rygbi'r undeb 12 Chwefror – Eileen Sheridan , 99, seiclwraig 13 Chwefror 14 Chwefror – Christine Pritchard , 79, actores 15 Chwefror – Raquel Welch , 82, actores 17 Chwefror – Rebecca Blank , 67, economegydd, awdures ac academydd 22 Chwefror – Philip Ziegler , 93, bywgraffydd a hanesydd 26 Chwefror – Betty Boothroyd , 93, gwleidydd Mawrth Paul O'Grady 2 Mawrth – Wayne Shorter , 89, sacsoffonydd jazz 3 Mawrth – Camille Souter , 93, arlunydd 7 Mawrth – Lynn Seymour , 83, dawnsiwraig 8 Mawrth – Chaim Topol , 87, actor 11 Mawrth – John Gruffydd Jones , 90, llenor a chemegydd 17 Mawrth – Jorge Edwards , 91, nofelydd, beirniad llenyddol a diplomydd 19 Mawrth – Petar Nadoveza , 80, pel-droediwr 20 Mawrth – Virginia Zeani , 97, cantores opera 23 Mawrth 25 Mawrth – Lucinda Urrusti , 94, arlunydd 28 Mawrth Ebrill Harry Belafonte 3 Ebrill – Nigel Lawson , 91, gwleidydd, Canghellor y Trysorlys 6 Ebrill – Nicola Heywood-Thomas , 67, darlledwraig a newyddiadurwraig 7 Ebrill – Rachel Pollack , 77, awdures ffluglen wyddonol 10 Ebrill – Anne Perry , 84, nofelydd 11 Ebrill – Maya Wildevuur , 78, arlunydd 13 Ebrill – Fonesig Mary Quant , 93, dylunydd ffasiwn 15 Ebrill – Irma Blank , 88, arlunydd 23 Ebrill – Yvonne Jacquette , 88, arlunydd 25 Ebrill 26 Ebrill – Adela Ringuelet , 93, seryddwraig 27 Ebrill – Jerry Springer , 79, darlledwr, newyddiadurwr a gwleidydd Mai Grace Bumbry Tina Turner 1 Mai – Gordon Lightfoot , cyfansoddwr a gitarydd, 84 3 Mai – Linda Lewis , cantores, cyfansoddwraig caneuon a gitarydd, 72 7 Mai – Grace Bumbry , cantores opera, 86 8 Mai – Yahne Le Toumelin , arlunydd, 99 10 Mai – Rolf Harris , arlunydd, cerddor, comediwr a chyflwynydd teledu, 93 11 Mai 13 Mai – Sibylle Lewitscharoff , awdures, 69 19 Mai – Martin Amis , nofelydd, 73 24 Mai – Tina Turner , cantores ac actores, 83 27 Mai – Tyrone O'Sullivan , glowr, 77 31 Mai – Ama Ata Aidoo , awdures ac academydd, 81 Mehefin John Morris, Arglwydd Morris o Aberafan Glenda Jackson 1 Mehefin – Margit Carstensen , 83, actores 5 Mehefin 12 Mehefin – Silvio Berlusconi , 86, dyn busnes a gwleidydd, Prif Weinidog yr Eidal 13 Mehefin – Cormac McCarthy , 89, nofelydd 15 Mehefin – Glenda Jackson , 87, actores a gwleidydd 21 Mehefin – Winnie Ewing , 93, gwleidydd, adnabyddir fel "Madame Ecosse" 22 Mehefin – Cora Cohen , 79, arlunydd 24 Mehefin – Margaret McDonagh , 61, gwleidydd 29 Mehefin – Alan Arkin , 89, actor Gorffennaf Ann Clwyd 1 Gorffennaf – Victoria Amelina , 37, awdures 5 Gorffennaf – Coco Lee , 48, cantores 16 Gorffennaf – Jane Birkin , 76, actores a chantores 21 Gorffennaf 24 Gorffennaf – Adrian Street , 82, ymgodymwr proffesiynol 26 Gorffennaf 29 Gorffennaf – Clive Rowlands , 85, chwaraewr rygbi'r undeb 30 Gorffennaf – Paul Reubens , 70, actor a digrifwr Awst Gillian Bibby 7 Awst – Gillian Bibby , 77, cyfansoddwraig, pianydd, awdures ac athrawes 8 Awst – Sixto Rodriguez , 81, canwr 13 Awst – Patricia Bredin , 88, actores a chantores 14 Awst – Brynley F. Roberts , 92, ysgolhaig a beirniad llenyddol 16 Awst 19 Awst – John Warnock , 82, dyfeisiwr 20 Awst 23 Awst – Yevgeny Prigozhin , 62, hurfilwr 24 Awst – Barbara Rossi , 82, arlunydd Medi Michael Gambon 1 Medi – Jimmy Buffett , 76, canwr 6 Medi – Gareth Miles , 85, dramodydd ac ymgyrchydd 12 Medi – Jean Boht , 91, actores 22 Medi – Giorgio Napolitano , 98, Arlywydd yr Eidal 24 Medi – Keith Baxter , 90, actor 26 Medi – Glanmor Griffiths , 83, gweinyddwr ym myd rygbi 27 Medi 29 Medi – Dianne Feinstein , 90, gwleidydd Hydref Matthew Perry 7 Hydref 8 Hydref – Nina Matviienko , 75, cantores 14 Hydref – Piper Laurie , 91, actores 16 Hydref 21 Hydref – Syr Bobby Charlton , 86, pel-droediwr 22 Hydref – Ida Applebroog , 93, arlunydd 28 Hydref – Matthew Perry , 54, actor Tachwedd Rosalynn Carter 5 Tachwedd – Ryland Davies , 80, canwr opera 16 Tachwedd – A. S. Byatt (Fonesig Antonia Susan Duffy), 87, nofelydd a bardd 19 Tachwedd – Rosalynn Carter , 96, Prif Foneddiges yr Unol Daleithiau 20 Tachwedd – Annabel Giles , 64, actores a chyflwynydd radio a theledu 27 Tachwedd – Helen Lucas , 92, arlunydd 28 Tachwedd – Allan Rogers , 91, gwleidydd 29 Tachwedd 30 Tachwedd Rhagfyr Benjamin Zephaniah Tom Wilkinson 1 Rhagfyr 3 Rhagfyr – Glenys Kinnock , 79, gwleidydd 4 Rhagfyr – Juanita Castro , 90, ymgyrchydd 6 Rhagfyr – Barbara Levick , 92, hanesydd ac epigraffydd 7 Rhagfyr 8 Rhagfyr – Ryan O'Neal , 82, actor 10 Rhagfyr – Shirley Anne Field , 87, actores 16 Rhagfyr – Nawaf Al-Ahmad Al-Jaber Al-Sabah , 86, Uchelwr Coweit 18 Rhagfyr – Brian Price , 86, chwaraewr rygbi'r undeb 19 Rhagfyr – K.M. Peyton , 94, awdures 27 Rhagfyr – Jacques Delors , 98, gwleidydd 30 Rhagfyr
Gwobrau Nobel
Cyfeiriadau
This article uses material from the Wikipedia Cymraeg article 2023 , which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0") ; additional terms may apply (view authors ). Rhoddir testun y dudalen ar gael ar delerau'r drwydded CC BY-SA 4.0 , heblaw ei fod wedi nodi'n wahanol. Images, videos and audio are available under their respective licenses. ®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Cymraeg (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.