Wiki Чăваш

Руç коро́лĕ́ (лат. Rex Russiae е Rusiae) — Анăç Европăри вăтам ĕмĕрсенчи документсенче тата нарративлă çăлкуçсенче вырăс тытăмçисене асăннă чухне ускурнă титул. Хăшпĕр тытăмçăсене ăна йышăнма сĕннĕ. Çак титула илнĕ пĕртен-пĕр тĕслĕх — галич-волынь кнеçĕ Даниил Галицкий (1253 çул).

Александр Филюшкин каланипе, Руç политикин культуринче çак титул вырнаçанайман, «вырăс историнче тĕлĕнтермĕшлĕ эпизод евĕр ĕмĕлкеленсе иртсе кайнă».

Титул, çапах та, Кăнтăр-Анăç Руçĕнче поляксен влаçне çирĕплетнĕ ĕç-пуçра паллă роле вылянă.

Руç королĕ

---

Ше́рпсем, пĕр. хисепре шерп е шерпа (тиб. ཤར་བ་, вайли shar pa ‘тухăç çыннисем') — Тухăç Непалри, Джомолунгма тăвĕ таврашĕнче, çаплах Индире пурăнакан халăхлăх. Тăван ячĕ — шаркхомбо. Шерпсен чĕлхи — кангпо — тибет-бирма чĕлхисен кăнтăр турачĕ йышне кĕрет; çапах та ытти Тибет чĕлхисенчен питĕ уйрăлса тăрать.

Ытларахăшĕ Непалăн тухăç регионĕсенче пурăнать; хăшпĕррисем анăçарах, Ролвалинг (Rolwaling) айлăмĕнче тата Катмандуран çурçĕререх Хеламбура вырнаçнă. Непалри шерпсен чи авалхи ялĕ — Тенгбоче.

Шерпсем — вăтам ĕмĕрсенче Тĕп Гималай ту хысакĕнчен кăнтăралла куçса килнĕ тибетçĕсен еткерĕсем.

Шерпсем…

…

Палăксемпе историлле вырăнсен тĕнчери кунĕ

• 1775 — Пол Ревир чуппи Ирĕклĕхшĕн американ вăрçине тапратать.
• 1853 — Азире пĕрремĕш чукун çула (Бомбей—Танна, 36 км) хута янă.
• 1881 — Кăнтăр Кенсингтонра хăйĕн вăхăтĕнчи чи пысăк çутçанталăк пĕлĕвĕн музейĕ (капăрл.) уçăлнă.
• 1902 — дактилоскопи меслетне тĕнчере пĕрремĕш хут (Аслă Британире) киревсĕр çынна палăртма усă курнă.
• 1906 — Сан-Францисскăри чĕр чĕтренĕвĕ, АПШ кун-çулĕнчи чи ишĕлтерӳлли, пулса иртнĕ.
• 1910 — Агаков Леонид Яковлевич, чăваш прозăçи, драматургĕ, сатирикĕ, театр критикĕ çуралнă.
• 1918 — Токарев Аверий Матвеевич, чăваш кĕвĕçи çуралнă.
• 1923 — Ф. Э. Дзержинский сĕнĕвĕпе «Динамо» спорт пĕрлешĕвне йĕркеленĕ.
• 1928 — Максим Горький «Правда» хаçатра джаза «мăнтăррисен мусăкĕ» тенĕ.
• 1946 — Юлашки хут Нацисен лиги пуçтарăннă: хăйĕн ирĕк тивĕçлĕхне ПНЙ панă та хăйне хăех салатнă.
• 1961 — Акан 18- тата 26-мĕшĕсенче СССР-тан тĕнчере пĕрремĕш Венерăн ăнăçлă радиолокацине ирттернĕ.
• 2002 — Тур Хейердал, паллă Норвеги çулçӳревçи, антрополог-тĕпчевçĕ вилнĕ.
  татах...

Суйласа илмен. Ку Сирĕн тивĕç!

Википедири çĕнĕ статьясенчен:

• Ассасинсем хӑйсен тӗллевӗсене пурнӑҫланӑ май уҫҫӑн ҫапӑҫман, вӑрттӑн ӗҫленӗ.
• Хирургилле сиплени операци умӗнхи тапхӑртан, операцирен тата операци хыҫҫӑнхи тапхӑртан тӑрать.
• 2000 ҫулта Чхаттисгарх штат валли ҫӗр уйӑриччен Мадхья-Прадеш Индире лаптӑкпа чи пысӑк штат пулнӑ.
• Чӑваш кӗрешӗвне Раҫҫейри спорт тӗсӗсен йышне кӗртме Н. В. Фёдоров президент пулӑшнӑ.
• Ульянов Пётр Лаврентьевич (1920–1991) математик Сарӑту облаҫӗнчи Слепцовка ялӗнче ҫуралнӑ.
• Америкӑн Пӗрлешӳллӗ Штачӗсенче ыттисенчен малтан пичетленнӗ хӗрарӑм-карикатурист Кьюпи комикспа палӑрнӑ.
• «Викен» ятлӑ тӑрӑхран «Викинг» сӑмах пулнӑ текен верси пур, анчах вӑл йӑнӑш.
• Каламбакӑран (сӑн ҫинче) ҫурҫӗрелле ту хысакӗсем пур, вӗсен тӑррисем ҫинче Метеора православи мӑнастирӗсем вырнаҫнӑ.
• «Антарктикăри истори» илемлӗ фильма 1958 ҫулта иртнӗ яппунсен антарктика экспедицине тӗпе хурса ӳкернӗ.
• Павел Филонов вырӑс художникне сума суса 2018 ҫулта Мускаври пӗр бульвара унӑн ятне панӑ.

Википедире епле ĕçлемеллине тĕплĕн Википедин вырăс уйрăмĕнче ăнлантарса панă.

Чăваш Википедине тӳрлетме хăтлăрах пулмашкăн хăвăрăн компьютер çине чăваш сарăмне лартмалла. Ăна епле лартмалли пирки кунта ăнлантарса панă. Çавăн пекех сире Arial Unicode MS е Code2000 шрифчĕ кирлĕ пулĕ, вĕсене Unicode сарăмĕсенче усă курма пулать. Енчен те сирĕн Windows XP е Windows 2000 операци системи пур пулсан, ĕçлеме питĕ ансат пулĕччĕ.

Эхер те сирĕн комьютерăн чăваш сарăмĕ çук пулсан е унпа усă курма меллĕ мар пулсан, хăвăра май текста вырнаçтарма пултаратăр (тĕслĕхрен, ă вырăнне а, ĕ — е, ç — с, ӳ — у çырма пултаратăр), е латин сасă паллисемпе усă курăр. Эсир çырнине ытти хутшăнакансем тӳрлетĕç.

Мета-вики — координаци	Викиампар — ӳкерчĕксем	Викиверситет — вĕренӳ	Викивулавăш — çăл куçсем	Викикаларăш — каларăшсем
Викикĕнеке — кĕнекесем	Википеди — энциклопеди	Викисăмахсар — сăмахсар	Викитĕссем — биологи тĕсĕсем	Викихыпар — хыпарсем