2005: Blwyddyn

Digwyddiadau

Ionawr

1 Ionawr
- Deddf Rhyddid Gwybodaeth 2000 yn dod i rym.
- Y lira newydd yn cael ei gyflwyno fel arian cyfredol Twrci
2-6 Ionawr - Marwolaeth chwech o bobl mewn corwyntoedd stormus sy'n tarAmericanaidd.
3 Ionawr - Ymladd yn Irac - Marwolaeth llywydd Baghdad, Ali Al-Haidri.
5 Ionawr - Darganfyddiad Eris (planed gorrach) gan tîm Arsyllfa Palomar.
7 Ionawr
- Trên mewn damwain fawr yn Bologna, yr Eidal, ac 18 o bobl yn marw.
13 Ionawr - Lluniau mewn llawer o bapurau newydd Prydain yn dangos y Tywysog Harry mewn iwnifform "Nazïaidd".
14 Ionawr - Yr "Huygens Probe" yn glanio ar Titan, lleuad fwya'r blaned Sadwrn.
20 Ionawr - George Bush yn dechrau ar ei ail dymor fel Arlywydd Unol Daleithiau
22 Ionawr - Cyngerdd Swnami yng Nghaerdydd.
23 Ionawr - Viktor Yushchenko yn dechrau ei dymor fel Arlywydd Wcráin.
30 Ionawr - Etholiadau yn Irac.

Chwefror

8 Chwefror
- Cadoediad rhwng Israel a Palesteina yn dechrau.
- Etholiad cyffredinol yn Nenmarc
9 Chwefror - Ymosodiad bom mewn car gan ETA ym Madrid.
10 Chwefror - Etholiad yn Sawdi Arabia
16 Chwefror - "Protocol Kyoto" yn dod i rym, heb Unol Daleithiau America a Awstralia

Mawrth

31 Mawrth - Darganfod y blaned gorrach newydd Makemake

Ebrill

2 Ebrill - Marwolaeth Pab Ioan Pawl II yn Y Fatican.
8 Ebrill - Gwylnos Pab Ioan Pawl II.
9 Ebrill - Priodas y Tywysog Siarl â Camilla Parker Bowles.
17 Ebrill - Rhys Ifans yn ennill gwobr BAFTA.
18 Ebrill - Pump yn marw mewn gwrthryfel fach yn Iran.
19 Ebrill - Benedict XVI yn cael ei ddethol fel y Pab newydd.
23 Ebrill - Silvio Berlusconi yn llunio llywodraeth newydd yn yr Eidal

Mai

5 Mai - Etholiad cyffredinol Prydain. Llafur yn ennill mwyafrif. Tony Blair yn aros yn brif weinidog.
18 Mai - Ffilm olaf Star Wars, Star Wars III: Revenge of the Sith yn agor yng Nghymru
21 Mai - Gwlad Groeg yn ennill Cystadleuaeth Gân yr Eurovision yn Kiev
29 Mai - Pobl Ffrainc yn pleidleisio yn erbyn y Cyfansoddiad Ewropeaidd

Mehefin

1 Mehefin
- Pobl yr Iseldiroedd yn pleidleisio "na" i'r Cyfansoddiad Ewropeaidd gan ddilyn pobl Ffrainc
- Lindsay Lohan (actores) mewn damwain car.
5 Mehefin - Swistir yn pleidleisio i ymuno ag Ardal Schengen
6 Mehefin - Dirprwy arlywydd Syria yn ymddiswyddo.
13 Mehefin - Michael Jackson yn ei gael yn ddieuog o droseddau yn erbyn plant
19 Mehefin
- Etholiad yn Galicia, Sbaen.
- Nicole Cabell yn ennill gwobr Canwr y Byd Caerdydd
30 Mehefin - Sbaen yn dilyn Gwlad Belg i ganiatáu "priodasau yr un rhyw"

Hydref

8 Hydref - Daeargryn yn Kashmir; 80,000 o bobol yn colli ei bywydau

Tachwedd

22 Tachwedd - Y Bundestag yn penodi Angela Merkel fel canghellor yr Almaen
27 Tachwedd - Daeargryn Qeshm

Rhagfyr

20 Rhagfyr - Sylfaen y Prifysgol Aleksandër Moisiu yn Durrës, Albania

Celfyddydau

Ffilmiau
- Cymraeg
  - Y Lleill, ffilm gan Emyr Glyn Williams
- Saesneg
  - Batman Begins
  - Brokeback Mountain
  - Charlie and the Chocolate Factory
  - The Lion, the Witch and the Wardrobe
  - Chicken Little
  - Corpse Bride
  - Crash
  - Fantastic Four, gyda Ioan Gruffudd
  - Fun with Dick and Jane
  - Harry Potter and the Goblet of Fire
  - Hoodwinked!
  - The Interpreter
  - King Kong
  - Madagascar
  - Miss Congeniality 2: Armed & Fabulous
  - Munich
  - The Dark, gyda Sean Bean a Richard Elfyn
  - The Sisterhood of the Traveling Pants (ffilm)
  - Star Wars Episode III: Revenge of the Sith
  - The Constant Gardener
  - Wallace & Gromit in The Curse of the Were-Rabbit
- Ffrangeg
  - Les Poupées russes
Llyfrau
- Gweler Llenyddiaeth yn 2005
Cerddoriaeth
- Celebration Fanfare gan Alun Hoddinott
- Requiem gan Karl Jenkins
Albymau
- Gwyneth Glyn - Wyneb Bros Dro
- Super Furry Animals - Love Kraft

Genedigaethau

26 Mehefin - Tywysoges Alexia, merch Tywysog Willem-Alexander yr Iseldiroedd

Marwolaethau

2 Ionawr - Cyril Fletcher, actor, 91
6 Ionawr - Makgatho Mandela, cyfreithiwr, mab Nelson Mandela, 54
23 Ionawr - Morys Bruce, 4ydd Arglwydd Aberdâr, 85
12 Chwefror - Arthur Miller, dramodydd, 89
20 Chwefror - Hunter S. Thompson, newyddiadurwr ac awdur, 67
25 Chwefror
- Syr Glanmor Williams, hanesydd, 84
- Peter Benenson, sefydlydd Amnesty International, 83
8 Mawrth - Alice Thomas Ellis, nofelydd, 72
26 Mawrth - James Callaghan, yr Arglwydd Callaghan o Caerdydd, Prif Weinidog y Deyrnas Unedig, 92
2 Ebrill - Pab Ioan Pawl II, 84
21 Ebrill - Gwynfor Evans, gwleidydd Plaid Cymru, 92
23 Ebrill - Syr John Mills, actor, 97
16 Mai - Syr Rees Davies, hanesydd, 66
22 Mai - Phil Clift, cricedwr, 86
31 Mai - Martyn Davies, chwaraewr rygbi
6 Mehefin
- Maya Kopitseva, arlunydd, 81
- Anne Bancroft, actores ffilm, 73
17 Gorffennaf - Syr Edward Heath, Prif Weinidog y Deyrnas Unedig, 89
30 Gorffennaf - Derrick Morris, 75
1 Awst - Fahd, brenin Sawdi Arabia
6 Awst - Robin Cook, gwleidydd, 59
19 Awst - Mo Mowlam, gwleidydd, 59
20 Awst - Clifford Williams, actor, 78
3 Hydref
- Jeff Young, chwaraewr rygbi, 63
- Ronnie Barker, comediwr, 76
17 Hydref - Zak Carr, seiclwr, 30
24 Hydref - Rosa Parks, ymgyrchydd hawliau sifil, 92
5 Tachwedd - John Fowles, nofelydd, 79
25 Tachwedd - George Best, pêl-droediwr, 59

Gwobrau Nobel

Ffiseg: Roy J. Glauber, John L. Hall a Theodor W. Hänsch
Cemeg: Robert Grubbs, Richard Schrock ac Yves Chauvin
Meddygaeth: Robin Warren a Barry Marshall
Llenyddiaeth: Harold Pinter
Economeg: Robert J. Aumann a Thomas Schelling
Heddwch: Asiantaeth Ynni Atomig Rhyngwladol a Mohamed ElBaradei

Eisteddfod Genedlaethol (Eryri)

Eraill

Gwobr Roland Mathias

This article uses material from the Wikipedia Cymraeg article 2005, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Rhoddir testun y dudalen ar gael ar delerau'r drwydded CC BY-SA 4.0, heblaw ei fod wedi nodi'n wahanol. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Cymraeg (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.