ಮಂಗಳ (ಗುರ್ತ: ) - ಸೂರ್ಯನ ಸೌರಮಂಡಲದ ನಾಲನೆತ ಗ್ರಹ.
ಸೂರ್ಯಗ್ ಭೂಮಿಡ್ದ್ ದೂರೊಡಿತ್ತ್ದ್, ಗುರು ಗ್ರಹಡ್ದ್ ಕೈತಲ್ಡುಂಡು. ಇಂಗ್ಲಿಸ್ ಬಾಸೆಡ್ 'ಮಾರ್ಸ್'(Mars) ಪಂಡ್ದ್ ಈ ಗ್ರಹೊನು ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. ಸುಮಾರ್ ಭೂಮಿದ ಅರ್ದೊದಾತ್ ವ್ಯಾಸೊ ಉಪ್ಪುನ ಈ ಗ್ರಹೊ ತನ್ನ ಅಕ್ಷೊನು ಸುಮಾರ್ ೨೪ ಗಂಟೆಡ್ ಸುತ್ತುಂಡು. ಆಂಡ ಸೂರ್ಯನ ಸುತ್ತೊ ಒರ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆ ಬರಿಯೆರೆ ೨ ವರ್ಷ(೬೮೬.೯೮ ದಿನೊ)ನೇ ಬೋಡಾಪುಂಡು. ಮಂಗಳ ಗ್ರಹೊಡು ನೀರ್ ಇಪ್ಪುನ ಬಗೆಟ್ ನಾಸಾ ಅಧಿಕೃತವಾದ್ ಸೆಪ್ಟಂಬರ್ 28, 2015ಡ್ ಗೋಸನೆ ಮಲ್ತ್ಂಡ್.
ಹಬ್ಲ್ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ದೂರದರ್ಶಕಕ್ಕೆ ಕಾಣಿಸಿದಂತೆ ಮಂಗಳ ಗ್ರಹ | |
ಕಕ್ಷೆಯ ಗುಣಗಳು | |
---|---|
ದೀರ್ಘಾರ್ಧ ಅಕ್ಷ | ೨೨೭,೯೩೬,೬೩೭ ಕಿ.ಮೀ. (೧೪೧,೬೩೨,೯೭೬ ಮೈಲಿ) ೧.೫೨೩ ೬೬೨ ೩೧ ಖಗೋಳ ಮಾನ (AU) |
ಕಕ್ಷೆಯ ಪರಿಧಿ | ೧,೪೨೯,೦೦೦,೦೦೦ ಕಿ.ಮೀ. (೮೮೭,೯೦೦,೦೦೦ ಮೈಲಿ) ೯.೫೫೩ ಖಗೋಳ ಮಾನ (AU) |
ಕಕ್ಷೀಯ ಕೇಂದ್ರ ಚ್ಯುತಿ | ೦.೦೯೩ ೪೧೨ ೩೩ |
ಪುರರವಿ | ೨೦೬,೬೪೪,೫೪೫ ಕಿ.ಮೀ. (೧೨೮,೪೦೨,೯೬೭ ಮೈಲಿ) ೧.೩೮೧ ೩೩೩ ೪೬ AU |
ಅಪರವಿ | ೨೪೯,೨೨೮,೭೩೦ ಕಿ.ಮೀ. (೧೫೪,೮೬೩,೫೫೩ ಮೈಲಿ) ೧.೬೬೫ ೯೯೧ ೧೬ AU |
ಕಕ್ಷೀಯ ಪರಿಭ್ರಮಣ ಕಾಲ | ೬೮೬.೯೬೦೦ ದಿನ |
ಯುತಿ ಅವಧಿ | ೭೭೯.೯೬ d (೨.೧೩೫ a) |
ಸರಾಸರಿ ಕಕ್ಷಾ ವೇಗ | ೨೪.೦೭೭ ಕಿ.ಮೀ./ಪ್ರತಿ ಕ್ಷಣ (೫೩,೮೫೯ ಮೈಲಿ/ಪ್ರತಿ ಘಂಟೆ) |
ಗರಿಷ್ಠ ಕಕ್ಷಾ ವೇಗ | ೨೬.೪೯೯ ಕಿ.ಮೀ./ಪ್ರತಿ ಕ್ಷಣ (೫೯,೨೭೭ ಮೈಲಿ/ಪ್ರತಿ ಘಂಟೆ) |
ಕನಿಷ್ಠ ಕಕ್ಷಾ ವೇಗ | ೨೧.೯೭೨ ಕಿ.ಮೀ./ಪ್ರತಿ ಕ್ಷಣ (೪೯,೧೫೦ ಮೈಲಿ/ಪ್ರತಿ ಘಂಟೆ) |
ಓರೆ | ೧.೮೫೦ ೬೧° (ಸೂರ್ಯನ ಸಮಭಾಜಕ ರೇಖೆಗೆ ೫.೬೫°) |
ಆರೋಹಣ ಸಂಪಾತದ ರೇಖಾಂಶ | ೪೯.೫೭೮ ೫೪° |
ಪುರರವಿಯ ಕೋನಭಾಗ | ೨೮೬.೪೬೨ ೩೦° |
ನೈಸರ್ಗಿಕ ಉಪಗ್ರಹಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ | ೨ |
ಭೌತಿಕ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು | |
ಸಮಭಾಜಕ ರೇಖೆಯ ವ್ಯಾಸ | ೬,೮೦೪.೯ ಕಿ.ಮೀ. (೪೨೨೮.೪ ಮೈಲಿ) (ಭೂಮಿಯ ೫೩.೩%) |
ಧ್ರುವಗಳ ಮೂಲಕ ವ್ಯಾಸ | ೬,೭೫೪.೮ ಕಿ.ಮೀ. (೪೧೯೭.೨ ಮೈಲಿ) (ಭೂಮಿಯ ೫೩.೧%) |
ಹ್ರಸ್ವಾಕ್ಷತೆ | ೦.೦೦೭ ೩೬ |
ಮೇಲ್ಮೈ ವಿಸ್ತೀರ್ಣ | ೧.೪೪೮ x ೧೦೮ ಚದರ. ಕಿ.ಮೀ., ೫೫,೯೦೭,೦೦೦ ಚದರ ಮೈಲಿ (೧೪೪ ೭೯೮ ೪೬೫ ಚದರ. ಕಿ.ಮೀ.) (ಭೂಮಿಯ ೨೮.೪%) |
ಗಾತ್ರ | ೧.೬೩೧೮ x ೧೦೧೧ ಘನ. ಕಿ.ಮೀ. (ಭೂಮಿಯ ೧೫.೧%) |
ದ್ರವ್ಯರಾಶಿ | ೬.೪೧೮೫ x ೧೦೨೩ ಕಿ.ಗ್ರಾಂ. (ಭೂಮಿಯ ೧೦.೭%) |
ಸರಾಸರಿ ಸಾಂದ್ರತೆ | ೩.೯೩೪ ಗ್ರಾಂ/ಪ್ರತಿ ಘನ ಸೆಂ.ಮೀ. |
ಸಮಭಾಜಕದ ಬಳಿ ಗುರುತ್ವ | ೩.೬೯ ಮೀ./ಸೆ೨ (ಭೂಮಿಯ ೩೭.೬%) |
ಮುಕ್ತಿ ವೇಗ | ೫.೦೨೭ ಕಿ.ಮೀ./ಸೆ (೧೧,೨೪೫ ಮೈ/ಘಂ) |
ಅಕ್ಷೀಯ ಪರಿಭ್ರಮಣ ಕಾಲ | ೧.೦೨೫ ೯೫೭ ದಿನ (೨೪.೬೨೨ ೯೬೨ ಘಂಟೆಗಳು) |
ಅಕ್ಷೀಯ ಪರಿಭ್ರಮಣ ವೇಗ | ೮೬೮.೨೨ ಕಿ.ಮೀ/ಘಂ (೫೩೯.೪೯ ಮೈ/ಘಂ) (ಸಮಭಾಜಕದಲ್ಲಿ) |
ಅಕ್ಷದ ಓರೆ | ೨೫.೧೯° |
ಉತ್ತರ ಧ್ರುವದ ವಿಷುವದಂಶ | ೩೧೭.೬೮೧ ೪೩° (೨೧ h ೧೦ min ೪೪ s) |
ಘಂಟಾವೃತ್ತಾಂಶ | ೫೨.೮೮೬ ೫೦° |
ಪ್ರತಿಫಲನಾಂಶ | ೦.೧೫ |
ಮೇಲ್ಮೈ ತಾಪಮಾನ - ಕನಿಷ್ಠ - ಸರಾಸರಿ - ಗರಿಷ್ಠ | −೧೪೦ °ಸೆ. (೧೩೩ ಕೆಲ್ವಿನ್) −೬೩ °ಸೆ. (೨೧೦ ಕೆಲ್ವಿನ್) ೨೦ °C (೨೯೩ ಕೆಲ್ವಿನ್) |
Adjective | Martian |
ವಾಯುಮಂಡಲದ ಗುಣಗಳು | |
ವಾತಾವರಣದ ಒತ್ತಡ | ೦.೭–೦.೯ kPa |
ಇಂಗಾಲದ ಡೈ-ಆಕ್ಸೈಡ್ | ೯೫.೭೨% |
ಸಾರಜನಕ | ೨.೭% |
ಆರ್ಗಾನ್ | ೧.೬% |
ಆಮ್ಲಜನಕ | ೦.೧೩% |
ಇಂಗಾಲದ ಮಾನಾಕ್ಸೈದ್ | ೦.೦೭% |
ನೀರಾವಿ | ೦.೦೩% |
ನೈಟ್ರಿಕ್ ಆಕ್ಸೈಡ್ | ೦.೦೧% |
ನಿಯಾನ್ | ೨.೫ ಭಾಗಗಳು/ಪ್ರತಿ ದಶಲಕ್ಷದಲ್ಲಿ |
ಕ್ರಿಪ್ಟಾನ್ | ೩೦೦ ಭಾಗಗಳು/ಪ್ರತಿ ಶತಕೋಟಿಯಲ್ಲಿ |
ಜೆನಾನ್ | ೮೦ ಭಾಗಗಳು/ಪ್ರತಿ ಶತಕೋಟಿಯಲ್ಲಿ |
ಓಜೋನ್ | ೩೦ ಭಾಗಗಳು/ಪ್ರತಿ ಶತಕೋಟಿಯಲ್ಲಿ |
edit |
ಈ ಗ್ರಹೊದ ವ್ಯಾಸೊ ೬,೭೯೦ ಕಿ.ಮೀ.(೪,೨೨೦ ಮೈಲ್). ಸೂರ್ಯಡ್ದ್ ಸುಮಾರ್ ೨೨೮,೦೦೦,೦೦೦ ಕಿ.ಮೀ.(೧೪೨,೦೦೦,೦೦೦ ಮೈಲ್)ದೂರೊಡುಪ್ಪುನ ಮಂಗಳನ ವಾತಾವರನೊಡು ಇಂಗಾಲಾಮ್ಲದೊಟ್ಟುಗೆ ಒಂತೆ ನೀರ್ಲಾ ಉಂಡು. ಮಂಗಳ ಗ್ರಹೊದ ಬಣ್ಣೊ ಕೆಂಪು ಆಯಿನೆಡ್ದಾವರೊ ಇಂದೆನ್ 'ಕೆಂಪು ಗ್ರಹೊ' ಅತ್ತಂಡ 'ಅಂಗಾರಕ' (:en:Red Planet|ರೆಡ್ ಪ್ಲಾನೆಟ್) ಪಂಡ್ದ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. ಮಂಗಳ ಗ್ರಹೊಗು ಫೋಬೋಸ್ (Phobos) ಬುಕ್ಕೊ ಡೀಮೋಸ್ (Deimos) ಪನ್ಪಿ ೨ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಉಪಗ್ರಹ ಉಂಡು. ಎಲ್ಯೆ ಆಯಿನ ವಿಲಕ್ಷಣೊ ರೂಪೊಡು ಉಪ್ಪುನ ಈ ಉಪಗ್ರಹೊಲು ಮಂಗಳನ ಗುರುತ್ವೊಡ್ದ್ ಪತೊನುನ ದುಂಬು ಆಸ್ಟೆರೊಯ್ಡ್ ಆದಿತ್ತುದು. (asteroid). ಭೂಮಿಡ್ದ್ ಮಂಗಳೊನು ಬಜಿಕಣ್ಣ್ಡ್ ತೂವೊಲಿ. ಮಂಗಳೊದ ಗೋಚರ ಪ್ರಮಾಣ (apparent magnitude) −೨.೯ಗ್ ಮುಟ್ಟೊ ಇಪ್ಪುಂಡು. ಭೂಮಿಡ್ದ್ ತೂನಗ ಬಜೀ ಶುಕ್ರ, ಚಂದ್ರ ಬುಕ್ಕೊ ಸೂರ್ಯ ಗ್ರಹೊಕುಲು ಮಂಗಳಡ್ದ್ ದಿಂಜ ಮಿನ್ಕ್ದ್ ತೋಜುಂಡು. ಆಂಡ ವರ್ಸೊದ ದಿಂಜ ದಿನೊಲೆಡ್ ಗುರು ಗ್ರಹೊ ಮಂಗಳಡ್ದ್ ದಿಂಜ ಮಿನ್ಕ್ದ್ ತೋಜುಂಡು.
This article uses material from the Wikipedia ತುಳು article ಅಂಗಾರಕ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾದ್ ಉಲ್ಲೇಕ ಮಲ್ಪಂದೆ ಇತ್ತ್ಂಡ, ವಿಸಯ "CC BY-SA 4.0" ದ ಅಡಿಟ್ ಲಬ್ಯ ಉಂಡು. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ತುಳು (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.