Братислава

Bratislava (1919 ç. — Прешпорок е Пре́шпорек, Prešporok, Prešporek, ним. Pressburg, Пре́сбург, венг. Pozsony, По́жонь) — Тĕп Европăри Словакин тĕп хули. 1536 — 1784 çулсенче — Венгри тĕп хули.

Хула лаптăкĕ — 368 тв. çм.

 

Хула çĕрĕ икĕ ют — Австрипе Венгри çĕрне чикке çитет. Братиславăри Копчьян урамĕ юнашар австри Китзее ялĕнчи Прессбургерштрассе урамне куçать. 1936 çулчен Братиславăран Венăна хула трамвайĕ çинче çитмелле пулнă.

Братислава Танайăн икĕ çыранĕнче, Кĕçĕн Карпат ту умĕнче вырнаçнă. Хула çĕрĕ Австри чиккине тухать (раштав, 21 2007 Петржалка-Бергпа Яровце-Китзее чикĕ урлă каçăсем пулнă.) тата Венгрипе (раштав, 21, 2007 чикĕ урлă каçă Русовце-Райка ĕçленĕ) чикĕ тытать.

Климачĕ — континентлă, çулти вăтам температура — 9,9 °C, çулти хĕвеллĕ кунсен вăтам вăхăчĕ — 1976,4 сехет, нӳрĕксен вăтам нӳрĕкĕ — 527,4 мм (1993). Кăрлачри вăтам температура — -1,5 °C, утăри вăтам температура — +21 °C. Хĕллехи тапхăрĕнче сивĕ те нӳрĕк çанталăк, юр выртать. Çусенче ăшă, часах кăра çиллĕ çанталăклă.

Хула халăхĕ 447 пине яхăн çын. 2001 çулхи халăх çыравĕпе кунта словаксем — 91,4 %, венгрсем — 3,8 %, чехсем — 1,9 %, нимĕçсем — 0,3 %, ыттисем — 2,6 %.

Тĕн енĕпе: католиксем — 56,7 %, атеистсем — 29,3 %, лютерансем 6 %, ыттисем — 4,7 %.

• Пĕрремĕш пĕрмай пурăну вырăнĕ неолит тапхăрĕнче (линейно-ленточной керамики этеплĕхĕ) пулнă.
• Пирĕн эрăччен 400 — пирĕн эрăччен 50 — кельтсен пурăну вырăнĕ, Буребиста ертсе пынă даксем ишĕлтернĕ.
• пирĕн эрăччен 50 — герман йăхĕсем хальхи Братислава тĕлне çитни
• пирĕн эрăччен 50 — рим легионĕсем пĕрремĕш хут Братислава территорине çитни
• пирĕн эрăччен 70 — рим пурăну вырăнĕ Герулата
• пирĕн эрăччен 1 — 5 ĕмĕрсем — Рим Империйĕн чикки Танай тăрăх пырать, нумай рим тата герман пурăну вырăнĕсем.
• 375 — римсем çак территоринчен тухса каяççĕ.
• V ĕмĕр — славянсем килни.
• 560 ç. — аварсем килни.
• 623—658 çç. — Само кнеçлĕхĕ.
• VIII ĕмĕрĕн вĕçĕ — 833 ç. — Нитран кнеçлĕхĕ.
• 833—907 гг. — Мăн Моравин пайĕ.
• 907 — Братиславăна пĕррремĕш хут хроникăра çырни (Brezalauspurc)
• 907—1918 — Венгри пайĕ.
• 1536—1784 çç. — (Будăна турккăсем ярса илсен) — Венгрин тĕп хули.
• 1919—1939 — Чехословакин пайĕ; Братислава официаллă ята куçарни (унчен Prešporek/Pressburg/Pozsony).
• 1939—1945 çулсенче столица Пĕрремĕш Словаки республикин тĕп хули, танай лешъен пайĕ (халĕ Братислава V районĕ Германи аннексиленĕ).
• 1945—1992 çулсенче Чехословакин пайĕ.
• 1993 çултанпа — Словакин тĕп хули.

•   Вена (ним. Wien), Австри
•   Киев (укр. Київ), Украина
•   Кливленд (акăл. Cleveland), Огайо, АПШ
•   Краков (пол. Kraków), Польша
•   Любляна (словен. Ljubljana), Словени
•   Перуджия (итал. Perugia), Итали
•   Прага (чех Praha), Чехи
•   Роттердам (гол. Rotterdam), Нидерландсем
•   Ульм (ним. Ulm), Германи
•   Турку (финн. Turku, шв. Åbo), Финлянди
•   Сарăту , РФ

• Густав Фридрих Келети
• Вольфганг фон Кемпелен
• Игнатий Колиш
• Рудольф Лабан
• Марк Гучко
• Филипп Эдуард Антон фон Ленард
• Густав Гусак
• Иоганн Андреас фон Зегнер
• Антал Фабер
• Виктор фон Херцфельд
• Иоган Непомук Гуммель

• Братислав Град
• Девин
• Словаки наци галерейи

• Братиславăн космосран çапнă фотографийĕ (пуш, 2002, Google Maps)
• Хулан официаллă веб-сайчĕ 2005 ҫулхи Ака уйӑхӗн 30-мӗшӗнче архивланӑ.
• Братиславы-Петржалки официаллă сайчĕ
• Братислава
• Братислава фотогалерейи